بخش چهل‌وششم
بعد از کنفرانس مطبوعاتی، سخنرانی رهبران مجاهدین آغاز گردید. پروفیسور صبغت‌الله مجددی شدیداً به حزب اسلامی انتقاد کرد، ولی به تعلیق در آوردن عضویت حزب اسلامی در حکومت موقت را مورد بحث قرار نداد. پروفیسور مجددی در سخنرانی‌اش افزود: «واقعاتی که در قسمت تخار رخ داده، قابل تاثر است و ما شدیداً آن را محکوم می‌کنیم. این خلاف انسانیت و اسلامیت است. مرگ یک مسلمان بدون کدام حق شرعی، گناه کبیره است. این واقعه بار اول نیست که حزب اسلامی مرتکب آن شده است، اکثر واقعات توسط حزب اسلامی رخ داده است. تصادمات حزب تنها با جمعیت اسلامی افغانستان نبوده است، بلکه با حرکت انقلاب اسلامی، جبهه ملی نجات افغانستان و محاذ ملی اسلامی افغانستان نیز جنگیده و عده‌یی را در داخل جبهات و بعضی قوماندانان را در خارج کشور ترور کرده‌اند. من بارها حکمتیار را گاهی به صورت نصیحت و گاهی هم به اعتراض گفته‌ام و او را از کشتن بی‌گناهان برحذر داشته‌ام، ولی هیچ‌گاه نتیجه نداده است و متواتر به چنین اعمال دست می‌زند. من از مجاهدین و وابسته‌گان شهدای فرخار می‌خواهم تا به اعمال انتقام‌جویانه دست نزنند و منتظر فیصله‌های حکومت موقت باشند.» (۱۰)
اگرچه سخنرانی پروفیسور مجددی از احساسات و هیجان خاصی برخوردار بود، ولی بلندپایه‌گان جمعیت اسلامی افغانستان را خشنود نساخت؛ زیرا آن‌ها توقع داشتند که رییس حکومت موقت در همین گردهمایی، به تعلیق درآوردنِ عضویت حزب اسلامی در حکومت موقت را اعلان کند.
پروفیسور برهان‌الدین ربانی که پس از پروفیسور مجددی سخنرانی کرد، از موضع‌گیری به اصطلاح نرم حکومت موقت انتقاد کرد و ـ به گفته خودش ـ عضویت یک باند جنایتکار در حکومت موقت مجاهدین را مایه شرمساری تمام مجاهدین و حکومت آن‌ها خواند. پروفیسور ربانی افزود: «ما یقین داریم در این حادثه که سر گروه حزب اسلامی در تخار مرتکب آن شده است، اگر از طرف مقامات مسوول اطمینان نمی‌داشت، به چنین عملی دست نمی‌زد. آن کسی که گفته می‌شود چنین جنایت را مرتکب شده است، در موقفی قرار ندارد که بدون مشوره با مقامات بالایی حزب اسلامی، چنین جراتی بکند. ما به اعلامیه‌ها و محکوم کردن‌ها از جانب حزب اسلامی تا وقتی باور نداریم که عکس‌العمل جدی نشان بدهد، در آن‌صورت است که ما می‌توانیم به آینده باور داشته باشیم که اعلامیه حزب اسلامی صادقانه بوده و صرف جنبه تبلیغاتی ندارد. بدبختانه در برخی اعلامیه‌های حزب اسلامی، قضیه طوری دیگر وانمود شده است که گویا این عمل یک عمل انتقام‌جویانه بوده و در برابر کاری صورت گرفته که در گذشته انجام شده است. این بدان معنی است که حزب اسلامی به عمل خود اعتراف می‌کند، اما آن را گرفتن انتقام از گذشته می‌خواند.» (۱۱)
اما در آن محفل اشتراک نکردن پروفیسور سیاف، صدراعظم حکومت موقت، سوال برانگیز بود. داکتر حق‌شناس در اثر معتبر خویش زیر عنوان «تحولات سیاسی جهاد افغانستان» نوشته است: «اما سیاف در این محفل که فی‌الحقیقت حکم فاتحه‌خوانی را داشت، اشتراک نکرد. فقط برای یکی دو دقیقه پیش از افتتاح مراسم خود را به مردم نشان داد و پی کار خود رفت. نگارنده که شخصاً در آن اجتماع حاضر بودم، از این عمل سیاف تعجب کردم؛ زیرا وی نه تنها تعدادی از این شهدا را می‌شناخت، بلکه به حیث صدر اعظم حکومت جهادی، اخلاقاً مسوولیت داشت در محفل حضور می‌یافت و به دوستان و متعلقان و هم‍‌سنگران ایشان تسلیت می‌گفت.» (۱۲)