بیشتر از ده‌ها شرکت در افغانستان نوشیدنی‌های انرژی‌‌زا تولید و یا از کشورهای خارجی وارد می‌کنند.
به باور آگاهان، استفاده از نوشابه‌های انرژی‌زا نه تنها ضربۀ اقتصادی برای استفاده کننده‌گان دارد، بل اضرار بهداشتی را نیز در قبال دارد.
عبدالغفار کوتوال، متخصص امراض داخله در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار می‌گوید، نوشابه‌های وارداتی انرژی‌زا ترکیباتی دارند که در کوتاه‌مدت باعث افزایش انرژی می‌شود که افراد به اشتباه از آن در انجام فعالیت‌های ورزشی نیز استفاده می‌کنند.
احمد جاوید که به طور دایم از این نوشابه‌ها استفاده کرده حال به بیماری گرده گرفتار شده است. او می‌گوید: مدت شش ماه می‌شود که در یکی از باشگاه‌های بدن‌سازی کابل ورزش می‌کنم، ولی به دلیل استفاده از نوشابه‌های گاز دار، برایم مشکل گرده پیدا شده است.
عبدالله استاد در یکی از باشگاه‌های ورزشی شهر کابل به این باور است که جمعاً نوشابه‌های گاز دار که در افغانستان مورد استفاده قرار می‌گیرند برای ورزش‌کاران بسیار ضرر می‌رساند.
فرید احمد صافی از دکان‌داران شهر نو کابل به دلیل استفاده از این نوشابه‌ها به تکلیف معده مبتلا شده است. او می‌گوید: هرگاه احساس خسته‌گی می‌کردم از این نوشابه‌هامی‌نوشیدم؛اما به مرور زمان وقتی غذا می‌خوردم در معده‌ام احساس سوزش داشتم و وقتی به داکتر مراجعه کردم، از نوشیدن نوشابه‌ها پرهیزم کرد.
بسیاری از شهروندان به این باور اند که پیام‌های بازرگانی بیش از حد شرکت‌های تولیدی و یا واردکنندۀ این نوشابه‌ها برای جلب توجه بیشتر مشتریان،در رسانه‌های دیداری و شنیداری سبب شده است تا مردم دل‌گرمی بیشتر به خرید این محصولات پیدا کنند.
در جریان یک روز ده‌هابار پیام‌های این محصولات در شبکه‌های مختلف دیداری و شنیداری پخش می‌شود و در این اعلانات، از ترفند‌های مختلفی چون استفاده از پزشک غیرتخصصی و یا تبلیغ توسط آوازخوانان و چهره‌های مشهور کار گرفته می‌شود.
وحید مجروح سرپرست روابط بین‌المللی وزارت صحت عامه به این باور است که بیشتر این انرژی‌ها تجارتی است و منفعت آن تنها به کسانی می‌رسد که این نوشابه‌ها را وارد می‌کنند.
در عین حال، ادارۀ نورم واستندرد افغانستان نیز از این‌که این نوشابه هورمون‌های مضر داشته باشند و سبب به وجود آمدن سرطان در وجود انسان شود نگرانی دارند و می‌گویند که مطالعه‌یی که ما با تیم تخنیکی انجام دادیم، همین نگرانی وجود دارد که نشود در این نوشابه‌ها حورمون‌هایی وجود داشته باشد که باعث سرطان شود، ولی ادارۀ ما کدام استندرد معینی در این زمینه ندارد.
داکتر نقیب‌الله فایق رییس ادارۀ نورم و استندرد در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار می‌گوید: «نوشابه‌های انرژی‌زا نه تنها در افغانستان، بلکه در هیچ جای جهان استندرد قبول شده، واضع و روشن ندارد. به همین دلیل، ادارۀ ما تلاش دارند تا با تفاهم با کشورهای منطقه یک استندرد مشترک داشته باشند.»
آقای فایق همچنان می‌افزاید: مطالعه‌یی که ما با تیم تخنیکی انجام دادیم نشان می‌دهد که شاید در این نوشابه‌ها هورمون‌های وجود داشته باشد که باعث سرطان شود،اما ما کدام استندرد معینی در این زمینه نداریم.
او ادامه داد: نگرانی ما از تولیدات داخلی این است و یک موردی که به ما رسیده است نشان می‌دهد بعضی از موادی که در داخل افغانستان تولید می‌شودو نمونه‌های آن را که تیم ما در کشور‌های دیگر آزمایش کردند، این مواد قطعاً قابل استفاده نیست.
رییس ادارۀ نورم و استندرد خاطرنشان می‌کند که تحرک ما بیشتر شده و در صدد بودجۀ بیشتر هستیم تا بتوانیم لابراتواری نیز در این زمینه داشته باشیم.
