شماری از چهره‌های سیاسی و فعالان مدنی دیروز با برگزاری محفلی، از سومین سالروز درگذشت مارشال محمدقسیم فهیم، معاون پیشین ریاست‌جمهوری یادبود کردند.
اشتراک کننده‌گان این محفل که تحت عنوان «نقش مارشال فهیم در تحکیم وحدت ملی» برگزار گردیده بود، از مارشال فهیم به عنوان چهره‌یی یاد کردند که همواره در تلاش ایجاد و تحکیم وحدت و هم‌دگرپذیری در میان شهروندان کشور بود.
دین‌محمد مبارز راشدی، وزیر پیشین مبارزه با مواد مخدر از مارشال فهیم به عنوان یک شخص پرهیزگار یاد کرد و گفت: او با صداقت و پرهیزگاری، یک عمر برای نجات افغانستان و نظام‌سازی در کشور زحمت کشید.
به گفتۀ آقای راشدی، داشتن تقوای سیاسی و اجتماعی برای زمامدار و رهبر، یک ضرورت است، زیرا در نبود آن، ممکن است دستاوردهای یک ملت اگرچه با خون جوانانش به دست آمده باشد، نابود شود و جامعه به قهقرا و سرگردانی کشانده شود.
این مقام پیشینِ حکومت با اشاره به این‌که یکی از ویژه‌گی‌های مارشال فهیم داشتن تقوای سیاسی و اجتماعی بود، اظهار داشت: مارشال فهیم در طول حیاتش هیچ‌گاه منافع ملی را به هیچ قیمتی به معالمه نگرفت.
به گفتۀ او: معیار اصلی از نظر مارشال فهیم در تمام عرصه‌ها، پرهیزگاری و خدامحوری بود و با این طرز فکر همیشه با قاطعیت بر سر حرف خود ایستاد بود و هرگز زیر قولش نمی‌زد. یکی از مشکلات سیاست‌مداران امروز این است که به صورت بی‌رحمانه، افکار عمومی را به هر طرف می‌کشاند و منافع شخصی‌شان را بر منافع عمومی ترجیح می‌دهد، اما مار شال فهیم عاری از این صفت بود و خودبرتربینی در او راه نداشت.”
آقای مبارز راشدی در قسمتی از سخنانش تأکید کرد که شرایط امروزِ افغانستان خیلی بدتر از دوران زنده‌گی مارشال فهیم بود و در بسیار از موارد، عقب‌گرد قابل مشاهده‌یی دیده می‌شود که نیاز به بازنگری است.
در عین حال، سید محمد موسی جناب، نمایندۀ مردمِ بادغیس در مجلس نماینده‌گان، مارشال فهیم را مبارز دلیر، سیاست‌مدار خبره و چهرۀ تکرار نشدنی در تاریخ افغانستان عنوان کرده، گفت: مارشال فهیم در حساس‌ترین وضعیت، کنترل کشتی مقاومت را به عهده گرفت و در روند دولت‌سازی در افغانستان، نقش عمده‌یی ایفا کرد.
آقای جناب جدیت، عاقبت‌اندیشی و پایداری را از جمله ویژه‌گی‌های برجستۀ شخصیتی مارشال فهیم عنوان کرده تصریح کرد، مارشال فهیم با عاقبت‌اندیشی، گام‌های بلندی در راه تحکیم وحدت ملی در کشور برداشت.
این نمایندۀ مردم در مجلس از نسل نوِ کشور خواست تا با تکیه بر افکار و ایده‌های مارشال فهیم و سایر رهبران جهاد و مقاومت، از نظام فعلی که به بهای ویرانی افغانستان و قربانی میلیون‌ها شهروند به دست آمده است، حمایت جدی و همه‌جانبه کنند.
همزمان با این، سید عبدالله هاشمی، رییس مجتمع ملی جوانان افغانستان در این محفل یادآور شد که نقش مارشال فهیم در وحدت ملی به اندازه‌یی برجسته است که اگر او نبود، کشور امروز به شمال و جنوب تقسیم می‌شد.
آقای هاشمی معاون پیشین ریاست‌جمهوری را یک چهرۀ کاریزماتیک سیاسی در جهت انسجام ملی خواند و خاطرنشان ساخت که مارشالِ افغانستان در دوران جهاد و مقاومت، مردانه در برابر دشمن ایستاده‌گی کرد و در فصل جدید دموکراسی، نیز برای منافع ملی و وحدت تلاش بی‌شایبه‌یی انجام داد.
به گفته رییس مجتمع ملی جوانان افغانستان، یکی از طرح‌های مارشال فهیم برای نظام‌سازی، تشکیل شورایی از تمام احزاب و گروه‌ها بود که با در نظرداشت ساختار اجتماعی افغانستان، بهترین طرح به شمار می‌رود.
او اظهار داشت: افغانستان درحال حاضر نیاز جدی به صلح دارد و مخالفین مسلح اگر ذره‌یی احساس ملی و وطن‌دوستی دارد، باید مشکلات خود با دولت را از راه مذاکره حل کنند و بیشتر از این دشمنان شاد نسازند.
آقای هاشمی با اشاره به تکیه کلام معروف مارشال فهیم که می‌گفت، «همه گل یک باغ هستیم» اذعان داشت که مارشال فهیم تمام سعی خود را به خرچ داد تا پس از سه دهه جنگ در کشور نظامی شکل بگیرد که همه شهروندان کشور خود را در درون آن ببینند.”
مارشال محمدقسیم فهیم پس از شهادت احمدشاه مسعود، قهرمان ملی کشور در ١٨ سنبلۀ ١٣٨١، فرماندهی کُل نیروهای دولتی و مقاومت را به دوش گرفت و به تاریخ ٢٢ عقرب ١٣٨٠ وارد کابل گردید.
او پس از برگزاری کنفرانس بُن و ایجاد ادارۀ مؤقت به حیث معاون اول رییس ادارۀ موقت و وزیر دفاع ملی تعیین شد و به تاریخ ١۵ ثور ١٣٨١ خورشیدی به پاس خدمات ارزنده و نقش همه‌جانبه‌اش در آزادی کشور، بلندترین رتبۀ نظامی کشور یعنی مارشالی را دریافت کرد.
مارشال فهیم دو دور معاون ریاست‌جمهوری افغانستان باقی ماند. سر انجام مارشال فهیم به روز یک‌شنبه ۱۸ حوت سال ۱۳۹۲ خورشیدی به اثر ایست قلبی در گذشت.
گفتنی است که امروز چهارشنبه (۱۸ حوت)، مراسم رسمی و مردمیِ یادبود از سومین سال‌روز درگذشت مارشال محمد قسیم فهیم، در تالار لویه جرگه برگزار می‌گردد.