داعش از تهدید بالقوه به تهدید بالفعل

گزارشگر:احمد عمران/ سه شنبه 21 دلو 1393 - ۲۰ دلو ۱۳۹۳

تا دیروز وقتی بحث حضور گروه‌های تندروی چون داعش در قلمروِ افغانستان مطرح می‌شد، مقام‌های امنیتی به گونه‌یی از آن تبرا می‌جستند و موجودیت چنین گروه‌هایی را نمی‌پذیرفتند؛ اما حالا رییس‌جمهوری در کنفرانس امنیتیِ مونیخ در آلمان، رسماً از «تلاقی این شبکه‌ها در افغانستان» سخن می‌گوید.
mnandegar-3آقای غنی که به‌هدف شرکت در نشست امنیتی مونیخ به آلمان رفته بود، در سخنرانی خود با اشاره به حضور گروه‌های وابسته به داعش در قلمرو افغانستان گفت: «عملیات‌ دولت پاکستان در شمال و جنوبِ وزیرستان باعث جابه‌جا شدن گروه‌های شورشی شده و بخش قابل ملاحظه‌یی از جنگجویان این گروه‌ها به افغانستان منتقل شده‌اند و بدبختانه افغانستان به‌صورت بالقوه این امکان را دارد که به نقطۀ اتصال شبکه‌های تروریستی در منطقه بدل شود.»
آقای غنی همچنین عمل‌کرد گروه‌های تروریستی را هماهنگ با یکدیگر توصیف کرد و گفت که «باید مبارزه با شبکه‌های تروریستی، روشمند شود.»
آقای غنی در حالی از حضور داعش در افغانستان سخن می‌گوید که مقام‌های ارشد امنتی در صحبت با رسانه‌ها، همواره حضور چنین گروهی را در افغانستان شایعه عنوان کرده و تأکید کرده‌اند که شماری از ناراضیانِ طالب در مناطقی از افغانستان، پرچم‌های سفید این گروه را با پرچم‌های سیاهِ گروه دولت اسلامی تعویض کرده‌اند. به گفتۀ این مقام‌ها، افغانستان بستر مناسب برای داعش نیست و این گروه نمی‌تواند در افغانستان سربازگیری کند.
اما حالا سخنان آقای غنی، عملاً اظهارات مقام‌های امنیتی را نقض می‌کند و از «جهانی بودن تهدید داعش» پرده برمی‌دارد.
بیماری تناقض‌گویی، مرده‌ریگِ دولتِ پیشین است که همچنان بر روی شانه‌های دولتِ جدید سنگینی می‌کند. مقام‌های دولتی افغانستان این بیماری را به یکدیگر منتقل می‌کنند و باعث می‌شوند که فضای بی‌اعتمادی نسبت به گفتار آنان در جامعه شیوع پیدا کند.
وقتی مقام‌های امنیتی حضور گروه داعش را در افغانستان امری محال می‌خواندند، عطا محمد نور والی بلخ در شمال و اسماعیل‌خان وزیر پیشینِ انرژی و آب و یکی از فرماندهان برجستۀ جهادی در غرب افغانستان، از نگرانی‌هایی سخن گفتند که به حضور طالبان در مناطقی از شمال و غرب کشور مربوط می‌شد. آقای نور در یک سخنرانی در شهر مزارشریف گفت که اگر بیدار و هوشیار نباشیم، یک بار دیگر شکار گروه‌هایی خواهیم شد که از بیرون مرزهای کشور وارد افغانستان شده‌اند. اسماعیل‌خان نیز در گردهمایی در شهر هرات، از حضور گروه داعش در مناطقی از این ولایت خبر داد و گفت که به‌زودی جنگی تازه در افغانستان آغاز می‌شود که به‌مراتب خطرناک‌تر و سهمگین‌تر از جنگ‌های پیشین خواهد بود. به همین دلیل اسماعیل‌خان، طرح ایجاد گروه‌های مدافع از میان نفرات جهادیِ پیشین را ارایه کرد که در همکاری با نیروهای امنیتی، سدی در برابر گروه‌های تازۀ تمامیت‌خواه بسازند.
