نماینده ویژۀ دبیرکلِ سازمان ملل متحد در امور افغانستان از طالبان می‌خواهد که دست از جنگ بردارند و به صورتِ مستقیم و بدون پیش‌شرط وارد مذاکره با دولت افغانستان شوند. تاداماچی یاماماتو که دوشنبه‌شب در شورای امنیت ملل متحد در نیویارک صحبت می‌کرد، گفت که امسال هزاران تن از شـهروندان افغانستان به‌خاطر خشونت‌ها جان‌های‌شان را از دست دادند و تأکید کرد که این کشتار، غیرقابل قبول می‌باشد. او گفت که این خشونت‌ها زنده‌گی را بر شهروندانِ افغانستان سخت ساخته و فرصت‌ها برای توسعه و پیشـرفت را نیز ضربه زده است. یاماماتو همچنان گفت که امسال سرمایه‌گذاری در افغانستان ۵۰ درصد کاهش داشته و پولی که باید برای پیشرفتِ افغانستان به مصرف می‌رسید، در جنگ با هراس‌افگنان هزینه شده است.
در همین حال، نمایندۀ ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد، خواهان پایان دادن به اختلاف‌های سیاسی در افغانستان شـد. در این نشست، محمود صیقل نمایندۀ افغانستان در سازمان ملل متحد نیز در سخنانِ خود گفته است که نیروهای امنیتی افغانستان روزهای سختی را پشتِ سر گذشتانده ‌اند و حالا که فصل سرما فرا رسیده، اکثریت جنگ‌جویان به پاکستان فرار کرده اند و باید به سرکوبیِ آن‌ها در مراکزشان پرداخته شود. البته در واکنش به این سخنان، نمایندۀ پاکستان گفته که کشورش از روند صلح در افغانستان حمایت می‌کند، اما اتهام‌ها در مورد همکاری پاکستان با طالبان واقعیت ندارد.
سوال این‌جاست که این‌گونه سخنرانی‌ها و اتهام وارد کردن‌ها چه دردی را دوا می‌کنـد و قرار است تا چه زمانی ادامه بیابند؟
این‌که افغانستان شرایط سختی را تجربه می‌کند، از واقعیت‌ها و رویدادهای این کشور کاملاً مشخص است. دولت افغانستان به دلایل مختلف، توانایی مهار وضعیت را ندارد. نخست این‌که دولت‌مردان کشور ناتوان‌تر از آن‌اند که بتوانند از پسِ مدیریتِ کشوری مثل افغانستان بیرون شوند که در تمام ساحات آن، بحران حرفِ اول را می‌زند. دوم این‌که بحران افغانسـتان واقعاً ابعاد گسترده و منطقه‌یی را شامل می‌شود که تنها مدیریتِ داخلی کفایت نمی‌کند که آن را مهار سـازد. سوم این‌که کشورهای متحدِ افغانستان تا به حال چنان سیاست‌هایی را در پیش نگرفته ‌اند که واقعاً به خشـونت‌ها در منطقه و افغانستان پایان دهد.
نقش سازمان ملل در مشکلات افغانستان در پانزده سال گذشته بسیار بااهمیت بوده، ولی این سازمان نیز به گونه‌یی که توقع می‌رود، در رفع مشکلاتِ موجود ابتکار عمل را در دست نداشته است. به زودی قرار است که کشورهای روسیه، چین و پاکستان نشستی را در مورد افغانستان در مسکو برگزار کنند. به این نشست تا هنوز از افغانستان دعوت نشده و آن‌گونه که به نظر می‌رسد، قرار هم نیست که کسی دعوت شود.
از این دست نشست‌ها و گفت‌وگوها بارها و بارها در مورد افغانستان بدون آن‌که نتیجۀ خاصی داشته باشند، همیشه برگزار شده اند. حداقل در هر ماه می‌توان شاهد برگزاری چنین نشـست‌هایی در یکی از کشورهای منطقه و جهان در مورد افغانستان بود. حالا تقریباً مشخص شده که اکثر این نشست‌ها پیش از آن‌که به هدف تأمین صلح و امنیت در افغانستان برگزار شوند، معطوف به منافع و نگرانی‌های کشورهای خاصی بوده است که این‌گونه نشست‌ها را میزبانی کرده اند.
سوال این‌جاست که چرا در بحث صلح افغانستان، ابتکار عمل در اختیار سازمان ملل متحد قرار ندارد؟
اگر سازمان ملل در مسالۀ صلح افغانستان پیشگام شود، به دلیل موقعیتِ خاصِ این سازمان، به طور حتم به نتایج ملموس‌تری در این عرصه خواهیم رسید. هرچند تجربۀ سی سال گذشته نشان داده که حتا با پُررنگ بودنِ نقش سازمان ملل در صلح افغانستان، انتظار معجزه را نمی‌توان از این سازمان داشت، ولی با آن‌هـم فعال شدنِ این سازمان در روند صلح افغانستان به مراتب سازنده‌تر از پیش‌قدمیِ کشـورهای خاصی است.
حداقل سازمان ملل متحد در بسیاری موارد، موقفِ غیرجانب‌دارانه نسبت به کشورها و سازمان‌های دیگر دارد و از جانب دیگر، اعتمادی هم که نسبت به سازمان ملل وجود دارد، کمتر کشور و سازمانِ دیگری از آن برخوردار است. اما مشخص نیست که چرا سازمان ملل اکثراً تلاش می‌ورزد که در مسالۀ صلحِ افغانستان نقش آن‌چنانی نداشته باشد؟ آیا این نقش از سوی برخی قدرت‌ها محدود ساخته شده تا خودشان به جای سازمان ملل متحد نقش‌آفرینی کنند، و یا این‌که سـازمان ملل تمایل کمتری در این مورد دارد؟
از طرف دیگر، دولت افغانستان نیز در پُررنگ ساختن نقش سازمان ملل در تأمین صلح در افغانستان چنـدان اقدام‌های سازنده نداشته است. این‌ها و شاید دلایلِ دیگری که هنوز پوشیده اند، سبب شده اند که سازمان ملل بیشتر نقش مشورتی در مسایل افغانستان داشته باشد، در حالی که از سازمان انتظارهای بیشتری برده می‌شود که بدون شک می‌توانند کارساز باشند.