شنبه ۲۳ جوزا ۱۳۹۴

روز پنج‌شنبۀ هفتۀ گذشته، نشست مشترکِ آگاهان امورِ رسانه‌یی افغانستان و ترکیه زیر عنوان «تروریسم و رسانه‌ها» در کابل برگزار شد. اشتراک‌کننده‌گان در این نشست، روی محورهای مختلفِ مسأله به بحث پرداخته و تأکید کردند که نباید رسانه‌های کشور مورد استفادۀ تروریستان قرار گیرند و یا هم رسانه‌ها خدمت‌گزارِ گروه‌های دهشت‌افکن و تروریست باشند.
کارشناسان داخلی و ترکی، نکاتِ مشترکی را مطرح کردند و راهکارهایی را به‌هدفِ از میان برداشتنِ چالش‌های پیش روی مسأله در میان گذاشتند. این نشست در حالی در کابل برگزار شده است که نشر خبرهای مربوط به طالب و داعش در برخی از رسانه‌ها، به گونۀ جدی مورد توجه قرار گرفته است. رسانه‌هایی هستند که آگاهانه یا ناآگاهانه برای طالب و داعش کار می‌کنند؛ زیرا افرادی با فکرِ طالبانی و افراطی بر برخی از رسانه‌ها سلطه یافته‌اند و برنامه‌های سیاسی و گزارش‌های خبری را به نفعِ دشمنانِ نظام و مردمِ افغانستان تنظیم می‌کنند.
از طرف دیگر، با گذشت یک‌ونیم دهه از شکل‌گیری نظامی با شعار دموکراسی و مبارزه با تروریسم، هنوز دولت افغانستان صاحبِ یک سیاستِ شفافِ رسانه‌یی در عرصۀ مبارزه با تروریسم نیست. این تنها مردم‌اند که در یک جنگِ واضح با دشمنِ به‌سر می‌برند، اما سیاست رسمی دولت در این یک‌ونیم دهه در برابر دشمن گُنگ بوده و رسانه‌ها هم به تأسی از چنین سیاستی، در سرگردانی قرار داشته‌اند.
این یک امرِ واضح است که در کشورهایی که گروه‌هایی را به نامِ تروریست یا دشمن نظام می‌شناسند، فعالیت‌های آن‌ها در رسانه‌های آن کشور بازتاب نمی‌یابد؛ اما در افغانستان متأسفانه رسانه‌ها حتا به بزرگ‌نمایی فعالیت‌های مخالفانِ نظام می‌پردازند. از طرف دیگر، تروریستان در کنار استفادۀ این‌چنینی از رسانه‌های نوشتاری، دیداری و شنیداری، از رسانه‌های اجتماعی نیز استفاده می‌کنند. استفاده از رسانه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک و تویتر و دیگر شبکه‌های اجتماعی، امکان تبلیغاتِ ارزان و ساده را برای تروریستان در هر جامعه‌یی از جمله افغانستان مساعد ساخته و آن‌ها از این طریق، فعالیت‌های‌شان را بیشتر مورد توجه مردم قرار می‌دهند و و برای ترویج ترس و وحشت، از این فضا سود می‌جویند. اما در برابر، استفادۀ دولت از این رسانه‌ها به‌هدفِ حمایت و تقویتِ نیروهای امنیتی و تضعیف جنگ‌طلبان، بسیار اندک بوده است.
در افغانستان سال‌هاست که جنگ با طالب و ترور جریان دارد، ولی در این‌میان دولت‌مردان نتوانسته‌اند دیدگاه واحدی را در قبال طالبان ارایه دهند و این خود به گمراهی و سرگردانیِ رسانه‌ها و سودجویی طالبان انجامیده است. از طرف دیگر، بی‌تجربه‌گی و جوان بودنِ کارمندان رسانه‌ها، دلیلِ دیگری بر این شده که نشراتِ آن‌ها به‌ساده‌گی به سودِ نیروهای ضد آزادی بیان و ضد نظام تمام شود.
به هر صورت، حالا آن‌چه واضح است این‌که: دولت تا کنون دارای یک خط مشیِ خاص به‌هدفِ به‌کارگیری رسانه‌ها برای مبارزه با تروریسم نیست و باید در این زمینه سیاست‌گذاری صورت گیرد و از رسانه‌ها به عنوان یک ابزارِ مهم استفاده شود. دولت باید سیاستش در برابر طالب و تروریسم را مشخص کند و رسانه‌ها را به موضع‌گیری در برابر طالبان و هر گروه مخربِ دیگر که خلاف دین اسلام عمل می‌کنند، تشویق کند. همچنین دولت باید برخی رسانه‌ها را که به گونۀ واضح به نفع دشمن کار می‌کنند، شناسایی و فعالیت‌شان را متوقف سازد و رسانه‌هایی را که سهواً به بزرگ‌نمایی فعالیت‌های تروریستان می‌پردازند، تذکر و هشدار دهد.