احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمد عمران/ شنبه 22 جوزا 1395 - ۲۱ جوزا ۱۳۹۵
از پانزده سالِ پیش که مبارزه با تروریسم در جهان به عنوان اولویتِ اساسیِ حفظ بقا و تمدنِ کنونی در برابرِ کشورها و دولتها قرار گرفت، به نظر میرسد که تا امروز تغییراتِ جدی در برداشت از پدیدۀ تروریسم در میانِ کشورهای جهان رونما شده است. این مبارزه پانزده سال قبل، پس از حملۀ تروریستی شبکۀ القاعده به برجهای تجارت جهانی، بهوسیلۀ ایالات متحد امریکا بهراه افتاد، ولی امروز دیده میشود که در دیدگاههای همین کشور از پدیدۀ تروریسم نیز تفاوتهایی با تعریفِ پانزده سال پیشِ آن بهوجود آمده است.
پانزده سال پیش، امریکا در رأس مبارزه با تروریسم و افراطگرایی، همۀ کشورهای جهان را هشدار داد که موقفِ خود را در برابر تروریسم روشن سازند؛ به این ترتیب که راهِ سومی در این میان وجود ندارد، یا باید در کنار تروریسم قرار گرفت و یا علیه آن. این هشدار در آن سالها به مزاج بسیاری از کشورهای جهان خوش نخورد، ولی بهناچار برای اینکه نشان دهند در کنار تروریسم نیستند، از امریکا و متحدانِ آن حمایت کردند. اما امروز وقتی در دیدگاههای این کشور از پدیدۀ تروریسم اینهمه تفاوت مشاهده میشود، واقعاً جای نگرانی و تعجب دارد. تعجب از اینکه چرا امریکا امروز برخی گروههای تروریستی را که پانزده سال پیش جنگ با آنها را آغاز کرد، مشمول تعریف تروریسم نمیداند مثل طالبان، و نگرانی از اینکه اگر این مبارزه چنین با افت و خیزهای کلان همراه باشد، آن وقت بر سرِ کشورهای قربانی تروریسم و افراطگرایی چه خواهد آمد.
شاید با همین نگرانی، نرندرا مودی نخستوزیر هندوستان وارد امریکا شد و در اجلاس مشترک کانگرسِ این کشور سخنرانی کرد. این سخنرانی در نوع خود، یکی از معدود سخنرانیهایی بود که در کانگرس امریکا انجام شد و با استقبال کمنظیر اعضایِ آن روبهرو شد.
آقای مودی چند روز پس از سفر به افغانستان و گشایش سد دوستی سلما، به امریکا سفر کرد. بخشی از سخنرانی آقای مودی مستقیماً به مسایل افغانستان و بهویژه مبارزه با تروریسم و افراطگرایی اختصاص یافته بود. آقای مودی با اشاره به کمکهای امریکا و غرب در بازسازی افغانستان چنین گفت: «طبیعی است که افغانها قربانیهای گذشتۀ امریکا را در کشورشان، بهخاطر داشتن یک زندهگی بهتر درک میکنند. اما از مشارکتِ شما برای حفاظت از آرامش و امنیت در آینده هم خیلی قدردانی خواهد شد. هند نیز همکاریهای زیاد و قربانیها برای حمایت از دوستی با مردم افغانستان داشته است.»
این سخنان ضمن اینکه از مبارزۀ مشترکِ دو کشور برای مبارزه با تروریسم با قدردانی یاد میکنـد، ولی همچنان از انتظار مردم افغانستان برای آنچه که انجام نشده نیز پرده برمیدارد و نشان میدهد که دولت هند مراقبِ اوضاع هست و نسبت به این مسأله نگرانی دارد. نگرانی از اینکه نشود تغییر دیدگاهها در مبارزه با تروریسم، عملاً به مصادره کردنِ وضعیتِ کشورها و مردمی بینجامد که قربانی تروریسم اند و سالها در این راستا در خط اول قرار داشته اند. افغانستان بدون شک یکی از همین کشورهاست و هند در قدم دوم میتواند قربانی تروریسم محسوب شود.
در همین حال، آقای مودی در بخشِ دیگری از سخنرانی خود بدون آنکه به پاکستان اشارۀ صریح داشته باشد، به صورتِ تلمیحی از این کشور به عنوان حامی تروریسم یاد کرد. او گفت که کشورهای حامی تروریسم (که بدون شک پاکستان در رأس آنها میتواند قرار داشته باشد) باید از سوی جامعۀ جهانی منزوی شوند.
آقای مودی درد مردم افغانستان را در کانگرس امریکا با واژهگانی کاملاً سیاسی به تفسیر کشید و اعلام کرد که نوع مبارزه با تروریسم که در حال حاضر انجام میشود، به محو این پدیده منجر نخواهد شد.
آقای مودی به نکتۀ درستی اشاره میکند و آن تفاوتِ نگاههایی است که نسبت به تروریسم و حامیانِ آن در جهان بروز کرده است. آقای مودی در کانگرس امریکا این پیام را خواست برساند که پاکستان در منطقه، کشوری غیرقابل دفاع و حتا غیرقابل تحمل است و نباید با مدارا با آن برخورد صورت گیرد.
پیامِ آقای مودی هرچنـد در هالهیی از زبانِ دیپلوماتیک مستتر شده، اما وضاحت و روشنیِ خود را همچنان حفظ کرده است. آقای مودی تلاش کرد که توجه کانگرس امریکا را به عمق فاجعهیی به نامِ تروریسم جلب کند؛ فاجعهیی که در آغاز بهخوبی توجه جهانیان را به خود معطوف کرد، ولی با گذشتِ زمان و تحولاتِ جدید در پیرامونِ ما این توجه به جاهای دیگر کشیده شد.
اما مهمتر از همه اینکه کشورهای مدعی مبارزه با تروریسم، هرگز پاکستان را جدی نگرفتند و طی سالهای متمادی یا از سوی این کشور اغفال شدند و یا عملاً خود را به نادیده گرفتن مجبور کردند. حالا اما شرایط کاملاً تفاوت کرده است. هند میداند که بیپروایی در برابر کشورهای حامی تروریسم چقدر میتواند این مبارزه را به بیسرنوشتی دچار سازد و در نهایت، هیچ وقت پیروزیِ قطعی به دنبال نداشته باشد.
Comments are closed.