یکی از موضوعاتی که برای برگزاری انتخابات پارلمانی و شورای ولسوالی‌ها مهم است و هویت‌های اقوام را مشخص می‌سازد، شناس‌نامۀ برقی است. مردم افغانستان در انتظار توزیع این شناس‌نامه اند.
توزیع شناس‌نامۀ برقی می‌تواند در انتخابات آینده از انواع تقلب جلوگیری کند، مواردی که مخصوصاً در دو دور انتخابات ریاست جمهوری گذشته صورت گرفته است.
رییس‌جمهور محمد اشرف غنی، تعهد کرده بود که با رسیدن به قدرت، روند توزیع شناس‌نامه‌های برقی را آغاز ‌کند اما دو سال از حکومت آقای غنی می‌گذرد، هیچ کاری برای توزیع شناس‌نامه‌های برقی انجام نشده است. این در حالی است که قانون توزیع شناس‌نامه‌های برقی، یک سال پیش به تصویب شورای ملی رسیده است.
در همین حال، بیش از ۹ میلیون شناس‌نامۀ برقی از طرف نهادهای بین‌المللی طرح و دیزاین شده است، درحالی که بیش از ۲۰ میلیون تن واجد شرایط شناس‌نامۀ برقی در افغانستان هستند. هزینۀ توزیع آن “۱۰۰” میلیون دالر می‌شود. تا حال مردم افغانستان دارای چنین شناس‌نامۀ عمومی نبوده‌اند.
توزیع این شناس‌نامه‌ها وابسته‌گی‌ها قومی و ادعای اکثریت و حساسیت‌هایی که باعث بحران شده است را کاهش می‌دهد، اما برخی‌ها باور دارند که افغان بودن، زبان و سرود ملی تصویر کلی افغانستان است.
هرچند توزیع شناس‌نامۀ برقی از اولین گام‌ها برای برگزاری انتخابات پارلمانی و شورای ولسوالی‌ها‌ محسوب می‌شود، اما نسبت مشکلات حکومت وحدت ملی کار پارلمان برای یک سال دیگر تمدید شده و برگزاری شورای ولسوالی‌ها به تعویق افتاده است.
داکتر غنی و همتای انتخاباتی‌اش عبدالله عبدالله، پس از بحرانی شدن انتخابات ۲۰۱۴ با میان جیگری ایالات متحدۀ امریکا به تشکیل حکومت وحدت ملی پرداختند؛ اما، توزیع شناس‌نامۀ برقی به اساس اهداف و اعتراض‌های برخی از افراد و گروه‌ها که یک پس‌زمینۀ عاری از حقیقت را ادعا دارند، متوقف شد. در حالی که آنان مانند سایر شهروندان افغانستان ‌‌اند و برتری نسبت به دیگران ندارند. برخی از گروه‌های قومی مانند پشتون‌ها‌ که ادعای درصدی نفوس بلند را در این کشور دارند، از توزیع شناس‌نامه‌های برقی در هراس‌اند و نگرانی‌ دارند که با توزیع شناس‌نامۀ برقی همه چیز بر ملا خواهد شد.
جاوید فیصل، معاون سخنگوی ریاست اجرایی گفته که” ما میلیون‌ها رای دهندۀ داریم که کارت‌های آنان جعلی است و در پاکستان چاپ شده‌ است، این یگانه مشکلی است که ما برای برگزاری انتخابات آینده، نیازمند اصلاح آن هستیم. اما مشکلات عمده ناامنی می‌باشد”.
آقای فیصل اضافه کرده است که داکتر عبدالله عبدالله رییس اجرایی حکومت وحدت ملی در پهلوی شناس‌نامۀ برقی یک ورق معلوماتی را برای شهروندان پیشنهاد کرده است. اما ظاهراً برای برخی از گروه‌ها و اقوام قابل قبول نیست و آنان درج کلمه افغان را در شناس‌نامه‌های برقی نمی‌خواهند و افغان را نام تاریخی قوم پشتون می‌دانند و بیشتر آگاهان به‌جای کلمه افغان، کلمه افغانستانی را پیشنهاد می‌کنند.
