ضرورت تشریح قوانین رسانه‌یی بسیار مبرم و حیاتی است و با توجه به حوزۀ گسترش رسانه‌ها لازم می‌نماید تا قوانین رسانه‌یی به عنوان منبع مشروعیت رسانه‌یی هرچه بهتر موشگافی شوند.
بخشی از پیام رییس‌جمهور محمد اشرف غنی است که دیروز در آغاز کنفرانس سه روزۀ قوانین رسانه‌یی در افغانستان بیان شد.
در این کنفرانس که از سوی دفتر میدیوتیک افعانستان در کابل برگزار گردیده بود، شمار زیادی از مسوولان نهادهای رسانه‌یی، روسای اطلاعات و فرهنگ ۳۴ ولایت کشور و رسانه‌ها اشتراک کرده بودند.
اشترک کننده‌گان این کنفرانس تأکید کردند که تصویب قوانین رسانه‌ها به معنی محدودکردن رسانه‌ها نیست، بلکه حدود و ثغور رسانه‌ها را مشخص می‌سازد.
آنان هم‌چنان بیان داشتند که امتیاز تصویب این قوانین به خانوادۀ رسانه‌ها نهادهای رسانه‌یی و حکومت وحدت ملی مربوط می‌شود چون در طی کار روی این قوانین با هم همکار بوده‌اند.
به باور آن‌ها، ادارات دولتی نمی‌دانند که کدام معلومات را در دست‌رس خبرنگاران قرار دهند بناً نیاز است تا در هر ادارۀ دولتی یک دفتر اطلاع‌رسانی ایجاد گردد تا معلومات دسته بندی و در دست‌رس متقاضیان قرار گیرد.
حمیدالله زازی، هم‌آهنگ کنندۀ عمومی دفتر میدیوتیک افغانستان در این کنفرانس ضمن خوش‌آمدگویی مهمانان هدف از برگزاری این کنفرانس را مدیریت رسانه‌ها و معلومات برای آن‌ها و هم‌چنان اصول‌مند ساختن این رسانه‌ها عنوان کرده بیان داشت: مجموعه قونین رسانه‌یی که تصویب شده است، یک گام نیک است و در یخش تخنیکی، محتوایی، تنظیمی و سازماندهی یک دست‌آورد است.
آقای زازی در ادامۀ سخنانش گفت: امتیاز تصویب این قوانین به خانوادۀ رسانه‌ها، نهادهای رسانه‌یی و حکومت وحدت ملی مربوط می‌شود، چون در طی کار روی این قوانین با هم همکار بوده‌اند.
آقای زازی تأکید کرد: تلاش می‌کنیم تا این قوانین را بیشتر توان‌مند بسازیم و کاستی‌های آن‌را با برگزاری کنفرانس‌های بیشتر و بحث روی آن برطرف کنیم.
به گفتۀ هم‌آهنگ کنندۀ دفتر میدیوتیک افغانستان: دفتر میدیوتیک و وزارت اطلاعات و فرهنگ درپی آن است تا زمینۀ بحث عمومی را برای این‌که ریاست‌های اطلاعات و فرهنگ ولایت‌ها مرجع اساسی نظارت و تطبیق قوانین رسانه‌یی هستند، را فراهم کنند.
او اظهار داشت: ریاست‌های اطلاعات و فرهنگ ولایت‌ها باید این قوانین را تحلیل و مفاهیم گنگ و مبهم آن‌را بررسی کنند تا برداشت عمومی، واحد و یک‌سان از قوانین به وجود بیاید.
در سویی دیگر، اسدالله غضنفر مشارو فرهنگی رییس‌جمهور پیام محمد اشرف غنی را در پیوند به تصویب قوانین رسانه‌یی قرأت کرد. در پیام رییس‌جمهور آمده است: رسانه‌ها به عنوان قدرت بنیادی در حکومت‌های دموکراتیک از اهمیت و موثریت فراوانی برخوردار اند. قوانین رسانه‌یی برای ایجاد نظم و انضباط در گسترش آزادی بیان و تعریف آن و بیان‌کردن ابعاد مختلف فعالت‌های رسانه‌یی مانند سایر قوانین انفاذ برخوردار است.
در بخش دیگر پیام رییس جمهور آمده است: ضرورت تشریح قوانین رسانه‌یی بسیار مبرم و حیاتی است و با توجه به حوزۀ گسترش رسانه‌ها و تقویت اطلاعات از طریق رسانه در شرایط عصر ارتباطات، لازم می‌نماید تا قوانین رسانه‌یی به عنوان منبع مشروعیت رسانه‌یی هرچه بهتر موشگافی شوند.
هم‌چنان، سعید مژگان مصطفوی معاون نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ در این برنامه بیان داشت: تصویب قوانین رسانه‌ها به معنی محدود کردن رسانه‌ها نیست، بلکه حدود و ثغور رسانه‌ها را مشخص می‌سازد.
بانو مصطفوی در ادامه اظهار داشت: در قوانین افغانستان به ویژه قانون رسانه‌های همه‌گانی، قانون گپی رایت، قانون حق دست‌رسی به اطلاعات و مقررۀ طرز تأسیس و فعالیت رسانه‌های همه‌گانی تمام شرایط که در جهان رایج است را برای یک رسانۀ آزاد دارد.
