سه شنبه ۲۳ سرطان ۱۳۹۴

حامد کرزی،‌ رییس جمهوری سابق افغانستان که بیشتر از یک دهه قدرت را در دست داشت، خود را به عنوان «عامل وحدت جامعه» نشان داده و جایگاه خود را تا حدی تحکیم کرده است که تنها جایگزین با ثبات برای دولت اشرف غنی دیده شود.
به نوشته روزنامه گاردین، حامد کرزی، رییس جمهوری سابق افغانستان خود را عامل وحدت کشورش می‌داند اما مانورهای اخیر وی علیه اشرف غنی که جایگزین وی شده است، از مساله دیگری حکایت دارد. در چند قدمی کاخ ریاست جمهوری در افغانستان شما می‌توانید شاهد صف‌های طویل مردمی باشید که از بامداد برای گرفتن وقت ملاقات حاضر شده‌اند. در میان آنها علاوه بر شخصیت‌های سیاسی و رهبران قبایل می‌توان سفیران خارجی و وزیران کابینه را هم دید. با این حال آنها برای دیدن اشرف غنی، رییس جمهوری کنونی افغانستان نیامده‌اند بلکه می‌خواهند با حامد کرزی دیدار کنند.
حامد کرزی ۹ ماه پس از ترک قدرت در کابل، همچنان حضوری طولانی و چشمگیر در عرصه سیاسی افغانستان دارد و بسیاری نفوذ و مداخلات روز افزون وی را تهدیدی علیه ثبات سیاسی می‌دانند.
رییس جمهوری سابق افغانستان رفتار «دمدمی» خود را که برخی از شرکای بین‌المللی‌اش را در طول حدود یک دهه حکومت در افغانستان، دلخور کرده بود، محدود کرده است. وی خود را سیاستمداری اجتماعی و دوست داشتنی و عامل وحدت کشورش می‌داند.
با این حال بسیاری از مقام‌ها نیات واقعی وی را زیر سوال می‌برند. یکی از دیپلمات‌های ارشد غربی تاکید می‌کند که حامد کرزی چندین ماه تلاش می‌کرد تا دولت غنی را تضعیف کند و نیت وی ساقط کردن دولت بود. به گفته این دیپلمات، اگر این اتفاق رخ می‌داد آنگاه دولت موقت جایگزین می‌شد و کرزی برای پر کردن خلاء سیاسی و به عنوان پدر ملت پا جلو می‌گذاشت.
این منبع آگاه افزود: اشرف غنی که پیش از این رفتارهای کرزی را تا حدی تحمل می‌کرد، از نیات کرزی اطلاع دارد اما از نبرد علنی که ممکن است خودش در آن پیروز نشود، اجتناب می‌کند. کرزی در این بازی سیاسی از هر شخص دیگری در اینجا جلوتر است.
یکی از مشاوران رییس جمهوری افغانستان نیز با تایید این اظهارات می‌گوید: کرزی در این کشور همه را می‌شناسد اما غنی خیر.
با این حال رییس جمهوری سابق افغانستان هیچ‌گونه جوسازی را نمی‌پذیرد. ایمل فیضی، سخنگوی پیشین او می‌گوید: دیدار با رهبران قبایل و بزرگان سراسر کشور مساله جدیدی برای کرزی نیست. این رویه او طی ۱۴ سال گذشته بوده است. این فرهنگ سیاسی افغانستان و نیز «استایل» شخصی اوست. پیوند قوی میان کرزی و رهبران و بزرگان افغانستان از سراسر این کشور مساله‌یی نیست که طرفین نادیده بگیرند.
حال اشرف غنی به این نتیجه رسیده است که دیگر بس است. وی ماه گذشته سفری به قندهار داشت که مرکز قدرت کرزی و سکونتگاه، برادر ناتنی‌ حامد کرزی «شاه‌ولی کرزی» محسوب می‌شود. هدف از این سفر جلب حمایت افراد با نفوذ منطقه بود. طبق گزارش رسانه‌های محلی، غنی در جمع اعضای یک گروه جامعه مدنی گفته بود: زین پس دیگر هیچ دولت موازی‌یی در قندهار نخواهد بود.
جنگ قدرت میان اشرف غنی و حامد کرزی ماه می و زمانی که یادداشت تفاهمی میان آژانس‌های جاسوسی افغانستان و پاکستان به امضا رسید، اوج گرفت. اگرچه هدف این توافق ارتقای همکاری اطلاعاتی است، اما بسیاری از افغان‌ها آن را تسلیم مقابل «دشمن قسم خورده» می‌دانند. این توافق بهانه‌یی به دست کرزی داد تا حملات علیه غنی را که همنوا با افکار عمومی حرکت می‌کند، آغاز کند. نتیجه این شد که بسیاری وی را به چشم حافظ حاکمیت ملی افغانستان دیدند.
اگر اشرف غنی می‌خواهد این پیام را به کرزی ارسال کند که از حوزه وظایفش عقب نشینی کند، احتمال پیروی کردن کرزی از وی بسیار اندک است. بسیاری از تحلیل‌گران و مشاوران تاکید دارند که وی جایگاه خود را به نحوی تحکیم کرده است که تنها جایگزین با ثبات برای دولتی محسوب می‌شود که تاکنون نتوانسته است خوب عمل کند.