مسوولان معارف ولایت بغلان می‌گویند که ۸۱ باب مکتب در این ولایت در معرض خطر قرار دارد و در ۹ باب مکتب دیگر نظامیان سنگر گرفته‌اند.
غلام محیی‌الدین پیکان حیدری، رییس معارف ولایت بغلان در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار می‌گوید که شدت جنگ در این ولایت مانند سایر بخش‌ها بالای مکتب‌های نیز تأثیر منفی گذاشته است.
آقای حیدری می‌گوید که در ولایت بغلان ۸۱ باب مکتب در معرض خطر قرار دارد، برخی اوقات مکاتب‌های که در ساحات درگیری قرار دارند موقتاً به روی دانش آموزان بسته می‌شوند.
آقای حیدری با بیان این‌که در ۱۱ باب مکتب ولایت بغلان نیروهای امنیتی سنگر گرفته‌اند، گفت که دیدن ابزار جنگی نظامی در محوطه مکتب بالای روان‌ دانش آموزان تاثیرات ناگوار می‌گذارد.
آقای حیدری گفت که مسوولان نیروهای امنیتی بغلان تعهد کرده‌اند که در جریان یک هفته مکاتب را ترک کنند؛ اما تا هنوز در ۹ باب مکتب سنگر نیروهای امنیتی پا بر جاست.
این در حالی است که سازمان دیدبان حقوق بشر سال گذشته گزارشی را منتشر کرده که مکاتب در ولایت بغلان به عنوان سنگر جنگی استفاده شده بود.
غلام محیی‌الدین پیکان حیدری گفت که رایزنی با مسوولان نیروهای امنیتی در این مورد جریان دارد که نظامیان ساحتمان مکتب را ترک کنند تا در موقع درگیری به ساختمان مکتب و دانش آموزان آسیب نرسد.
او گفت که مکتب‌های که در معرض خطر قرار دارند، عمدتاً در ساحات دند غوری، دند شهاب‌الدین، بغلان مرکزی، ولسوالی تاله و برفک و اطراف شهر پلخمری است.
آقای حیدری هم‌چنان، گفت که در برخی ساحات کوهستانی به علت نبود امکانات، کتاب در اول سال آموزشی به دست‌رس دانش آموزان قرار نمی‌گیرد؛ اما مسوولان آموزش و پرورش ولایت بغلان تلاش می‌کنند تا کتاب‌های را به دست‌رسی دانش آموزان قرار دهند.
رییس معارف بغلان با اشاره به افزایش ناامنی‌ها در برخی ساحات گفت که وزارت سرحدات و اقوام و قبایل سه صد تن دانش آموزان مکاتب‌ ساحات ناامن ولایت بغلان را به خوابگاه لیسه نمبر دوم خوشحال خان به کابل منتقل کرده است.
او گفت که هم‌چنان، شماری دیگر از دانش آموزانی که امکانات مالی دارند، به ولایات امن سه پارچه می‌کنند؛ اما خانواده‌ها که امکانات ندارند، کودکان‌شان مجبوراند که در مکاتب حتا در ساحات ناامن درس بخوانند.
هم‌چنان، رییس معارف ولایت کندز نیز با نگرانی از چالش‌های امنیتی می‌گوید که برخی اوقات به علت تهدیدات امنیتی مکاتب بسته می‌شود.
محمد رستم احمدی جبارخیل، رییس معارف ولایت کندز ‌می‌گوید که در ولایت کندز ۵۰۴ باب مکتب به روی دانش آموزان باز است.
آقای جبارخیل افزود که در سال‌های گذشته دختران اجازه د اشتن تا صنف شش به مکتب بروند؛ اما با تشکیل شورای مکاتب و رایزنی‌ها، در حال حاضر خانواده‌های اجازه می‌دهند تا دخترانشان تا صنف دوازده به مکتب بروند.
اما، پیش از این امرالدین ولی، عضو شورای ولایتی کندز، گفته بود که بیشتر مکاتب در این ولایت به روی دانش آموزان بسته است و مکتب‌های که به دلیل جنگ تحت تهدید قرار دارند، باید اقدام جدی شود.
آقای ولی افزود که هنوز امنیت در کندز تأمین نیست و باشنده‌گان با فرستادن کودکان‌شان به مکاتب از ربوده شدن آنان و دیگر جرم‌های جنایی ترس دارند و خانواده‎ها از امن بودن فضای مکاتب مطمین نیستند.
اما، آقای جبار خیل با بیان ‌این‌که چالش‌های بدامنی تأثیر بد بالای مکاتب دارد، گفت: “با مخالفان مسلح تماس گرفته از آنان خواستیم که ممانعتی برای دخترانی که به مکتب می‌روند، ایجاد نکنند. مخالفان مسلح دولت می‌گویند که در مکاتب دختران باید استادان بانو تدریس کنند و این موضوع از طرف ما پذیرفته شده است”.
او هم‌چنان گفت که ولایت کندز، از نادر ولایاتی است که شمار زیاد استادان بانو در ولسوالی‌های دور دست آن وجود دارد.
به گفتۀ او، برخی خانواده‌های که در جریان جنگ سال گذشه از این ولایت بی‌جا شده‌اند، فرزندان‌شان سه پارچه می‌کنند. اما، در سال روان قرار است که ۳۰ هزار دانش آموز جدید در این ولایت جذب مکاتب شوند که تا هنوز ۲۳ -۲۵ هزار آنان جذب شده‌اند.
او گفت که برخی اوقات به علت وجود، تهدیدات امنیتی مکاتب بسته می‌شوند، در حال حاضر “مکتب نسوان اچین” که ماینی در راه دانش آموزان قرار دارد، بسته است.
آقای جبارخیل خاطر نشان کرد که چندین مرتبه از فرمانده امنیه ولایت کندز در خواست خنثا کردن ماین را کردیم؛ اما تا هنوز اقدامی نکرده است و دانش آموزان را به مکتب دیگری در نزدیکی آن قرار دارد انتقال داده‌ایم.
او از مسوولان امنیتی خواست تا در تامین امنیتی مکاتب و نهادهای آموزشی تلاش جدی خود را به‌خرچ دهند.
او گفت که در برخی اوقات در جنگ‌های مقطعی که صورت می‌گیرد، از برخی مکتب‌های که در خط جنگ قرار دارند به عنوان سنگر جنگی استفاده می‌شود، اما پس از جنگ نیروهای امنیتی ساحه را ترک می‌کنند.