به روایت دیگر

 بخش سوم
شیرزاد: با توجه به روابط پر نوسان میان دو کشور به ویژه در یک دهه گذشته، چه فکر می‌کنید مشکل اساسی میان دو کشور چیست؟
مجیب مشعل ( خبرنگار آزاد – کابل) : فکر می‌کنم نوسان تنها از سوی افغانستان بوده، زیرا پاکستان سیاست پایداری دارد، نوسان بیشتر متکی به تغییر پالیسی پاکستان بوده است، اما این تغییر اتفاق نیفتاد. و فکر می‌کنم اکنون نیاز است که حکومت افغانستان راهبرد روشن درازمدت برای آینده‌های دور کشور طرح نمایند، بعداً تلاش برای تشویق پاکستان جهت همکاری با افغانستان صورت گیرد؛ به ویژه مشوق‌های اقتصادی صورت گیرد تا منطقه با ثبات شود، اکنون پالیسی به عقب و جلو وجود دارد و راهبرد روشن برای آینده وجود ندارد، اما با طرح اینگونه سیاست، هر دو کشور یعنی افغانستان و پاکستان می‌توانند نقش خود را در ثبات منطقه بازی نمایند. حکومت افغانستان تلاش برای تغییر پالیسی پاکستان انجام می‌دهد اما کارساز نیست و در یک دهه گذشته هم کارساز نبوده پس ما باید درک کنیم که تغییری بدون جستجوی یک راه بهتر به میان نخواهد آمد. و جستجوی راه بهتر ثبات را تعمیم خواهد بخشید.
بینش جاوید ( ای آر وای نیوز): فکر می‌کنم در نخست باید به راه حل تمرکز شود، مشکل اول اینست که در دو کشور ما با کاهش اعتماد مواجه هستیم و این به خاطری‌ست که ما کمبود معلومات داریم، شما حقیقت عملکرد پاکستان در برابر افغانستان را نمی‌دانید و ما حقیقت عملکرد افغانستان در برابر پاکستان. مثلاً اکنون از حملات پاکستان به ولایت کنر گفته می‌شود و در عین حال از حملات از سوی افغانستان بالای ارتش پاکستان.
اما در عین حال که حملات از سوی پاکستان به افغانستان عنوان می‌شود در پاکستان ناچیز پنداشته می‌شود و در افغانستان هم حملات گفته شده بالای ارتش پاکستان نیز در نظر گرفته نمی‌شود.
اما بگذارید به بعضی از واقعیت‌هایی‌که وجود دارد روشنی بیندازیم، بیشتر از ۱۰۰۰۰۰ پاکستانی در افغانستان کار می‌نماید و از سوی دیگر پاکستان به انرژی نیاز دارد پس اگر افغانستان با ثبات وجود داشته باشد به یقین پروژه خط گاز تاپی میان ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هندوستان راه‌اندازی خواهد شد و این به نفع پاکستان است و باید گفت که بدون افغانستان با ثبات این پروژه تکمیل نخواهد شد.
پس افغانستان با ثبات از لحاظ اقتصادی هم به نفع پاکستان خواهد بود و این را دولت پاکستان درک نموده است. و ادامه وضعیت به نفع پاکستان نخواهد بود.
شیرزاد: باورمندی اینها چنین است که اگر قرار برین می‌شود که افغانستان پاکستان را متهم به حملات راکتی به کنر می‌نماید و یا هم پاکستان از حملات از خاک افغانستان حرف می‌زند بیشتر ناشی از کمبود معلومات است، یعنی نبود معلومات دست‌اول باعث سو تفاهم میان دو کشور شده؟
حبیب توتاخیل ( وال ستریت ژورنال): من فکر می‌کنم که ما باید درکی از محدودیت معلومات داشته باشیم، آخرین مورد حکومت افغانستان بالای نشر روزنامه‌های پاکستانی در ولایت‌های مرزی مانند کنر و خوست محدودیت وضع کرد، در عین بیشتر از دو سال قبل حکومت پاکستان بالای تلویزیون افغانستان در پشاور، کویته و مناطق پشتون‌نشین محدودیت وضع کرد.
