همزمان با تشدید حملات مخالفان مسلح دولت و نگرانی از گُسترش حضور داعش در کشور، تحلیلگران نظامی- سیاسی به انتقاد از ایالات متحدۀ امریکا پرداخته و گفته‎اند که این کشور به تعهداتی که در پیمان استراتژیک و امنیتی به کابل سپرده بود، عمل نکرده است.
شماری از استادان دانشگاه و آگاهان نظامی می‌گویند که دولت افغانستان در زمان چانه‌زنی روی موافقت‌نامۀ امنیتی با امریکا، خوش‌بینانه برخورد کرد و امریکا با امضای موافقت‌نامۀ امنیتی پای خود را از افغانستان بیرون کشیده است.
آنان هم‌چنان می‌گویند، دولت افغانستان با فقدان یک برنامۀ استراتیژیک به سر می‌برد که به همین علت هر روز فرزندان کشور جان خود را از دست می‌دهند.
دولت وحدت ملی چند روز بعد از تشکیل شدنش دو موافقت‌نامۀ مهم امنیتی را با سفیر امریکا در کابل و نمایندۀ ویژۀ ناتو در افغانستان امضا کرد. این سند روند حضور نظامی ناتو و امریکا را پس از سال ۲۰۱۴ در افغانستان مشخص ساخت.
رییس جمهور غنی در زمان امضای این دو موافقت‌نامه گفته بود، قبل از این استفاده از نیروی نظامی در خاک افغانستان براساس فیصلۀ سازمان ملل در سال ۲۰۰۱ صورت می‌گرفت و امروز افغانستان شاهد مساوات دولت این کشور با دولت‌های همکار خود در دنیا است که به صورت یک دولت مستقل براساس برداشت منافع ملی خود قراردادیی را برای ثبات، خیر و رفاه مردم خود و برای ثبات و خیر دنیا امضا می‌کند.
آقای غنی همچنان گفته بود، براساس این قرارداد کمک‌های بین‌المللی برای تقویت نهادهای امنیتی افغانستان مصرف شده و حق استعمال نیروی نظامی بر اساس فیصله حکومت افغانستان خواهد بود.
طاهر هاشمی استاد دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل به روزنامۀ ماندگار می‌گوید: اوضاع افغانستان روز به‌روز خطرناک‌تر می‌شود؛ دشمنان مردم افغانستان متوجه پیمان‌هایی است که افغانستان با کشورهای دیگر بسته و آنان اهدافی را مورد هدف قرار می‌دهند که در این پیمان‌ها درشت شده است.
آقای هاشمی می‌افزاید: در دو موافقتنامه‌یی که میان افغانستان و امریکا به امضا رسید تذکر داده شده که هرگاه سرحدات افغانستان مورد مداخلۀ بیرونی‌ها قرار گیرد، در آن صورت دولت امریکا با دولت افغانستان داخل مذاکر و مشوره شده و با اتفاق هم تصمیمی گرفته و حتا در صورت نیاز همکاری‌های نظامی نیز می‌کنند.
این استاد دانشگاه تأکید می‌کند: «من در همان زمان هم گفتم که این قرارداد مکمل نیست و بسیاری مسایل به خاطری این‎که ما فن دیپلماسی را بسیار ساده می‌گیریم، از دست ما رفت.»
آقای هاشمی هم‌چنان گفت که به همین خاطر بود که امریکایی‌ها چندی بعد از امضای این موافقت‌نامه اعلام کردند که ما موضوع طالبان را از موضوعات داخلی افغانستان می‌دانیم، به همین دلیل طالبان دشمن ما نیستند و ما در این مورد مداخله نمی‌کنیم.
این حقوق‌دان خاطر نشان می‌کند که به تعقیب امضای موافقت‌نامه با امریکا آنان هم‌چنان گفتند که سرحد دیورند را به عنوان سرحد رسمی جهانی می‌شناسیم که این مورد مهم هم تذکر داده نشد و از این خلا استفاده شد و در شرایط امروزی هیچ راه دیگر به جز همین خط دیورند نیست که مورد تهاجم قرار گیرد؛ طالبان و تروریستان با عبور از همین مسیر مصروف کارهای تخریبی اند.
آقای هاشمی تصریح می‌کند: در ماه‌های اخیر پاکستان اعلام کرد که ما طالبان افغانی را از خاک خود بیرون می‌کنیم و به داخل افغانستان می‌فرستیم؛ این کار به این مفهوم بود که جنگ را با طالبان به افغانستان انتقال دهند و بعد بگویند که این موضوع داخل افغانستان است و تمویل و تجهیز آن در آن طرف سرحد شود.
این استاد دانشگاه باور دارد: زمانی که امریکا بر بنیاد مواد موافقت‌نامه برخورد کند ما چیزی برای دفاع از خود نداریم؛ نمی‌توانیم ادعا داشته باشیم که در چنین موارد چرا امریکا با ما همکاری نمی‌کند و در کنار ما ایستاد نمی‌شوند.
آقای هاشمی می‌گوید: مسایلی که از دولت بیرون می‌شود بسیار نا امید کننده است و تلفات روز افزونی را که می‌دهیم ناشی از نبود برنامۀ اسراتیژیک است.
آقای هاشمی با اشاره به حوادث اخیر در کشور خطاب به رهبران دولت وحدت ملی می‌گوید که مسایل ملی را باید در نظر گیرند و اختلافات کوچک و تیمی خود را کنار گذاشته و حکومت واقعی را شکل دهند.
در این حال، جنرال عتیق‌الله امرخیل آگاه مسایل نظامی می‌گوید: بعد از امضای موافقت‌نامه با امریکا، تأمین امنیت به دوش نیروهای افغانستان سپرده شد و نیروهای خارجی تنها آموزگار و مشاور این نیروها باقی ماندند.
آقای امرخیل تصریح می‌کند: «امریکایی‌ها غمِ خود را خوردند و پای خود را از جنگ کشیدند و هر روز فرزندان افغانستان جان خود را از دست می‌دهند.»
آقای امرخیل می‌افزاید که رهبران دولت افغانستان ادارۀ درست ندارند و هر روز درگیر کارهای کوچک اند و مسایل بزرگ را از یاد برده اند.
این آگاه نظامی خطاب به رهبران دولت می‌گوید که باید از قدرت مشروع خود استفاده کرده و از امریکا بخواهند که در جنگ با افغانستان کمک کنند. او می‌گوید: «رهبران باید به امریکا بگویند که تو جنگ را شروع کردی و باید به پایان برسانی.»
با امضای موافقتنامۀ امنیتی میان کابل و واشنگتن حدود ۱۰ هزار نیروی آمریکایی و تعدادی نیرو از دیگر کشورهای عضو ناتو می‌توانند پس از پایان ماموریت رزمی نیروهای ناتو در پایان سال ۲۰۱۴ در افغانستان باقی بمانند.
به گفته مقامات ناتو مأموریت اصلی این نیروها آموزش، مشوره‌دهی و حمایت از نیروهای نظامی و امنیتی افغانستان خواهد بود.
براساس پیش‌نویس کنونی موافقت‌نامۀ امنیتی که از سوی لویه‌جرگه مشورتی تایید شده، نیروهای خارجی در افغانستان در پایگا‌ه‌هایی در بگرام، کابل، مزارشریف، هرات، قندهار، شیندند، گردیز و هلمند مستقر خواهند شد.