از عقلانیت فقهی تا عقلانیت کلامی، عنوان چهارمین کتابی از سلسله مقالات جمعیت فکر است که به تازه‌گی در کابل به نشر رسیده است.
این کتاب در ۲۳۰ برگ، یازده مقالۀ پژوهش‌گران و استادان دانشگاههای افغانستان را در خود جا داده است.
کتابِ از عقلانیت فقهی تا عقلانیت کلامی را روح‌الله یوسف‌زاده ویرایش کرده، رفیع جسور به آن طرح پشتی ریخته و نشر پرند آن را در هزار نسخه به نشر رسانده است.
در یادداشتی زیر عنوان «کار فکری» که در برگ‌های نخستِ از عقلانیت فقهی تا عقلانیت کلامی آمده، گفته شده است: “جمعیت فکر بدین باور رسیده است که کلان‌ترین مشکل مسلمان، از ناحیه فکری است؛ چون راه از چاه نمی‌شناسند و هرچه دیگران به خوردشان می‌دهند، دربست می‌پذیرند و خاضعانه به آن عمل می‌کنند.”
در ادامۀ این یادداشت آمده است، تجربۀ تاریخی گوامی می‌دهد که سلاح و پول بدون دانش و آگاهی به جای آن که مرحم زخم‌ها بوده باشد، زهری است که به کام ملت‌ها فرو می‌ریزد و در معرض هلاکت قرار می‌دهد.
هم‌چنان، تجارب یک سده برای مردم افغانستان و سایر مسلمانان باید بسنده باشد تا از آن بیاموزند و راه دانش آموزی فرا گیرند.
اعتدال و میانه‌روی در اسلام، دکتر ترابی؛ مجتهدی تابو شکن و سیاست‌مداری جنجالی، انحطاط اسلام؛ درونی یا بیرونی؟، از اقتدارگرایی تا مردم‌سالاری، از بنیادگرایی تا تروریسم، از عقلانیت فقهی تا عقلانیت کلامی، ملاحظاتی چند بر «رویاهای رسولانه»، نگرشی بر چگونه‌گی رابطۀ وحی و شخص پیامبر، بحث کوتاهی پیرامون گذار به دموکراسی و هم‌نشینی به از کتاب مخواه!، عنوان مقالات نشر شده در این کتاب اند.
شماری از این مقالات پیش از چاپ در کتابِ از عقلانیت فقهی تا عقلانیت کلامی، در روزنامۀ ماندگار به نشر رسیده بودند.
محمد امین احمدی، محمد شکیب اندیشه، علی امیری، عبدالمنان دهزاد، عبدالحفیظ منصور، مهران موحد، عبدالبشیر فکرت، احمد ذکی خاورنیا و کمال الدین حامد، نویسنده گانی اند که حاصل پژوهش و برگردان‌های‌شان در این کتاب به نشر رسیده است.

جمعیت فکر در دو سال گذشته، کتاب‌های: اسلام و تجدد، استعفای عقل و روایت سوم را نیز نشر کرده است. برخی از آن مقاله‌ها نیز پیشتر در روزنامه ماندگار به نشر رسیده بودند.