سیمون تیزدال
برگردان: مختار یاسا
منبع: روزنامه گاردین
از آنجایی که تمام چشم‌ها به موصل، حلب و افزایش توان نظامی روسیه در شرق میانه دوخته شده‌اند، اوضاع رو به وخامت افغانستان بیشتر از همه از سوی هیلاری کلینتن و دونالد ترامپ نادیده گرفته شده است. هرکدام این دو که به ریاست جمهوری ایالات متحده برسد، پس از روز آغازین ماه جنوری، توجیح چنین بی‌اعتنایی یا بی‌پروایی سخت خواهد بود.
همان طور که کشته شدن ۳۰ روستایی در ولایت غور در هفته جاری نشان داد افغانستان روش خودش را برای مطرح کردن خود در سرخط آجنداهای سیاسی دارد٬ بارک اوباما این درس را با روش بسیار سخت آموخته است. او در اول وعده داد که این جنگ را خاتمه خواهد داد. اما به جای خاتمه بخشیدن، این جنگ را تشدید بخشید، سپس در آن گیر کرد؛ حالا هم علاقه‌اش را نسبت به آن از دست داده است.
پلان «هجومی» اوباما در سال ۲۰۰۹ از حمایت هیلاری کلینتن برخوردار بود. و پس از آن، وزیر خارجه وقت آمریکا، ۵۱ هزار نیروی اضافی دیگر را به این کشور فرستاد. اما این تجدیدهای قوا نتوانست شورشگری طالبان را شکست دهد. حالا، زمانی که اوباما کاخ سفید را ترک می‌کند، ۸۴۰۰ نیروی آمریکایی و شمار زیادی نیروهای هوایی تقویتی برای این جنگ، در حال آماده‌باش در افغانستان باقی مانده‌اند.
در حال حاضر جنگ علیه طالبان، طولانی‌ترین جنگ آمریکا است اما با این وجود از سوی هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ نادیده گرفته شده است.
در حال حاضر جنگ علیه طالبان، طولانی‌ترین جنگ آمریکا است اما با این وجود از سوی هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ نادیده گرفته شده است.
طالبان افغانستان که توسط عناصری از داخل پاکستان پشتیبانی می‌شوند، هنوز مرگ‌آورترین و به لحاظ کمیت، قوی‌ترین دشمن باقی مانده‌اند. برآوردهای اخیر نشان می‌دهند که این شورشیان در ولایت هلمند که زمانی نیروهای بریتانیای در آنجا نبرد سختی را جنگیدند، در حال قوت‌گیری و تسخیر و سلطه‌گیری هستند. حملات تهاجمی این گروه در اطراف کندز در شمال افغانستان و حملات سنگین‌شان بالای کابل، عقب زده شدند اما با دشواری بسیار زیاد.
جهادی‌های القاعده – دلیل اصلی مداخله نظامی آمریکا در افغانستان در سال ۲۰۰۱ – در حال حاضر حداقل در هفت ولایت فعال هستند و گروه تروریستی داعش برای خود در ولایت ننگرهار این کشور جای ‌پای باز کرده است. جنگ‌سالاران رقیب و مخالف قومی، این تصویر را پیچیده‌تر می‌کند.
افغانستان در حال حاضر طولانی‌ترین جنگ امریکا است. پانزدهمین سال این جنگ در ۷ اکتوبر تکمیل شد. بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ سرباز آمریکایی در افغانستان جان داده‌اند. این جنگ برای مالیه‌دهند‌گان آمریکایی تخمینا حدود ۶۸۶ میلیارد دالر هزینه داشته است.
هنوز، پس از چندین دور گفتگوهای صلح آزمایشی، پایان این جنگ بسیار دور می‌نماید. افغانستان دیگر تبدیل به راز کوچک و ناپاک پیکارهای انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا شده است که هیچ یکی از نامزدان ریاست جمهوری نمی‌خواهند در مورد آن بحث کنند.
