سرسبز بودن محیط‌زیست یکی ازکارهای فراموش شده در افغانستان است و روزبه‌روز میزان آلوده‌گی محیطی در شهرهای افغانستان به‌ویژه شهر کابل بالا رفته و تهدیدات آن بیشتر می‌شود.
در سال‌های گذشته، جنگ و مبارزه با تروریسم تمامی بخش‌های زنده‌گی در این کشور را تحت تأثیر قرار داده و فرصت پرداختن به سایر مسایل غیر از جنگ را از مردم و دولت گرفته است.
اما، امسال با فرارسیدن فصل بهار، برنامه های زیاد نهال‌شانی از سوی شهرداری کابل، نهادهای مردمی و مدنی برای نهال‌شانی در سطح شهر کابلبرگزار شده است.
کاروزار نهال شانی با نزدیک شدن نوروز با شعار «یک نهال برای خودم؛ یک نهال برای افغانستان» همه سال از سوی نهاد‌های مسوول و شهروندان در کشور برگزار می‌شود.
عبدالقادر آرزو رییس نشرات شهرداری کابل در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار می‌گوید که از دو هفته قبل کاروان سبز شهرداری کابل روی جاده‌های شهر به راه افتاده است.
آقای آرزو بیان می‌کند: «در جلساتی که با وزارت زراعت و ریاست جنگلات داشتیم،به این نتیجه رسیدیم که شهرداری کابل و نهاد‌های اجتماعی مسوولیت توزیع نهال در نواحی شهر و وزارت زراعت به مساجد تکایا و ادارات دولتی را به عهده بگیرند که ما کار خود را از دوهفته قبل آغاز کرده‌ایم».
او گفت: امسال در تناسب به سال‌های پیش و با در نظرداشت آب و هوا که سال آینده را هم سال خشک پیش‌بینی کرده‌اند، کاروان سبز ما با امیدواری و علاقه کار خود را به پیش می‌برند.
رییس نشرات شهرداری کابل با ابراز سپاس از شهروندان کابل در قسمت همکاری با این اداره بیان کرد: بعضی از شخصیت‌های وطن‌دوست در قسمت خرید نهال و غرس آن با ریاست سرسبزی شهرداریبا ما همکاری زیادی کردند.
آقای آرزو با بیان این‌که فرهنگ نهال‌شانی در کشور نهادینه شده است افزود: «با برنامه‌های مختلفی که در سطح شهر داشتیم، جدا از مسوولین امور شهرداری کابل،شور و شعف شهروندان هم بسیار بود و با این‌کار ما احساس کردیم کهفرهنگ غرس نهال در کشور داردنهادینه‌تر شده می‌رود و مردم به این باور رسیده‌اند که زنده‌گی سالم بسته‌گی به شهر سالم دارد».
آقای آرزو در پاسخ به پرسشی که نهال‌های غرس شده بیشتر در کدام مکان‌های شهر غرس شده،اظهار داشت: در سال‌جاری برنامۀ کاری خود را در کنار غرس نهال، ساخت سه پارک تفریحی را نیز در نظر داریم، همچنان پارک‌های که از قبل وجود داشته را نیز ترمیم خواهیم کرد، گلدان‌های وسطی سرک‌ها را نیز هم ترمیم خواهیمکرد.
او در قسمت حفظ و نگه‌داری نهال غرس شده از سوی این اداره گفت: هر پدیدۀ اجتماعی و عام‌المنفعه نیاز به حفظ و مراقبت دارد و مراقبت از جاده‌ها و در مجمع خانۀ مشترک شهر تنها مربوط به شهرداری کابل نیست شهروندان نیز در این قسمت مسوول‌اند.
آقای آرزو از شهروندان کابل می‌خواهد تادر حفظ و نگه‌داری نهال‌ها با شهرداری کابل همکار باشند. او گفت:»غرس نهال هم از نظر اعتقادات دینی ثواب زیادی دارد و هم از لحاظ مدنی و انسانیکار نیک و پسندیدۀ است».
در کنار این، محمد کاظم همایون رییس برنامه‌ریزی و پالیسی ادارۀ ملی حفاظت از محیط‌زیست به این باور است،یکی از چالش‌های عمدۀ که ما در شهر کابل داریم،نبود ساحات سبز است که واقعاً قابل نگرانی است، یک برسه حصۀ جهان را جنگلات و آب تشکیل می‌دهد و عموماً همه به خاطر تلطیف هوا و پایین آوردن آلوده‌گی صوتی از آن استفاده می‌کنند.
