روزهای آینده (هفتۀ نخستِ ماه مارچ ۲۰۱۶)، اسلام‌آباد میزبان مذاکرات صلح مستقیم میان دولت افغانستان و گروه طالبان است. این در واقع نقش متضاد و دوگانۀ پاکستان در مورد افغانستان است که از یک‌سو در پشتِ سرِ جنگ افغانستان و جنگ‌جویان مخالفِ دولت افغانستان قرار دارد و از سوی دیگر، مذاکرات صلح را میزبانی می‌کند.
البته این نخستین‌بار نیست که پاکستان نقشِ دوگانه و متضاد را در مورد بحران و جنگ افغانستان بازی می‌کند. بازی دوگانۀ پاکستان به سال‌ها پیش برمی‌گردد، اما از همه مهم‌تر این‌ است که برگ برندۀ این بازیِ دوگانه بر سرِ جنگ و صلح نیز در دستانِ این کشور قرار دارد. جالب‌تر و تماشایی‌تر این‌که: پاکستان پیوسته از این برگ برنده در این بازی متضاد و دوگانه در جهت منافع و اهدافِ خود سود می‌برد.
در حالی که هنوز چند روزِ دیگر به آغاز نخستین گفت‌وگوی مستقیمِ صلح میان طالبان و دولت افغانستان ـ پس از چهار بار مذاکرۀ چهارجانبه میان دولت‌های افغانستان و پاکستان در پایتخت‌های دو کشور ـ با حضور و مشارکتِ نماینده‌گانِ ایالات متحدۀ امریکا و چین باقی مانده است، پاکستان به‌صورت علنی از شاخه‌های مختلفِ طالبان خواسته که در این گفت‌وگوها شرکت کنند. محمد نفیس ذکریا سخنگوی وزارت خارجۀ پاکستان، روز پنجشنبه (۶ حوت ۱۳۹۴) در یک نشست خبری به خبرنگاران گفت که از همۀ شاخه‌های طالبان دعوت شده تا نماینده‌های باصلاحیتِ خود را برای شرکت در اولین مذاکرات مستقیمِ صلح به اسلام‌آباد بفرستند. نکتۀ جالب و قابل تأمل این است که پاکستان وقتی از طالبان می‌خواهد که به مذاکرات صلح بیایند، این خواست را به‌صورت علنی توسط وزارت خارجه مطرح می‌کند و آن‌ها را از پشت میکرافون‌های خبرنگاران و رسانه‌های دنیا، به مذاکره و صلح فرا می‌خواند. اما وقتی در عقب جنگ طالبان قرار دارد و حامی و میزبانِ آن‌ها در جنگ است، این حمایت و میزبانی را در پس‌کوته‌های استخبارات نظامی ارتش در راولپندی، دور از انظار و با کتمان و انکار انجام می‌دهد.
علی‌رغم این سیاست دایمیِ دوگانه و متضاد اسلام‌آباد در عرصۀ جنگ و صلح افغانستان، فراخوان علنی اسلام‌آباد به طالبان برای مشارکت در مذاکرات صلح نیز مخدوش، چندپهلو و عاری از صداقت و شفافیت است. به نظر می‌رسد که پاکستان سناریوی مذاکراتِ مستقیمِ صلح را قبلاً در راولپندی نگاشته باشد که کدام شاخه و کدام افراد طالبان به این فراخوان پاسخِ مثبت ارایه کنند و کدام دسته‌ها و افراد دیگر طالبان به این فراخوان نه بگویند. پاکستان با این سناریو خواهد توانست که کارت بازی جنگ و صلحِ افغانستان را در دستانِ خود داشته باشد. اما نکتۀ قابل پرسش این است که آیا پاکستان کارت برنده را در بازی بر سرِ جنگ و صلح افغانستان همچنان در دستانِ خود حفظ خواهد کرد و از امریکا و جامعۀ بین‌المللی در این بازی باج خواهد گرفت؟ آیا گروه طالبان در این بازی همچنان در دسترس پاکستان باقی خواهد ماند؟
هنوز شواهدی وجود ندارد که امریکایی‌ها آخرین حرف را در گوشِ پاکستانی‌ها برای پایان دادن به بازی متضاد و دوگانۀشان زمزمه کرده باشند. اسلام‌آباد کماکان از سخاوت واشنگتن و انگلیس بهره‌مند است و افزون بر دریافت‌ میلیاردها دالر کمک از آن‌ها، دریافت هواپیماهای اف ۱۶ امریکایی پاداش جدیدِ امریکا برای زمام‌داران اسلام‌آباد محسوب می‌شود. و اما در مورد بقای همیشه‌گی گروه طالبان به عنوان برگ برندۀ بازی در دست پاکستانی‌ها، نشانه‌هایی از سوال و تردید به مشاهده می‌رسد. تأمین روابط گستردۀ طالبان با جمهوری اسلامی ایران و در یک سال اخیر با روسیه، نشانه‌هایی از این تردید به شمار می‌رود.
یک منبع نزدیک به طالبان ادعا می‌کند که روابط روس‌ها و طالبان، بیشتر و عمیق‌تر از آن‌چه است که در مطبوعات از آن سخن می‌رود. انگیزه و عامل توافق طرفین (روس‌ها و طالبان) بر سر این رابطه، از باور و دیدگاه هر دو طرف، به مورد جبهۀ مقاومتِ پیشین در برابر طالبان معروف به اتحاد شمال برمی‌گردد. گفته می‌شود که آن‌ها به این باور مشترک رسیده‌اند که جبهۀ مخالفِ پیشین یا اتحاد شمال، با قرار گرفتن در دسترس امریکا، یک طرف غیرقابل اعتماد در همراهی استراتژیک با روسیه محسوب می‌شود. علی‌رغم این باور و توافقِ طالبان و روس‌ها، طالبان در صدد جلب حمایت بخشی از جبهۀ متحد برآمده‌اند و تلاش طالبان برای مذاکره با علمای دینی پنجشیر و برخی فرماندهان مجاهدین که اخیراً از سوی علمای مذکور تردید شد، به کسبِ این حمایت برمی‌گردد. با وجود تردید این مذاکره، طالبان همچنان تماس خود را در جهت این مذاکره و رابطه حفظ کرده‌اند.
آیا طالبان با ایجاد رابطۀ عمیق با ایران و روسیه و همچنان با مخالفان و دشمنان خود در افغانستان، از دسترس پاکستان خارج خواهند شد و پاکستان برگ برندۀ خود را در بازی بر سرِ افغانستان و حتا در بازی منطقه‌یی و بین‎المللی از دست خواهد داد؟
به نظر می‌رسد که نقش و موقعیتِ پاکستان از زوایای مختلف در این بازی بسیار بیشتر و قوی‌تر از روس‌ها و ایرانی‌هاست. و به همین حد، نقش پاکستان در جنگ و صلح افغانستان، نقشی اساسی و تعیین‌کننده است. اگر واقعاً چنین باشد، آیا دولت افغانستان توانایی و ظرفیت حلِ مشکلات با پاکستان و توافق بر سرِ منافع مشترک با اسلام‌آباد را در خود ایجاد کرده می‌تواند؟