بخش نخست

سعید صباغی‌پور
انسان همواره دست به کارهایی می‌زند که برای سلامتی‌اش خوب نیستند. بسیاری از فعالیت های روزمره، خطرات بالقوۀ قابل توجهی برای ما دارند، اما ما داوطلبانه آن‌ها را انجام می‌دهیم؛ کارهایی که عده‌یی نیز آن‌ها را فعالیت‌های مضر تشخیص می‌دهند و به انجام آن‌ها اقدام نمی‌کنند.
زیاد شنیده‌ایم که موبایل برای سلامتی انسان ضررهایی دارد. سرطان‌زایی، آسیب مغزی و روحی از مضرات این دستگاه‌های شیطانیِ کوچک معرفی شده‌اند، اما با این حال، مردم بی‌پروا از این ابزارها گاهی برای احمقانه‌ترین کارها استفاده می‌کنند. آیا باید هشداری جدی از سوی دولت‌ها اعلام شود یا حتا به شکلی بی‌رحمانه استفاده از چنین ابزارهایی را غیرقانونی کرد؟
ما کاربران، تا زمانی که شواهدی قانع‌کننده دربارۀ آسیب‌زایی این دستگاه‌ها نبینیم، دست از آن‌ها برنخواهیم داشت. البته این موضوع به این بسته‌گی دارد که حرف چه کسانی را باور داشته باشید. دانشمندان، متخصصان پزشکی و افراد حوزه‌های دیگر همواره دربارۀ این خطرات هشدار داده‌اند، اما مدتی بعد یک سازمانِ سلامتی اعلام می‌کند نگران نباشید، هیچ خطری شما را تهدید نمی‌کند.
این داستان تازه‌گی ندارد؛ یعنی از همان زمانی که تلیفون‌های لینی پا به عرصه گذاشتند، شروع شده است. مشکل این‌جاست که امروزه اهمیت دادن به این مسأله، کار دشواری است. گزارش‌های متناقض پزشکی هر روز بیشتر و بیشتر می‌شوند. ما هیچ توجهی به ماجرا نمی‌کنیم و کسانی هم که هشدارهای جدی می‌دهند، معمولاً افرادی هستند که گاهی مطالبی دربارۀ وضعیت آب و هوا در وبلاگ شخصی خود می‌نویسند. ولی دلیل اصلی اهمیت ندادن به اخبار سلول‌های سرطانی این است که موبایل‌ها امروز به جزیی ارزشمند از زنده‌گی مدرن تبدیل شده‌اند و ما بدون شواهد قطعی و بسیار قانع‌کننده حاضر به ترکِ آن‌ها نیستیم. اما آیا اصلاً چنین شواهدی هم وجود دارند؟

گوشی‌ها خطر ندارند
اجازه دهید کمی دربارۀ پژوهش‌های پزشکی در مورد تلیفون همراه، به‌ویژه آن‌هایی که در تبرئۀ گوشی‌ها سخن گفته‌اند، حرف بزنیم. در دسمبر ۲۰۱۴ دانشگاه ماساچوست مقاله‌یی منتشر کرد که بر طبق آن میدان‌های مغناطیسی ایجاد شده توسط گوشی و خطوط برق، مشکلی برای سلامتی انسان ندارند. ظاهراً در این تحقیقات نشان داده شده که این میدان‌ها تأثیری بر پروتئین‌های خاص که قبلاً تصور می‌رفت مشکلات زیادی برای سلامتی ایجاد می‌کنند، ندارد. این شروع خوبی است ولی اجازه دهید کمی به عقب‌تر بازگردیم.
در ابتدای سال ۲۰۱۴، جزییات یک پژوهش یازده‌ساله منتشر شد و نتیجۀ این پژوهش این بود که هیچ شاهدی مبنی بر افزایش خطر ابتلا به سرطان در استفاده از موبایل یافت نشده است.
مطالعۀ دیگری در اوایل سال ۲۰۱۳ توسط اپیدمیولوژیست‌های دانشگاه آکسفورد با این نتیجه‌گیری به اتمام می‌رسد: «گوشی‌های موبایل ارتباطی با بروز گلیوما، مننژیوم یا سرطان‌های بیرون از سیستم عصبی مرکزی ندارند.» این مطالعه روی بیش از ۷۰۰ هزار نفر صورت گرفته بود.
در پژوهش مهم دیگری در اسکاندیناوی و در اوایل ۲۰۱۲ هیچ شاهدی مبنی بر «ایجاد تومورهای مغزی توسط موبایل در طول بیست سال گذشته» به دست نیامد.
در سال ۲۰۱۱ نیز پژوهش‌گران دنمارکی به مدت ۱۸ سال هیچ ارتباطی با سرطان مغز و تلیفونِ همراه نیافتند.
آخرین مورد این‌که انجمن سرطان امریکا با هر انتشار مطلبی، از بی‌خطر بودن گوشی‌های همراه سخن گفته و مطالعاتی را معرفی می‌کند که دقیقاً این ادعا را تأیید می‌کنند؛ بسیار عالی و البته قانع‌کننده!