بُرجِ عاجِ کرزی و جامعۀ بحران‌زده

گزارشگر:11 سرطان 1393 - ۱۰ سرطان ۱۳۹۳

خبرگزاری فرانس‌پرس در تازه‌ترین گزارش خود، از اعلام نتایجِ اولیۀ انتخاباتِ دور دوم در افغانستان ابراز نگرانی کرده است. بر اساس یافته‌های فرانس‌پرس، اعلام نتایج اولیه می‌تواند به یک بحرانِ خطرناک در افغانستان منجر شود. فرانس‌پرس می‌نویسد که اعلام نتایجِ اولیه در افغانستان، این کشور را وارد بحران و جنگِ قومی خواهد کرد. به گفتۀ این خبرگزاری، جامعۀ جهانی انتظار داشت که انتقال قدرتِ سیاسی در افغانستان به‌صورتِ مسالمت‌آمیز انجام شود. در این گزارش آمده است: «در حالی که هر دو نامزد رقیب دربارۀ نتایج انتخابات با هم اختلافات عمیق دارند، اعلام نتایج امکان دارد افغانستان را به یک مرحلۀ خطرناک از ناآرامی، تظاهرات و بلاتکلیفی روبه‌رو سازد.
این در حالی‌ست که رییس‌جمهور کرزی هیچ نگرانی‌یی نسبت به وضعیتِ کشور ندارد و هم‌چنان با خاطرجمعی ادعا می‌کند که افغانستان، عراق نیست و هیچ بحرانی کشور را تهدید نمی‌کند. آقای کرزی باور دارد که نتایجِ انتخابات را هر دو نامزد می‌پذیرند و این موضوع نمی‌تواند به خلقِ بحران و جنجال‌های پس از آن منجر شود؛ چون به گفتۀ او، نتایج انتخابات عادلانه و شفاف خواهد بود.
آقای کرزی البته یک مورد را اشتباه نمی‌گوید و آن شفاف و عادلانه بودنِ نتایج انتخابات است؛ زیرا نتایجی را که کمیسیون اعلام کند، همان نتایجی‌ست که او برای کمیسیون تجویز نموده است. آقای کرزی شفافیت و عدالت را همان چیزی می‌داند که منافعش را تأمین کرده بتواند و هر چیزی خلافِ منافعِ او باشد، بدون شک از منظرِ آقای کرزی غیرشفاف و ناعادلانه است.
آقای کرزی فکر می‌کند عدالت با او آغاز می‌شود و با او هم پایان می‌یابد. این دیدگاه، دیدگاهی به‌شدت تک‌محورانه و استبدادی است. در نگاه استبدادی، همواره حق چیزی‌ست که فرد مستبد آن را اراده می‌کند. آقای کرزی از این منظر، هیچ تفاوتی با دیگر افراد مستبدِ تاریخ ندارد. شاید برخی‌ها بگویند که کمتر نشانه‌یی از استبداد در کنش و منشِ آقای کرزی در سیزده سالِ گذشته به مشاهده رسیده و او همواره به دموکرات بودن، شهره بوده است. اما برخلافِ این می‌خواهم بگویم که آقای کرزی اصلاً آن چیزی که در ظاهر می‌نماید، نیست. ظاهرِ او چیزی‌ست و باطنش چیزی دیگر. به همین دلیل، گاه او را به ارباب و رییس قبیله تشبیه می‌کنند.
آقای کرزی خود در روند انتخابات، بحران خلق کرده و به‌صورتِ مدیریت‌شده در این راستا عمل می‌کند. بحرانی را که ما در انتخابات شاهدش هستیم، بحرانی کوچک نیست که در سطوحِ پایینیِ دستگاهِ انتخابات صورت گرفته باشد و هیچ تأثیری بر نتایج انتخاباتِ دور دوم نگذارد. این بحران با انجام تقلب‌های سازمان‌یافته که عملاً از سوی ارگ ریاست‌جمهوری مدیریت می‌شد، به‌وجود آمده و حالا به نقطۀ خطرناکِ خود رسیده است؛ همان نقطه‌یی که خبرگزاری فرانس‌پرس به آن پرداخته است.
آقای کرزی هم البته بی‌خبر از آن‌چه که خبرگزاری فرانس‌پرس پیش‌بینی کرده، نیست. او می‌داند که وقتی باد بکاریم، توفان درو خواهیم کرد. جامعۀ جهانی نیز در حال حاضر نگران وضعیتِ کشور به نظر می‌رسد، ولی انفعالِ آن در قبال مسایلِ جاریِ افغانستان سوال‌برانگیز است. از جامعۀ جهانی انتظار می‌رود که به عنوان شریک استراتژیک افغانستان، نگذارد خواب‌هایی که ارگ دیده، تحقق پیدا کنند؛ چون این خواب‌ها در صورتِ عملی شدن، هر دو طرفِ معادله را متضرر می‌سازد. در این‌میان مهم‌ترین چیزی که قربانی خواهد شد، ارزش‌های دموکراتیک است.
اگر انتخابات به بحران کشانده شود و انتقال مسالمت‌آمیز قدرت به مخاطره بیفتد، بدون شک افغانستان ارزش‌های دموکراتیک را از دست خواهد داد، هرچند که احتمال دارد ساختارها کماکان به حالِ خود باقی بمانند. از دست رفتن ارزش‌های مردم‌سالارانه، به معنای رفتنِ افغانستان به گذشته است؛ به همان گذشته‌یی که در آن حاکمیت جبر و ظلمِ طالبانی حاکم بود.
جامعۀ جهانی باید حساسیت وضعیتِ افغانستان را درک کند و نگذارد که افغانستان به عراقی دیگر تبدیل شود. گروه حاکم دیگر نه قابل اعتماد است و نه هم قابل تحمل. آن‌چه که امروز شاهد آن هستیم، یک بازیِ بسیار جلف و سبک‌سرانه با ارزش‌هایی است که در سیزده سالِ گذشته مردم افغانستان با خون و زنده‌گی خود از آن‌ها پاسداری کرده‌اند. هرگونه مهندسی در آرای مردم می‌تواند وضعیت را به سمت بحران ببرد؛ همان بحرانی که تمامیت‌خواهان آرزوی رسیدن به آن را دارند. جامعۀ جهانی باید از انفعالِ فعلی بیرون بیاید و مسوولانه در قبال مسایلِ افغانستان عمل کند.
در گذشته، هرازگاهی که افغانستان با چالش‌های امنیتی و سیاسی روبه‌رو می‌شد، نقش جامعۀ جهانی در حل‌وفصلِ آن‌ها به هر نحوِ ممکن برجسته بود؛ ولی در حال حاضر، ظاهراً جامعۀ جهانی کمتر به مسایلِ افغانستان خود را علاقه‌مند نشان می‌دهد. این بی‌علاقه‌گی سبب می‌شود که گروه‌های تمامیت‌خواه و تروریست، دست به دستِ هم دهند و در پی ویران کردنِ بنیادها برآیند.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.