هرچند پس از شکست گروه دهشت‌افگن طالبان در سال ۲۰۰۱ در افغانستان و پدیدار شدن دموکراسی مترقی به کمک‌ جامعۀ جهانی و سرمایه‌گزاری‌ کشورهای غربی، تا هنوز افغانستان در مشکلات عمیق اجتماعی اقوام مختلف پشتون، تاجیک، هزاره و ازبیک و اقلیتی به‌نام ترکمن قرار دارد. گروه‌هایی‌ که در جریان جنگ‌های تنظیمی سال ۱۹۹۰ پس از شکست جماهیر شوروی، در برابر همدیگر قرار گرفتند و رهبران هر قوم افراد و نزدیکان خود را بیرون از مسوولیت‌های دولتی در بخشی سهم دادند تا برای‌شان پر منفعت و سود آور باشد. این افراد در حال حاضر به مشکلات عمده تبدیل شده‌اند و در حال حاضر آن سامانۀ سیاست قومی، رییس جمهور اشرف‌غنی را از مردم‌سالاری دور نگهداشته است.
درحالی که در نظام فعلی جایی برای برتری جویی پشتون و تاجک‌ وجود ندارد و هیچ یک در برابر هم قرار نگرفته‌اند؛ اما مشکل دیرینه این است که رهبران به اساس سیاست‌های قومی عمل می‌کنند. وقتی رییس جمهور از قوم پشتون است، به اساس خواست قومی می‌خواهد موضوعاتی در شناس‌نامه ذکر شود؛ اما این در حالی است که یکی از فرمانده‌هان تاجیک در شمال به شدت با درج کلمه افغان در شناس‌نامۀ برقی مخالفت کرده است.
در همین حال، شینکی کروخیل، عضو مجلس نماینده‌گان گفته است که شناسنامه برقی یک مسألۀ ساده بود، اما حال به یک موضوع داغ سیاسی تبدیل شده‌است. بانو کروخیل گفته که هر فردی در افغانستان زنده‌گی می‌کند، برایش افغان خطاب می‌شود؛ اما سیاسیون می‌خواهند که هویت قوم خود را حفظ کنند، آنان نمی‌خواهند که از این فرصت تاریخی به دست آمده استفاده کنند.
هرچند مردم افغانستان، از توزیع شناس‌نامه‌های برقی استقبال می‌کنند و حتا یک دست فروش، دانشمند و یک بازرگان باور دارد که شناس‌نامۀ برقی می‌تواند برای مردم مفید باشد، به‌خصوص که از ورود افراد و تقلب در انتخابات جلوگیری کند تا به سر نوشت انتخابات ۲۰۱۴ دوباره روبرو نشویم.
اما، برخی به این فکر اند که موضوعاتی به شکل پنهانی و تقلبی، درج شناس‌نامه شود؛ شاید این کار ثبات در میان اقوام ایجاد کند و هیچ قومی در این مورد انتقاد نداشته باشند؛ اما نگرانی‌هایی وجود دارد که در آن صورت یک قبیله ادعای پادشاهی یک کشور بزرگ را خواهد کرد.
سید شیرزی سیرت ۲۵ ساله، که مالک یک فروشگاه کوچک در غرب کابل است می‌گوید که رهبران بسان انسا‌ن‌های نادان جار می‌زنند که پشتون و یا هزاره اکثریت است، در حالی که شناس‌نامۀ برقی برای کاهش و اصلاح جرایم جنایی، کاریابی و گرفتن گذرنامه سهولت می‌آرود.
در حالی که مردم برای گرفتن یک گذرنامه، یک‌سال پشت دروازه دولت دق‌الباب می‌کنند؛ اما شناس‌نامۀ‌ برقی می‌تواند سهولت بیشتر را در این مورد ایجاد کند.