تا دو روز دیگر، قرار است کمیتۀ گزینش، فهرست نامزدهای کمیسیون‌های انتخاباتی را به ریاست جمهوری بفرستد. ریاست جمهوری نیز به دنبال آن، از میان نام‌های موجود، اعضای کمیسیون انتخابات و کمیسیون شکایات را معرفی می‌کند. اما امیدواریم که فهرستِ فرستاده‌شده به ریاست‌جمهوری مورد دستبرد قرار نگیرد، چون چنین اتفاق‌هایی در افغانستان بی‌پیشینه نیست؛ قانون اساسی فعلیِ افغانستان که از سوی اعضای لویه‌جرگه مورد تأیید قرار گرفته بود، پس از تصویب مشخص شد که دست‌کاری شده است. ولی نکتۀ مهم‌تر این‌است که واقعاً کمیته گزینش توانسته باشد بهترین‌ها را برای کمیسیون‌های انتخاباتی از میانِ افرادی که که خود را به این سمت‌ها نامزد کرده بودند، انتخاب کند.
برخی از نهادهای مستقل که در مسایل انتخابات کار می‌کنند، در مورد کارکرد کمیتۀ گزینش نگرانی‌هایی را مطرح کرده‌اند. به گفتۀ این نهادها، کمیتۀ گزینش در عملکردِ خود به اندازۀ کافی شفافیت به خرچ نمی‌داد تا فهمیده شود چه افرادی از سوی این کمیته گزینش شده‌اند و مکانیسـم گزینش چگونه بوده است.
بدون شک این نگرانی، جدی و قابل تأمل است. در گذشته نیز به دلیل همین عدم شفافیت در گزینش افراد و نفوذ نهادها و شخصیت‌های سیاسی، کمیسیون‌های انتخاباتی به جای این‌که کمیسیون‌های مورد اعتماد مردم باشند، به نهادهای فاقد مشروعیت و اعتبار تبدیل شدند و در نتیجه، انتخاباتی را مدیریت کردند که کشور را تا مرز بحران و رویارویی سوق داد. حالا چه ضمانتی وجود دارد که نهادهای دولتی و به ویژه ارگ ریاست جمهوری که به‌شدت مسایل را زیر نظر دارد، در کارِ کمیتۀ گزینش دخالت نکرده باشد؟… با این حال، تا زمانی که در این خصوص سندِ محکمه‌پسندی در اختیار قرار نگیرد، نباید آیۀ یأس سر داد و نسبت به وضعیت بدبین بود. ولی چون از قدیم گفته اند که “مار گزیده از ریسمانِ سیاه و سفید می ترسد”، ما نیز این ترس و نگرانی را با خود داریم که پس از این‌همه تأخیر و جنجال و کشمکش و از همه بدتر تأخیر چندساله در برگزاری انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی، باز کمیسیون‌هایی داشته باشیم که به جای پیروی از قانون و منافع ملی، از دسته‌ها و گروه‌های صاحب‌نفوذ و سیاسی کسب هدایت کنند.
دولت وحدتِ ملی اگر واقعاً نسبت به انتخابات و کمیسیون‌های انتخاباتی احساسِ مسوولیت می‌کرد، پیش از آن‌که به تغییر در کمیسیون‌های انتخاباتی فکر کند و یا کمیسیون اصلاح نظام انتخاباتی را به وجود آورد، باید به پروندۀ انتخاباتِ گذشته توجه جدی مبذول می‌داشت و کسانی را که واقعاً یکی از ملی‌ترین روندها را به تقلب و جعل آلوده کردند، به پای میز محاکمه می‌کشاند.
متأسفانه ریاست جمهوری کشور به جای پرداختن به این اصل اساسی، تلاش کرد که رییس پیشینِ کمیسیون انتخابات را به عنوان سفیر به یکی از کشورهای اروپایی بفرستد و کسی که عملاً در هنگام تقلب‌های انتخاباتی از سوی پولیس کابل تا مرز دستگیری نزدیک شد، هنوز صحیح و سالم با محافظان مسلح دولتیِ خود ـ بدون این‌که کدام وظیفۀ دولتی هم داشته باشد ـ گشت‌وگذار می‌کند و بدتر از همه این‌که برخی نهادها و سازمان‌ها که هدف‌های قومی و سیاسی دارند، به این آدم مدال و تقدیرنامه نیز تفویض می‌کنند.
آیا باز هم می‌توان همچنان به آیندۀ انتخابات افغانستان امیدوار بود؟ و یا این‌که به این دل خوش کرد که در آیندۀ نزدیک، کمیسیون‌های ملی و متخصص در امر انتخابات خواهیم داشت؟
مردم زمانی اعتمادِ از دست رفتۀ خود به روند انتخابات را دوباره به‌دست می‌آوردند که حداقل دولت به اساسی‌ترین وظایفِ خود در قبال آن صادقانه عمل می‌کرد. وقتی تقلب‌کاران انتخاباتی که آن‌همه جنایتِ نابخشودنی را مرتکب شدند، در کمال آسوده‌گی آزاد می‌گردند، باید نسبت به آیندۀ انتخابات نگران بود.
مردم هنوز به روند انتخابات و گزینش افراد در کمیسیون‌های انتخاباتی به دیدۀ شک می‌نگرند و این ناباوری ریشه در عملکردِ کمیسیون‌های انتخاباتی و هم‌کاسه‌گیِ بلندپایه‌گانِ قدرت با این کمیسیون‌ها و گرداننده‌گانِ آن‌ها دارد. حالا هم این نگرانی پا برجاست که کمیتۀ گزینش چقدر به دینِ ملیِ خود به درستی عمل کرده و مهم‌تر از آن، ریاست جمهوری کی‌ها را شایستۀ احراز پست‌های کمیسیون‌های انتخاباتی خواهد دانست.
آیندۀ افغانستان حالا در دست‌های این نهادهاست؛ زیرا مدیریتِ انتخاباتِ پارلمانی با همۀ تأخیرها و انتخابات شوراهای ولسوالی‌ها، به کارکرد کمیسیون‌های انتخاباتی مربوط می‌شود که کارگزارانِ تازه خواهد داشت.
از کارهای مهمِ دیگری که در راستای بهینه‌سازی انتخابات افغانستان به آن باید توجه صورت گیرد، تغییرات اساسی در کمیسیون‌های انتخابات و مدیران ولایتی آن‌هاست. مسلماً بخش دیگرِ معضل انتخابات افغانستان، به عملکرد این افراد مربوط می‌شود. در گذشته ثابت شده که در کنار کمیسیون‌های مرکزی انتخابات و شکایات انتخاباتی، کمیسیون‌های ولایتی نیز در تقلب‌ها و جعل‌کاری‌ها به اندازۀ کافی دست داشته اند. برخی گزارش‌های تأییدناشده حاکی از این‌اند که برخی نهادهای قدرت در کشور از حالا چشم به جابه‌جا کردن مهره‌های خود در کمیسیون‌های ولایتی دوخته اند.
انتخابات افغانستان به خانه‌تکانیِ واقعی و گسـترده نیاز دارد و این خانه‌تکانی از بالا تا پایین‌ترین سطوح باید انجام شود. حالا همه منتظر اند که کی‌ها سکانِ کمیسیون‌های انتخاباتی را به‌دست خواهند گرفت و چگونه در کارِ انتخابات عمل خواهند کرد.