به گفتۀ معاون نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ: یکی از پیش‌شرط‌ها برای رسانه‌های آزاد در جهان مسألۀ حضور هیأت منصفۀ ژورنالیستان خبره است که جرایم و تخطی‌های رسانه‌یی را بررسی کند تا خبرنگار مانند یک تروریست و یا یک قاتل به مراجع عدلی و قضایی معرفی نشود.
او گفت: کمیسیون‌های که در یک سال اخیر در وزارت اطلاعات و فرهنگ ایجاد شده است، ممنوعیت توقیف خبرنگاران را کاملاً تضمین کرده است و به هیچ عنوان خبرنگار به حیث یک مجرم به نهادهای عدلی و قضایی نمیرود.
بانو مصطفوی اذعان داشت: چالش بزرگی که در قوانین رسانه‌یی با آن روبه‌رو هستیم، محتوای رسانه‌ها است که حمایت از سکتور مصونیت اجتماعی در قوانین اضافه گردد و برنامه‌های رسانه‌ها در قوانین به گونه‌یی تنظیم گردد که به توسعۀ کشور کمک کند.
بانو مصطفوی بر این باور است که قوانین رسانه‌یی چنانی که باید تازه و به‌روز نشده و نیاز است تا در قسمت استفاده از شبکه‌هایی که در سال‌های اخیر وارد کشور شده از جمله شبکه‌های اجتماعی، تلویزیون‌های دیجیتل، ماه‌واره‌ها و امواج و شبکه‌های خارجی نیز کار و قانون‌گذاری صورت گیرد.
بانو مصطفوی تأکید کرد: وزارت اطلاعات فرهنگ از حکومت تصویب مکان و منار شهدای رسانه‌یی را به دست آوردیم که قرار است به زودی در تفاهم با نهادهای ازاد رسانه‌یی و در مشوره با مطبوعات کشور خواهد بود، منار یاد بودی را برای شهدای رسانه‌های کشور احداث خواهیم کرد.
هم‌زمان با این، صدیق‌الله توحیدی رییس نهاد حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان یا نی در این کنفرانس در پیوند به عدم تطبیق قوانین رسانه‌یی در کشور در طول سال‌های گذشته و حال گفت: قانون رسانه‌های همه‌گانی الی ۱۵ سرطان سال ۱۳۸۸ چهار بار تعدیل شد و در این چهار بار سعی شد تا این قانون بهتر شود، اما در عین حال تلاش شد تا مواردی بدتر گردد.
آقای توحیدی در ادامه اظهار داشت: کمیسیون‌هایی که در قانون رسانه‌های همه‌گانی ذکر گردیده بود که یک تعداد را آقای سید مخدوم رهین در این کمیسیون گماشت و تا سال‌های دراز حفظ شد و با وجود اصرار ما در این قسمت توجهی هم نشد.
او گفت: توشیح قانون حق دست‌رسی به اطلاعات یکی از کارهای بسیار خوب حکومت وحدت ملی در آغازین روزهایش بود در حالی که بارها در حکومت حامد کرزی (رییس جمهور پیشین) در قسمت آن تلاش کردیم، اما به آن بی توجهی صورت گرفت.
آقای توحیدی خطاب به مشاور فرهنگی رییس‌جمهور در این کنفرانس تصریح خاطرنشان ساخت: «تطبیق قانون حق دست‌رسی به اطلاعات کار ساده نیست؛ این قانون تازه است و حکومت با یک متن تازه مواجه است و ادارات دولتی تا هنوز نمی دانند کدام معلومات را در اختیار خیرنگاران قرار دهند و کدام معلومات را نه.»
به گفتۀ رییس نهاد نی: هر ادارۀ دولتی باید یک دفتر اطلاع‌رسانی ایجاد کند و در آن تمام اطلاعات و معلومات و آمار و ارقام آن اداره در آن دسته بندی گردد و آمادۀ سپردن به متقاضی اطلاعات گردد.
او تأکید کرد: حق دست‌رسی به اطلاعات تنها حق خبرنگاران نیست؛ تمام شهروندان کشور به اطلاعات نیاز دارند و باید بدون پرسیدن دلیل کسپ اطلاعات از متقاضی و تا آن‌جا که قانون منع کرده برای‌شان معلومات داده شود.
او می‌افزاید: بودجۀ کمیسیون حق دست‌رسی به اطلاعات به هیج عنوان کافی نیست و از رییس‌جمهور می‌خواهیم تا اختیارات و بودجۀ بهتری را برای این کمیسیون در نظر بگیرند و کمیسیون راه‌کارهای شان را با ادارات دولتی و غیر دولتی شریک بسازند و اگر کسی از دادن اطلاعات در چارچوب قانون خود داری کرد باید مجازات شود.
آقای توحیدی از روسای اطلاعات فرهنگ ولایات خواست تا حامی خبرنگاران و رسانه‌های خصوصی و آزاد باشند.
رشد رسانه و کار رسانه‌یی در افغانستان یکی از درشت‌ترین دست‌آوردهای حکومت و جامعۀ رسانه‌یی گفته ‌می‌شود که این دست‌آورد با چالش‌هایی نیز روبه‌رو بوده و حق دست‌رسی به اطلاعات با وجود داشتن قانون در این زمینه یکی از دردسرهای همیشه‌گی رسانه‌گران باقی مانده است.