آقای فایق بیان داشت: تقریباً ده نوع از انرژیی که وارد افغانستان می‌شود، زیادتر مخصوص افغانستان است و چون در افغانستان هیچ کنترلی وجود ندارد،بناً بدون کدام مانعی وارد کشور می‌شود.
او همچنان گفت: بر اساس قانونی که از سوی پارلمان تصویب شده است، بخش کیفیت مواد را به وزارت صحت عامه اختصاص داده است؛ اما ما تلاش داریم تا این قانون را دوباره به پارلمان بفرستیم تا بتوانیم امتحان کیفیت را از نظر صحت و دارو در کنترول بگیریم.
در سوی دیگر، دکتر وحید مجروح رییس روابط بین‌الملل وزارت صحت عامه به روزنامۀ ماندگار می‌گوید: تعدادی از کمپنی‌ها در داخل کشور ظرفیت تولید این نوشابه‌ها را به دست آورده‌اند که وزارت صحت عامه در قسمت آغاز مرحلۀ ایجاد این مراکز، تمام معیارهای مورد نظر را مدنظر می‌گیرند. کمپنی‌هایی می‌توانند این نوشابه‌ها را تولید کنند که معیار‌های لازم و قانونی را داشته باشند.
آقای مجروع می‌افزاید: بعد از آغاز فعالیت این شرکت‌ها،هیأت‌های نظارت و ارزیابی ما به صورت مکرر از پارک‌های صنعتی و مراکز تولید به سطح ولایات کشور جلسلۀ نظارتی برگزار می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که تمام اصول بهداشتی و صحی در مراحل مختلف تولید و عرضۀ محصولات در نظر گرفته می‌شود.
او بیان داشت: برخی از این نوشابه‌ها در داخل تولید نه بلکهاز خارج کشور وارد می‌شوند، این تعداد اقلام نوشیدنی از طریق مرز‌ها وارد کشور می‌شود هم در سطح گمرکات از طریق لابراتوار‌های کنترل کیفیت مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
او خاطر نشان می‌کند: فقط به آن عده از مواد نوشیدنی اجازۀ وارد شدن داده می‌شود که معیار‌های لازم را تکمیل کنند.
او بیان داشت: مااز مراکز فروش و نگه‌داری مواد غذایی و نوشیدنی نظارت می‌کنیم تا مطمین شویم که مواد نوشیدنی‌های که تاریخ مصرف آن تمام شده است به دست‌رس شهروندان نرسد.
آقای مجروح با ابراز نگرانی از وارد شدن اقلام نوشیدنی از طریق مرزها و به صورت غیرقانونی می‌گوید: موضوع قاچان اقلام نوشیدنیاز مجرای غیررسمی و مزرهاتحت کنترل وزارت صحت عامه نمی‌باشد.
رییس روابط بین المللی وزارت صحت از آمارهای این وزارت از وارد شدن نوشابه‌ها انرژی‌زا آماری در دست نمی‌دهد، امامی‌گوید: این نوشابه‌ها به صورت معمول از کشورهای پاکستان، هند، امارات و ایران وارد کشور می‌شوند.
او در مورد برنامه‌های آینده این وزارت می‌گوید: «در قدم نخست در تمام ادارتلوایح ومقررات لازم را برای کنترل تولیدات خصوص ایجاد می‌کنیم به ادامۀ آن، تلاشما این استتا تسهیلات لازم را برای سکتور خصوصی به عنوان یک بازوی فعال و پویاییسکتور صحت روی دست بگیریم تا آن‌ها را بیشتر تقویت کنیم، همچنان تلاش داریم درصدی تولید را در داخل کشور تحت کنترل مستقیم وزارت صحت ایجاد کنیم تا فرصت کار و نظارت دقیق‌تر نیز برای ما فراهم شود.»
آقای مجروحدر مورد اضرار صحیی که این نوشابه‌ها می‌تواند داشته باشد اظهار کرد: تحقیق علمی در این زمینه تا به حال در افغانستان انجام نشده است، مصرف نوشانه‌های انرژی‌زا در کشور‌های دیگر معمول است، ما تلاش می‌کنیم تا در این قسمت کنترل و نظارت صورت گیرد، ولی استفادۀ بیش از حد در مصرف هر نوشابه و غذایی اضرار خود را می‌داشته باشد.
او برای شهروندان توصیه می‌کند تا از میوه‌های تازۀ که در کشور خودمان تولید می‌شود استفاده کنند به این دلیل که محصولات مصنوعی در کنار این‌که فایده‌های خود را دارد اضراری را نیز در پی دارد.