هندوها و سیکهـ‌های افغانستان می‌گویند که مردم کشور با آنها رفتار نیک دارند، اما مشکلات نداشتن خانه، زمین و مکانی برای سوزاندن اجساد مرده‌های شان، نمی‌گذارد با خاطر آرام زنده‌گی کنند.
ارندر سینگهـ ۵۰ سال پیش در شهر قندوز در شمال کشور تولد شد. آن زمان حدود ۱۲۰ خانواده هندو و سیکهـ در این ولایت زنده‌گی می‌کردند. ارندر سینگهـ و بسیاری دیگر از هندوها و سیکهـ‌های افغانستان بعد از شروع جنگ مجبور به ترک کشورشان شدند و بیشترشان به هندوستان رفتند و خانه و کاشانه‌شان را از دست داده اند.
ارندر سینگهـ حالا به زادگاه اش، قندوز برگشته است، اما خانه‌یی ندارد که در آن زنده‌گی کند. حالا او و دیگر هندوها و سیکهـ‌های برگشته به قندوز، در عبادتگاه شان موسوم به «درمسال» زنده‌گی می‌کنند. ارندر سینگهـ می‌گوید: «مشکل عمده ما بی‌خانگی و بیجایی است. اگرچه این مساله را بارها مطرح کرده ایم و به مقام‌های عالی رتبه دولتی هم رسانده‌ایم، اما تا به حال توجهی در این زمینه نشده است».
هندوها و سیکهـ هایی که در افغانستان زندگی می‌کنند، مردم تجارت پیشه اند و اکثر آنها دکان‌های عطاری دارند. حضور این مردم در سیاست و مسایل اجتماعی بسیار کمرنگ است و به داشتن یک نماینده در مجلس سنای افغانستان خلاصه می‌شود.
این مشکل تنها در ولایت‌های افغانستان مطرح نیست، بلکه در کابل، پایتخت نیز جدی است. هندوها و سیکهـ هایی که در کابل زنده‌گی می‌کنند، هنوز جایی برای «مرده سوزان» ندارند. چند سال قبل حکومت جایی برای آنها تعیین کرد. اما در ساحه مورد نظر، مردمی از قوم کروخیل زنده‌گی می‌کنند و آنها ادعای ملکیت زمین‌های اختصاص یافته به هندوها و سیکهـ ها را دارند.
درنویر سینگهـ، یکی از هندوهای کابل می‌گوید: «حالا ما در شهر کابل هندوسوزان نداریم که مرده‌های خود را بسوزانیم. وقتی که کسی از میان ما می‌میرد، جسدش را در درمسال می‌سوزانیم. بعدش مسلمان های چهار طرف ما می‌آیند و می‌گویند که این کار هوای محیط آن‌ها را خراب می‌کند».
برای هندوها و سیکهـ‌ها در افغانستان از نظر قانونی به جز یک مورد، تبعیض دیده نمی‌شود. فقط ذکر شده است که رییس جمهور افغانستان باید مسلمان باشد. اما هندوها و سیکهـ‌های کابل حالا نه تنها زمینه‌یی برای واردشدن در عرصه سیاسی نمی‌بینند، بلکه گاهی احساس بی‌هویتی نیز می‌کنند.
لالو باب سینگهـ، دیگر هندوبار در کابل می گوید: «یک هندو وقتی در یک مملکت هندوسوزان و گورستان ندارد، خوب شهروند آن کشور نیز نیست».
مقام‌ها همواره وعده می‌دهند که مشکلات هندوها و سیکهـ‌ها حل می‌شود. یونس نواندیش، شهردار کابل گفت: «در ساحه‌یی که ۸۶ جریب مساحت دارد، برای هندوها خانه‌های رهایشی، هندوسوزان و پارک تفریحی اعمار می‌گردد».
هرچند بسیاری مردم افغانستان نسبت به اقلیت هندو و سیکهـ این کشور از خود دلسوزی و مروت نشان می‌دهند، اما در عمل نوعی تبعیض نهادینه شده علیه آنها وجود دارد. این تبعیض‌های نهادینه شده یکی از دلایلی است که هندوها و سیکهـ ها کمتر کودکان شان را به مکتب می‌فرستند. طالبان در زمان حاکمیت شان آن‌ها را مجبور به پوشیدن شالی مخصوص کرده بودند تا از مسلمان‌ها فرق شوند.
عبدالعلی، باشنده شهر قندوز می‌گوید هندوها مردم بی‌آزار هستند و هیچ گاهی مشکل خلق نکرده اند. احمد فرید، دیگر باشنده قندوز می‌گوید: «آنها به دین و مذهب ما توهین نکرده اند و خودشان هم مراسم مذهبی شان را انجام می‌دهند. در ادویه جات یونانی تجربه کافی دارند. بودن شان موثر است. ما باید به مذهب‌شان اهانت نکنیم. قانونا این کار را نباید بکنیم».
ارندر سینگهـ نیز می‌گوید: «کهن سالان مثل پدر با ما رفتار می‌کنند و کهتران مثل برادر. ما با هم رابطه خیلی دوستانه داریم. به خانه همدیگر رفت و آمد داریم و در مراسم خوشی همدیگر شرکت می‌کنیم .اگر مشکلی پیش بیاید، سر وقت می‌رسند و کمک می‌کنند».