طاها صدیقی (دی اکسپرس تریبیون)  شما در هر جای پاکستان تلویزیون های افغانستان را دیده می توانید.
آنها نمی‌توانستند تلویزیون‌های افغانستان را ببینند، چیزی را که من می‌گویم اینست که هر دو کشور باید آزادی رسانه‌ها و مساوات را بپذیرند. یک شاهدی پیشتر ازین گفت که حکومت پاکستان بالای تلویزیون‌های افغانستان محدودیت وضع کرد و پشتون‌ها نمی‌توانند این تلویزیون‌ها را تماشا کنند، پس پاکستان باید توقع واکنش را از حکومت افغانستان داشته باشد کاری حکومت افغانستان درین اواخر انجام داد.
و در کنار آن حکومت افغانستان دلیل خوبی برای این محدودیت دارد و آن اینکه روزنامه‌های پاکستانی برای طالبان تبلیغ می‌کنند. چیزی را که من در مورد روزنامه‌های پاکستان می‌خواهم بگویم اینست که در شماری از روزنامه‌های پاکستانی که من خوانده ام مانند وحدت، خبرونه، پشتون و مشرق اوسط که در آنها بگونه مثال اگر انفجاری در کابل صورت می‌گیرد آنها از حکومت افغانستان در مورد نقل قول نمی‌کنند بلکه از طالبان نقل قول می‌کنند و طالبان هم مبالغه می‌کنند و این همه وقت صورت می‌گیرد و این کار خبرنگاری نیست و نباید پشتیبانی صورت گیرد، و این چیزیست که ما باید در مورد فکر نموده و کار نماییم.
شیرزاد: شما موافقید؟
عایشه حسن ( دی اکسپرس تریبیون): نه، من سه جواب به این موضوع دارم: اول اینکه در برابر تلویزیون‌های افغانستان در  پاکستان محدودیتی وجود ندارد در صورتی‌که نشرات کیبلی جواز داشته باشد. دوم روزنامه‌هایی که شما نامبردید پایین‌ترین تیراژ را دارد که ما به آن روزنامه خطاب نمی‌کنیم، بلکه ما به آن تبلیغ کننده‌های ادبیات نفرت خطاب می‌کنیم یعنی هرگونه نشرات این چنینی را که در واقع طالبانیزم را تبلیغ کند ما به آن روزنامه خطاب نمی‌کنیم بلکه تبلیغ کننده ادبیات نفرت می‌نامیم، و این‌ها باید مسدود شوند و حتی اینگونه نشریات ادبیات نفرت در پاکستان هم ممنوع اند، دیگر اینکه ما با وزارت داخله اینجا صحبت کردیم آنها می‌گویند که تنها نشر  پانزده روزنامه را ممنوع قرار داده اند. ما با سفارت هم صحبت کردیم آنها می‌گویند هیچ روزنامه انگلیسی زبان از مرز وارد افغانستان نمی‌شود، پس اینها باعث تنازع میان رسانه ‌های دو کشور شده اما باید گفت که اکنون ما در اینجا حضور داریم و ما دست دوم نیستیم پس چیزی که باید روشن باشد اینست که روزنامه های دارای ساختار پاکستان هیچگاه نفرت را در افغانستان تبلیغ نمی کنند.
