یادداشت: قرار است امروز یک شنبه (۱۴ قوس) نماینده‌گان بیش از ۳۰ کشور جهان در نشست قلب آسیا در هند دورهم جمع شوند. بررسی‌ چالش‌های کشورهای عضو، مبارزه با تروریسم و توسعه اقتصادی در این نشست مورد بحث قرار می‌گیرد.
نشست قلب آسیا به پیشنهاد افغانستان و ترکیه در سال ۲۰۱۰ ایجاد شد و همه ساله در کشورهای عضو برگزار می‌شود. امروز یک‌شنبه قرار است نشست قلب آسیا در دهلی برگزار شود. در خصوص اهداف افغانستان در این نشست مصاحبه‌یی را با دکتر فرامرز تمنا رییس مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه افغانستان انجام داده‌‌ایم که اینک می‌خوانید.

آقای دکتر تمنا سپاس از زمینه‌سازی برای این گفت‌وگو. به عنوان پرسش نخست، اهمیت نشست قلب آسیا که قرار است امروز در دهلی پایتخت کشور هندوستان برگزار شود، برای افغانستان چیست؟
افغانستان در سیاست خارجی خویش برای بهبود روابط با کشورهای منطقه تلاش دارد؛ در حالی که اوضاع امنیتی، سیاسی و اجتماعی در منطقه بالای افغانستان تاثیر خود را دارند و این فرایند متقابل سیاسی – اجتماعی بالای همدیگر تاثیر‌گذار است. این نشان‌ می‌دهد آنچه که در کشورهای منطقه اتفاق می‌افتد بالای افغانستان تأثیر دارد. بنابراین، منطقه‌گرایی از جمله سیاست‌های بزرگ افغانستان است که برای انکشاف و ترقی این کشور ممد تمام می‌شود. صلح و ثبات کشورهای منطقه با افغانستان گرِه خورده است. نشست قلب آسیا که در سال ۲۰۱۰ به خاطر منطه‌گرایی بیشتر آغاز به کار کرد، می‌تواند افغانستان را به کشورهای منطقه و کشورهای منطقه را با این کشور وصل سازد و دغدغه‌های منطقه‌یی که میان کشورها وجود دارد، از طریق یک گفت‌و گوی چند جانبه مورد بحث قرار گیرد.
سیاست خارجی افغانستان چه ظرفیت‌هایی دارد تا بتواند از چنین نشست‌هایی به نفع کشور استفاده نماید؟
پروسه نشست قلب آسیا در استانبول به ابتکار دولت افغانستان و همکاری کشور ترکیه ایجاد شد که خود موفقیت بزرگ است. این پروسه تلاش می‌کند تا روند حمایت از تروریسم، فساد و قاچاق را در یک نسشت منطقه‌یی پایان ببخشد. افغانستان در حال حاضر یکی از بازیگران منطقه‌یی در امر مبارزه با تروریسم و مواد مخدر است، در حالی که پیش از این افغانستان از سوی تمام کشورهای منطقه متهم به خاستگاه تروریسم، افراط‌گرایی و سایر اعمال دهشت‌افگنی در منطقه محسوب می‌شد.
نشست قلب آسیا که از سال ۲۰۱۰ آغاز شده تا هنوز چه تأثیری بالای اوضاع سیاسی – امنیتی افغانستان داشته است؟
نشست قلب آسیا یک پروسه است . پروسه‌ها در دراز مدت و میانه مدت روی برنامه‌ها تاثیر می‌گذارند و برای نیازمندی‌ها جواب می‌دهند. یکی از دست‌آوردهای این نشست این است که کشورهای منطقه با تناقض منافعی که دارند، دورهم جمع شده مشکلات خود را به صورت واضح بیان می‌کنند. دوم این‌که افغانستان از تهدیدات امنیتی منطقه بیرون شده در حالی که پیش از این انگشت انتقاد همه کشورها به طرف افغانستان بلند بود؛ اما افغانستان در طول چند دهه توانست به کشورها نشان دهد که ریشه افراط‌گرایی، تروریسم و قاچاق مواد مخدر در این کشور نیست بلکه در کشور دیگری است. افغانستان از این ناحیه در رنج قرار دارد و این موفقیت‌ها در گذر زمان باید سنجیده شود.
در نشستی که قرار است در هند برگزار شود، دولت افغانستان چه پیشنهادات مشخصی را به کشورهای منطقه پیشکش خواهد کرد؟
در این نشست بر جایگاه افغانستان به عنوان ترانزیت منطقه‌‌یی تأکید خواهد شد و بر افزایش روابط میان کشورهای منطقه، گذراز سیاست امنیت‌محور به یک سیاست اقتصاد محور پا می‌فشاریم. افغانستان نیاز به ثبات اقتصادی به اساس سیاست اقتصادی دارد، نه امنیتی. این سیاست باید ایجاد شود و تعهداتی که در گذشته در میان تمام اعضای نشست قلب آسیا صورت گرفته بررسی‌ شود. هم‌چنان توافق جدید افغانستان برای مبارزه با تروریسم به اعضای شرکت کننده در این اجلاس تقدیم خواهد شد و افغانستان به تهدیدات امنیتی منطقه خواهد پرداخت.
با توجه به اوضاع فعلی این نشست به افغانستان چقدر مهم تمام می‌شود؟
ما در جهانی قرار داریم که در وابسته‌گی متقابل قرار دارد. کشورها از حملاتی که در درون‌شان ایجاد می‌شود، متاثر هستند. در چنین حالت منطقه‌گرایی به عنوان یک ستون در سیاست خارجی تمام می‌شود و کشورهای منطقه را وادار می‌کند که در امر مبارزه با تروریسم که برای ثبات افغانستان و منطقه حیاتی است تلاش کنند و صداقت پاکستان در امر مبارزه با تروریسم یکی از اهداف اساسی افغانستان در نشست قلب آسیا است و این کشور می‌خواهد تا پاکستان به جدیت و صداقت بیشتری در امر مبارزه با تروریسم و ایجاد صلح و ثبات در منطقه تلاش کند. اگر پاکستان به این کار توجه نکند، طبیعی است که به عنوان یک کشور منطقه‌یی از تحولات در کشورهای منطقه آسیب پذیر خواهد شد.
اشتراک پاکستان و اشتراک نکردن پاکستان در این نشست به افغانستان چه تأثیری دارد؟
پاکستانی‌ها در این نشست اشتراک می‌کنند. چون نمی‌خواهند که در انزوای منطقه‌یی قرار بگیرند، ما امیدوار هستیم که با کنار رفتن راحیل شریف رییس ستاد ارتش پاکستان، یک تغیر در استراتیژی پاکستان در مسایل اوضاع امنیتی افغانستان رونما گردد و این تعییرات و موقف افغانستان را پاکستان در اجلاس قلب آسیا نشان دهد و پاکستان با یک روایت و قرائت جدید در این نشست اشتراک کنند.
تشکر از شما.
از شما هم.