شنبه ۳۰ جوزا ۱۳۹۴

گزارش‌ها مشعر اند که کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، طرح جدیدی را برای اصلاحات در نظام انتخاباتی و فعالیت‌های این کمیسیون به رییس‌جمهور غنی فرستاده است. این درست همان چیزی است که شنیده بودیم: «از ریش بز در پاچۀ بز».
این طرح، حدود پنجاه صفحه گفته شده است که به قول مقام‌های کمیسیون انتخابات، ظرف دست‌کم سه ماه تدوین شده و برنامه‌های کوتاه‌مدت و درازمدت برای اصلاح نظام انتخاباتی و فعالیت‌های عملیاتی را در بر دارد. بر بنیاد گزارش‌ها، تهیۀ فهرست رای‌دهنده‌گان، ظرفیت‌سازی در کمیسیون و استخدام کارمندانِ دایمی و استفاده از تکنالوژی در روز انتخابات، از برنامه‌های کوتاه‌مدت در این طرح است و نیز تأمین امنیت سرتاسری، توزیع شناس‌نامه‌های الکترونیکی، تهیۀ سرشماری دقیق از سراسر افغانستان و اصلاح قوانین انتخابات و تشکیل و وظایف کمیسیون‌های انتخابات؛ از برنامه‌های درازمدت در این طرح است.
این طرح نشان می‌دهد که دولت با بحثِ اصلاح نظام‌ انتخاباتی، فقط بازی راه انداخته و کسانی را مسوولِ اصلاح نظام انتخابات کرده است که خود عامل اصلیِ تقلب و مهندسی در انتخابات بوده‌اند. این در حالی است که بر بنیاد توافق‌نامۀ سیاسیِ امضاشده میان داکتر غنی و داکتر عبدالله که در واقع بنیاد مشروعیت دولت وحدت ملی را شکل می‌دهد، اصلاح نهادهای انتخاباتی بر عهدۀ کمیسیون اصلاح نهادهای انتخاباتی‌ست که تا کنون توسط رییس جمهوری ایجاد نشده است. اما حالا دیده می‌شود که به جای چنین کمیسیونی، بازهم خود همین کمیسیونِ انتخابات به عنوان کوزه‌گر و کوزه‌خر و کوزه‌فروش وارد میدان شده و این نهایتِ افتضاح را به نمایش می‌گذارد و از طرف دیگر، دیده می‌شود که ریاست‌جمهوری با چنین اقداماتی، به ریشِ مردم می‌خندد و به آن‌ها و اعتراض‌های‌شان ارزشی قایل نمی‌شود.
این‌همه در حالی صورت می‌گیرد که جامعۀ جهانی ارایۀ هر نوع کمک به کمیسیون مستقل انتخابات را مشروط به آوردن اصلاحات در کمیسیون‌ها و نظام انتخاباتی اعلام کرده است. ولی مسلماً اگر اصلاحات همین چیزهایی باشد که در طرح کمیسیون مستقل انتخابات مطرح شده، باید خوابِ انتخاباتِ شفاف در افغانستان را دید!
بی‌تردید، نقصِ کارِ انتخابات در افغانستان، بسیار واضح است و آن این‌که: یک تعداد افراد ناصادق در کمیسیون انتخابات حضور دارند که با به‌راه‌اندازی تقلب، به انتخابات خیانت کرده‌اند. این افراد باید برکنار شوند و افراد صادق جای آنان را پُر کنند و به عبارت دیگر، باید اصلاحاتِ بنیادی در کمیسیون انتخابات به گونۀ فوری به میان آید و به‌ جای افرادی که انتخابات را به بحران کشاندند، افراد شایسته تعیین شود. کل قصۀ اصلاحات همین است و بعد، اصلاح طرزالعمل‌هاست که از بحث‌های بسیار مهم در پروسۀ اصلاحات شمرده نمی‌شود.
بنابراین تا زمانی که اصلاحات در نهادهای انتخاباتی به عنوانِ یک موضوع، جدی گرفته نشود و مردم نبینند که این نهادها به‌راستی اصلاح شده‌اند، کسی به پای صندوق‌های رای نمی‌رود. انتظار می‌رود که طرف دیگرِ توافق‌نامۀ سیاسی در خصوص اصلاح نهادهای انتخاباتی، کوشش‌های بیشتری از خود نشان دهد و باید اصلاحاتِ انتخاباتی به عنوان یک خط سرخ در کشور مطرح گردد. در غیر آن، دموکراسی و انتخابات و تعیینِ سرنوشت و دست یافتن به عدالت اجتماعی در این کشور خواب و خیال خواهد بود!