شیرزاد: اکنون اگر در مورد اطلاعات دست اول صحبت کنیم به ویژه در دو مورد اخیر حملات راکتی در کنر و وضع محدودیت بالای رسانه‌ها، واقعا حقیقت این مسئله چیست؟
حبیب ظهوری (نیویارک تایمز – کابل):  خوب معلومات را که ما ارایه می‌کنیم از خود ساحه و از زبان مردم محل است ، معلومات ما خیلی ها معتبر است زیرا روزنامه‌های زیادی در افغانستان که مرتبط با نهاد های رسانه های بین المللی هستند دسترسی به مردم محل دارند و می‌توانند به دهات خبرنگار فرستاده و با مردم ده صحبت نمایند، و این معلومات که ارایه می‌شود اطلاعات دست اول است، من به چند نکته که دوست ما اشاره کرد می پردازم، دوست ما می گوید که پاکستان در خط نبرد با ترور قرار دارد، من متاسفم که موافق نیستم، حتی گفته می‌توانم که پاکستان نه در تنها دارای پالیسی دوگانه در برابر افغانستان است بلکه در مبارزه با هراس افگنی هم پالیسی و سیاست دو گانه دارد، پس آنها با شماری از می جنگند اما شماری دیگری را حمایت می نمایند، پس گفته می توانم که طالبانی در وزیرستان هستند که حکومت پاکستان با آنها می جنگد اما هستند طالبانی که از سوی حکومت پاکستان حمایت می‌شوند، ایشان گفتند که پاکستان خواهان افغانستان با ثبات است، شاید هم مردم پاکستان به این موضوع معتقد باشند که پاکستان در افغانستان صلح می‌خواهد و شاید هم حکومت غیرنظامی پاکستان چنین چیزی را بخواهد اما ارتش پاکستان چنین چیزی را نمی‌خواهد.
شیرزاد: فکر اکنون اداره در دست حکومت غیرنظامی است یا ارتش پاکستان؟
حبیب ظهوری (نیویارک تایمز – کابل): اینها نیاز انرژی و مسایل ذینفع اقتصادی پاکستان را گفتند، اما فراموش نکنیم که ارتش پاکستان و سازمان استخبارات نظامی پاکستان علاقه ی به موضوعات اقتصادی پاکستان ندارند.
شیرزاد: به شما فرصت جواب داده خواهد شد.
خبرنگار پاکستانی: نخست من می‌خواهم در مورد نوسان روابط افغانستان و پاکستان صحبت کنم، من باور دارم که ناتوانی در مهار شورشیان در مناطق مرزی دو کشور از سوی افغانستان و پاکستان قابل درک است،  و یقیناً زمانی‌که تلاش برای مهار شورشگری کامیاب نمی‌شود پس اتهامات بالای همدیگر هم چیز معمول است زیرا زمانی‌که شمار تلفات ارتش و پولیس افغانستان بلند می‌رود رییس جمهور کرزی می‌گوید که پاکستان دیگر دوست ما نیست و از جهت زمانی‌که رابطه اش با ایالات متحده امریکا تیره می‌شود و فرضیه حمله امریکا  به پاکستان مطرح می‌شود او می‌گوید که ما در کنار برادران پاکستانی ما هستیم که فکر می‌کنم اساسا اینگونه موقف گیری درست نیست، و او این مسئله را در تلویزیون ملی می گوید، پس چیزی دیگر که خیلی مهم است اینست که از چندین ماه حملات راکتی در ولایت مرزی افغانستان جریان دارد اما رئیس جمهور کرزی به تکرار می گوید که ما آن سوی مرز را هدف قرار نمی دهیم زیرا آنها برادران و خواهران ما هستند، پس این خیلی مهم است و ما باید از رئیس جمهور کرزی درین مورد تقدیر نماییم. موضوع دیگر اینکه ما در مواردی با بخشی از تبصره مهمانان شما در آنجا موافق نیستم و باید حقیقت در خور مردم داده شود.
خبرنگار پاکستانی: ما باید بپذیریم که نظام دموکراتیک در مقایسه با حکومت افغانستان در پاکستان نداریم، و اینکه رسانه‌های ما از سوی حلقاتی در میان ارتش اداره می‌شود دقیق است، ما نمونه‌های از فروش شبکه تلویزیونی و خبرنگاران آن از سوی اشخاص در پاکستان داریم، موضوع دیگر اینکه خیلی روشن است که رسانه های پاکستانی در کویته همیش ادبیات نفرت را تبلیغ می کنند، ما احزاب مردم سالار و ملی گرا در کویته و مناطق دیگر پاکستان داریم اما رسانه ها خبر آنها را پوشش نمی دهند و از سوی دیگر تبلیغات هراس افگنی و طالبانی در اولویت قرار دارد.