در طول سه مناظره انتخاباتی، نام افغانستان تنها یک بار از سوی کلینتن گرفته شد و پس از آن، به آن توجه نکردند. نامزد حزب دموکرات، قبلا به خاطر حمایت از مداخله در عراق در سال ۲۰۰۳ و مداخله دیگر آمریکا در سال ۲۰۱۱ در لیبیا، انگیزه بسیار کمی برای جلب‌ کردن توجه به مساله بی‌پایان افغانستان دارد. هیلاری کلینتن می‌داند که رای‌دهندگان از این جنگ شدید نفرت دارند.
به نظر می‌رسد که ترامپ نیز در مورد آن کم ‌می‎داند و نسبت به آن کم‌توجه است. او یک بار گفت که این جنگ یک «اشتباه خطرناک» بود اما هیچ پالیسی روشنی در قبال آن ندارد. حتی طالبان می‌گویند که مساله افغانستان نادیده گرفته شده و احساس تحقیر می‌کنند. سخنگوی طالبان پس از اولین مناظره گفت که ترامپ هرچیزی را که به زبان‌اش می‌آید، می‌گوید و «جدی» نیست.
یوچی دریزن، یک تحلیل‌گر مسایل افغانستان نوشته است که این بی‌تفاوتی مشترک نسبت به این مساله، نمی‌تواند دوام آورد. او بیان داشته است: «فرق نمی‌کند که دلیل آن چه است؛ اما این خاموشی در مورد افغانستان، از آنجایی که آینده جنگ طولانی آمریکا در آنجا یکی از اولین تصمیم‌های بزرگ رییس جمهور کلینتن یا ترامپ خواهد بود، شرمی بزرگ است… رئیس جمهور بعدی باید تصمیم بگیرد که نیروها را در افغانستان حفظ کند، نیروی بیشتر بفرستد یا حتی اکثریت نیروهای فعلی را از آنجا بیرون ‌کند و دوباره به کشورشان بر گرداند.»
گزینه ترک افغانستان احتمالا دیگر وجود ندارد، اما بیشتر کشورهای غربی دوست دارند تا از این مساله بگذرند. باوجود ناکامی بسیاری از پروژه‌های بازسازی روستایی، اخیرا ۷۰ کشور تمویل‌کننده، تعهد کردند تا ۱۵.۲ میلیارد دالر را در طول چهار سال آینده به افغانستان کمک کنند.
در حالی که نیازمندی‌های بشری در این کشور بدون شک بسیار حاد است، اما چنین سخاوت‌مندی نشان‌دهنده پیروزی امید بر تجربه است. اوضاع امنیتی در اکثریت مناطق افغانستان خراب است. حکومت افغانستان در کابل ضعیف و فساد بسیار گسترده باقی مانده است.
با وجود تلاش‌های فراوان برای مبارزه با خشونت علیه زنان، این پدیده هنوز هم ادامه دارد. در نیمه اول سال جاری، بیش از ۵ هزار مورد خشونت علیه زن – به شمول ۲۴۱ مورد قتل – به ثبت رسیده است. تولیدات تریاک بار دیگر بالا گرفته است. شمار زیادی از افغان‌ها هنوز هم راه پرخطر مهاجرت به سوی اروپا را در پیش می‌گیرند. این جنگ، پاکستان را نیز بیشتر بی‌ثبات می‌کند.
امید خوش باورانه ناتو مبنی بر این که ارتش و پولیس آموزش‌دیده افغانستان به‌گونه بسیار موثر جای نیروهای غربی را پر خواهند کرد و امنیت را به گونه لازم تامین، اغواکننده و فریبنده ثابت شده است. بر اساس برآورد امریکا، شورشیان طالبان در حال حاضر مناطق بیشتری را نسبت به هر زمانی پس از سال ۲۰۰۱ تحت کنترل‌شان درآورده‌اند. بر بنیاد گزارش یوناما، در سال ۲۰۱۶، تا هنوز حدود ۲ هزار و ۵۰۰ غیرنظامی کشته شده‌اند. اکثرشان هم توسط نیروهای دولتی کشته شده‌اند. تلفات کودکان ۱۵ درصد افزایش داشته است.
هرچیزی که کلینتن و ترامپ فکر می‌کنند، اما افغانستان مساله‌ای نیست که آنها بتوانند برای مدت زیادی از آن طفره رفته و نسبت به این موضوع مهم، بی‌توجهی کنند.