آقای همایون در مورد فواید ساحات سبز بیان کرد: یک هکتار زمین می‌تواند یک صدو پنجاه تن از ذرات معلق و مضری که در هوا وجود دارد را جمع‌آوری کرده و رسوب بدهد، بودن نهال و ساحات سبز می‌تواند از خطرات احتمالی ما را در امان داشته باشد.
رییس برنامه‌ریزی و پالیسی ادارۀ ملی حفاظت از محیط زیست ادامه داد: فرسایش خاک در روی زمین زمانی صورت می‌گیرد که بیشتر ساحات سبزِ پوششی از بین می‌رود و ساحات سبز هم‌چنان می‌تواند ارگانیسم‌های که در آب وجود دارد را حفظکند.
او با ابراز نگرانی از قطع جنگلات و صادر آن به کشور‌های بیرونی بیان کرد: یکی از تجارت‌های سیاه و غیرقانونی در کشور تجارت چوب است که بیشتر از آن برای تزیین و دیکور و سوخت استفاده می‌شود. در تحقیقات ثابت شده است که زمانی کهدر جنگل‌های آمازونِ کشور برازیل جنگل‌زدایی صورتگرفت، نشان‌گر آن بود که حدود یک صدو هشتاد و هفت مرتبه پیدایش پشۀ انافیل بلند می‌رود، که این پشه‌ها ناقل مریضی ملاریا هستند.
این کارشناس محیط‌ زیست همچنان خاطرنشان کرد: وجود نهال‌ها و ساحات سبز تولید کنندۀ آکسیجن و جذب کنندۀ دی اکسید کاربن می‌باشد که دی اکسید کاربن یک مواد کیمایی مضر به صحت انسان‌ها و حیوانا است.
او در مورد برنامه‌های سال آیندۀ این اداره گفت: نقشی را که ادارۀ حفاظت از محیط‌زیست داره آگاهی‌دهی است، ما از روزنه‌های مختلف همچون روزنۀ دینی مانند مسجد، تکایا و رسانه‌ها برای شهروندان آگهی‌دهی و از خطرات احتمالی آن‌ها را با خبر ساختیم.
او ادامه داد: در پهلوی آن، ما مضمون منابع طبیعی و محیط ‌زیست را شامل نصاب درسی در مکاتب افغانستان ساختیم، دانشکده‌یی را نیز در چوکات دانشگاه کابل به نام دانشکدۀ محیط‌زیست به وجود آوردیم. همچنان و در بسیاری از دانشگاه‌ها تلاش کردیم مضامین حقوق محیط‌زیست و اقتصاد ادبیات و اخلاق محیط‌زیست را در آینده شامل نصاب درسی‌شان کنیم.
آقای همایون به شهروندان پیشنهاد می‌کند: «برای شهروندن می‌گویم نهال غرس کنید مریضی نمی‌داشته باشید، در صورتی که نهال و ساحات سبز و پوششی نباشد، مطمیناً که انواع مریضی‌ها دامن‌گیرتان می‌شود که هزینۀ آن بیشتر از آن خواهد بود که تصور می‌کنید».
در سوی دیگر، دادمحمد بهیر آگاه محیط‌زیستی به این باور است که یکی از اساسات عمدۀ محیط‌زیستی،سرسبزی و بودن نهال و درخت‌ است که درخت‌ها تصفیه کنندۀ هوا است و هر درخت برای بیست و یک نفر آکسیجن تولید و از گرم شدن هوا نیز جلوگیری می‌کند.
به گفتۀ آقای بهیر، افغانستان کشوری‌ست محاط به خشکه و به خاطر این‌که ما بتوانیم در مقابل گرمای محیط‌زیست مقاومت داشته باشیم، ضرورت استتا نهال غرس کنیم.
او ادامه داد: غرس نهال هم پوشش سبز زمین است همتولید کنندۀ اکسیجن و همدفع کنندۀ کاربن‌دی اکساید که مادۀ‌ست مضر برای صحت انسان و گرمای محیط‌زیست.
آقای بهیر گفت: «نهال از نگاه اقتصادی نیز برای کشور بسیار مفید است،اگر ما نهال‌های مثمر و میوه‌دار را در کشور غرس کنیم، هم می‌شود از میوه آن استفاده کرد و هم آن را به بیرون از کشور صاد کنیم».