البته چنین طرح‌هایی با توجه به وضعیت امنیتی کشور در حال حاضر نمی‌تواند موثر باشد؛ اما نفس این سخنان به خودی خود، قابل درنگ است و باید به آن‌ها بها داده شود. از جانب دیگر، وقتی آقای غنی می‌پذیرد که عملیات ارتش پاکستان در شمال و جنوبِ وزیرستان باعث شده که گروه‌های هراس‌افکن با ترک منطقه وارد قلمرو افغانستان شوند، واقعاً خبری تکان‌دهنده می‌تواند باشد. زیرا این سخنان دقیقاً گمانه‌زنی‌هایی را تأیید می‌کنند که پیش از این، شماری از کارشناسان نظامی در افغانستان در مورد حضور گستردۀ شبه‌نظامیان در بخش‌هایی از شمال و غرب افغانستان مطرح کرده بودند.
به باور این کارشناسان، پاکستان در یک طرح منسجم می‌خواهد جنگ را در افغانستان گسترش دهد. آنان می‌گویند که راه‌اندازی عملیات در وزیرستان به بهانۀ حضور گروه‌های دهشت‌افکن، عملاً به تغییر جغرافیای جنگ در افغانستان منجر می‌شود. این کارشناسان باور دارند که پاکستان طرحی را دنبال می‌کند که بر مبنای آن، جنگ در افغانستان بیشتر از گذشته تقویت می‌شود. البته آقای غنی در سخنرانی خود در شهر مونیخ، به صراحت به چنین طرحی اشاره نکرده اما از فحوای کلامِ او پیداست که نگرانی کارشناسان را به نوعی تأیید می‌کند.
در صورتی که این برنامه درست باشد، پس باید در انتظار پیامدهای خطرناکِ آن بود.
وقتی فرماندهان پیشینِ جهادی از تشدید جنگ در بهار سال آینده خبر می‌دهند، این نگرانی به‌وجود می‌آید که این‌بار قرار است کدام نیروها وارد صحنه شوند. فراموش نکنیم که گروه داعش که حالا خود را دولت اسلامی می‌خواند، طرحی را برای خراسان نیز در نظر گرفته و بر اساس آن، امیر خراسان از سوی این گروه انتخاب شده است. طرح داعش برای منطقه، وسیع‌تر از چیزی‌ست که در گذشته گروه‌های مشابه آن مثل طالبان ادعا داشتند. در این طرح، افغانستان به یک حوزۀ کوچک فرو کاسته شده و در حدِ یک شهرستان قرار گرفته است. در همین حال، بسیاری از کشورهای منطقه نیز در طرح تازۀ داعش، حیثیتِ یک شهرستان را به خود گرفته‌اند. این‌ها همه می‌رسانند که توطیه‌یی کلان در جریان است و اگر با هوشیاری و درایت نسبت به آن برخورد نشود، احتمال دارد که وضعیتِ کشور از آن‌چه که هست بدتر شود.
حضور داعش در افغانستان حالا تنها یک تهدید بالقوه نیست، بل به تهدیدی بالفعل تبدیل شده است. نگرانی اصلی از این‌جا ناشی می‌شود که شاید داعش و گروه‌های مشابه آن، داعیۀ جهـانی در سر داشته باشند؛ اما این گروه‌ها مناطقی را به عنوان اهداف اصلیِ خود انتخاب می‌کنند که ثبات و امنیتِ آن‌ها با پرسش روبه‌رو است. افغانستان از این حیث برای گروه داعش می‌تواند به عنوان مرکز دیگری از فعالیت‌هایی پنداشته شود که به‌آسانی چند کشور را به هم گره می‌زند.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.