احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
- ۱۲ قوس ۱۳۹۱
ادارۀ باراک اوباما هشدار داده است که محدودیتهای وضع شده از سوی کانگرس ایالات متحده بر پاکستان، بر روند پیکار با تروریسم در افغانستان اثر خواهد داشت. این هشدار در پی آن مطرح شده است که چندی قبل سندی مبنی بر عدم کمک اقتصادی پاکستان از سوی ایالات متحده، در کانگرس آن کشور به امضا رسید و تا کنون مهر تایید آن برداشته نشده است.
اوباما تاکید کرده که تایید این سند، بر روابط پاکستان و ایالات متحده اثرات غیرقابل جبرانی خواهد داشت.
اینکه چرا اوباما تاکید بر حمایت اقتصادی پاکستان دارد، تا کنون روشن نیست. اما این موضوع معلوم است که پاکستان روش بازیاش را تغییر داده است. چنانکه انعطاف ظاهری آن کشور برای مبارزه با تروریسم اوباما را متقاعد کرده است که پاکستان اینبار تصمیم صادقانۀ در مبارزه با هراسافگنی دارد.
اما گذشتۀ این کشور نشان میدهد که پاکستان تنها به اهداف خودش صادق بوده و در پی رسیدن به این اهداف مدام تاکتیک عوض میکند و چندی سر رهبران ایالات متحده را گرم خودش میسازد.
اینبار پاکستان سیاستی را روی دست گرفته که نه تنها ایالات متحده بل حکومت افغانستان را هم نسبت به خودش خوشبین کرده است. ظاهراً رهایی شماری از زندانیان طالبان از سوی پاکستان موجی از خوشبینیها را ایجاد کرده و گمان افگنده که به راستی پاکستان سعی در برقراری صلح در منطقه دارد. حتا این خوشبینیها در سفر جدیدی که وزیرخارجۀ افغانستان به پاکستان داشت، شدت گرفته، چون پاکستان وعده کرده که همۀ زندانیان طالبان را رها کند.
به رغم این همه، از همان زمان که پروژۀ رهاسازی طالبان جاری شده است، سر سوزنی تغییر در موضع طالبان دیده نمیشود. مردم افغانستان هر روزه شاهد انتحاریها، سربریدنها و انفجارهاییاند که آن گروه، بر مردم ملکی و نظامی روا میدارند. لااقل اگر این حملات زنجیرهیی متوقف میشد، آن زمان دلیل قانعکنندهیی بر تغییر موضع پاکستان وجود میداشت. اما اکنون این تاکتیک پاکستان هیچ نیست، به جز از تقویت جبهۀ طالبان که به بهانۀ همکاری با پروسۀ صلح روی دست گرفته است. نقش حکومت افغانستان نیز جز یک موضع انفعالی نیست که برخی از حلقات ارگ ریاست جمهوری به شمول آقای کرزی، بنابر منافع خودشان آن را اختیار کرده اند و منادی منافع پاکستان شده اند.
تردیدی نیست که موضعگیریهای اخیر ریاست جمهوری افغانستان و تلاشهای مذبوحانۀ شورای عالی صلح و وزارت خارجۀ کشور هم به اوباما جرأت بخشیده تا منافع پاکستان را از کانگرس ایالات متحده مطالبه کند.
تصور بر آن است که موضع کانگرس امریکا منطقیتر و حقیقیتر است. پاکستان، کشوریست که تا همین چندی پیش راههای اکمالاتی ناتو را از طریق خاک خودش بست و چنگ و دندان بیشتری تیز کرده بود. بر فرض اگر این تحریمها نبود، آیا پاکستان حاضر به نشان دادن تمایل برای مبارزه با هراسافگنی میشد؟
بنابراین، آقای اوباما نباید فریب چنین خدعهیی را بخورد و خواستار کاهش تحریمها بر پاکستان گردد؛ دست کم منطق چنین میطلبد. اما از آن جاییکه ایالات متحده کشوری نیست که متحد پنجاه سالهاش را در منطقه نشناسد، به نظر میرسد که بازییی خطرناک در جریان باشد.
احتمالاً این بازی در پی یک تعامل به وجود آمده است. این که پاکستان تا زمان خروج کامل نیروهای ایالات متحده از افغانستان، پا را از ماجرا بیرون بکشد و همینگونه ظاهرسازی کند تا آقای اوباما بتواند با سرخرویی غایلۀ افغانستان را به پایان برساند. امتیازی که پاکستان از این حرکتش به دست میآورد، همانا به دست آوردن دوبارۀ کمکهای اقتصادی ایالات متحده است. به نظر میرسد که کانگرس ایالات متحده از این بازی «سیا» بیخبر مانده است و اکنون اوباما سعی دارد تا مطالبات پاکستان را از طرق قانونی آن دنبال کند.
غیر از این، هیچ منطقی ایجاب نمیکند که اوباما به خاطر منافع کشوری که بزرگترین دشمن ایالات متحده را پناه داده بود و سالهای سال است، باعث مرگ سربازان امریکایی و خرج میلیاردها دالر آن کشور میشود، چنین چانهزنی کند.
برداشتن تحریمها و افزایش کمکهای اقتصادی بر پاکستان دقیقاً مصداق ترحم بر پلنگ تیزدندان است که ستم کاری بر گوسفندان را در پی دارد. آقای اوباما ضمانتی یا لااقل چند نشانۀ آشکار همکاریهای پاکستان را مبنی بر مبارزه با تروریسم با خود میداشت که این چنین منادی منافع آن کشور میشد.
اما در حال حاضر که مردم افغانستان خدعۀ پاکستان را به چشم سر میبینند، این عمل اوباما دقیق به آن میماند که خود یک پا شریک معرکه باشد و شعار مبارزه با هراس افگنی هم اژدهایی که یازده سال آزگار خون مردم ما را نوشیده است.
Comments are closed.