به باور این کارشناس محیط‌زیست،نهال برای رتوبت زمین نیز بسیار مفید است، وقتی نهال و سرسبزی باشد، شعاعی که از آفتاب به روری زمین می‌تابد درخت‌ها آن را انعکاس می‌دهد و اجازه نمی‌دهد جزب زمین شود و در کنار آن، ریشیۀ‌های درخت خودش هم رتوبت را حفظ می‌کند.
این آگاه محیط زیستی همچنان اضافه کرد: درخت برای باران و خشک‌سالی‌ها نیز بسیار موثر است،جایی‌که درخت بیشتر باشد، باران هم بیشتر می‌باشد، به دلیل این‌که زمین در قسمت تبخیر آب نقش موثری دارد.
آقای بهیر غرس نهال را برای کاهش آلوده‌گی هوا خیلی مفید دانسته می‌گوید: تمام مشکلات‌های که در قسمت آب و زمین و هوا است بسته‌گی به نهال دارد که جز اساسی و عمدۀ محیط سالم و خوب است.
او در پاسخ به این پرسش که آیا نهاد‌های مسوول در سال‌های گذشته توانسته‌اند تا در قسمت غرس، حفظ و نگهداری نهال‌ها کار‌های لازم را انجام دهند خاطرنشان کرد: «اگر ما مسوولیت‌ها را به دو قسمت تقسیم کنیم، یکی مسوولیت‌های دولتی در نظر بگیریم و دیگرش را مسوولیت‌های اجتماعی و مردمی، هردو مسوولان مسولیت‌های سپرده شدۀ‌شان را به درستی انجام نداده‌اند».
او ادامه داد: «به‌گونۀ مثال، شهرداری کابل ادعا می‌کند که ما چند میلیون نهال را در کشور غرس کردیم، اما آن‌ها این نهال‌ها را به صورت غیرحرفه‌یی و در جاهای که لازم نبوده و حفظ و نگهداری آن مشکل بوده است غرس کرده‌اند؛ در کنار این، مردم نیز در قسمت حفظ و نگهداری نهال‌های غرس شده توسط شهرداری بی‌توجه بوده‌اند، کسی حتا زحمت شاخچه‌بری و آبیاری این نهال‌ها را به خود نداده است».
دادمحمد بهیر به شهروندان توصیه می‌کند کهوقتی یک نهال از سوی دولت غرس شد از آن حفاظت کنید یا شما خود می‌توانیددر اطراف و داخل خانه‌های‌تان نهال غرس کنند تا در قسمت پاکی و سرسبزی شهر مسوولیت‌تان رفع گردد.
شهروندان و نهادهای مردمی به ویژه جوانان تلاش می‌کنند تا با برگزاری برنامه‌های متعدد، مردم را به نهال‌شانی تشویق کنند.
عتیق الله رحیمی از باشنده‌های شهر کابل که برای خرید نهال به منطقۀ کارتۀ پروان آمده است، می‌گوید که در دین اسلام به غرس نهال و سرسبزی شهر و محیط‌ زیست تأکید فراوان شده است، به این خاطر آمدهام تا نهال بخرم، با این حساب هم ثواب آخرت را به دست می‌آورم و هم خودم و فامیلم از محیط آلوده ضرر نمی‌بینیم.
عتیق الله باور دارد که غرس نهال هم فضای شهر را قشنگ می‌سازد، هم آکسیجن تولید می‌کند و هم گرد و غبار را جذب می‌کند، او خطاب به شهروندان می‌گوید: «در شهر کابل بالاتر از شش میلیون انسان زنده‌گی می‌کند، اگر یک میلیون آن‌ها یک نهال بشانند به نظرم برای یک شهر کاملاً پاک و بدون گرد و غبار کافی است».
بکتاش محمدی از شهروندان دیگر کابل که به گفتۀ خودش دو نهال را به دست‌های خود غرس کرده است، هدفش از غرس نهال را چنین بیان می‌کند: «وقتی سر سبزی کشورهای خارجی به ویژه کشور ترکیه را از طریق تلویزیون‌ها می‌بینم، خیلی دلم می‌خواهد آن‌جا باشم، اما می‌گویم، هرچه باشد کشور بیگانه است، باید کشور ما هم سرسبز باشد،از این خاطر تلاش می‌کنم نهال بشانم و از آن‌ها نگه‌داری کنم».
به باور او، شهروندان باید به ارزش معنوی نهال‌ها توجه کنند نه ارزش مادی آن، در حالی که ارزش معنوی آن به مراتب بالاتر از ارزش مالی آن است.