بخش بیست‌و سوم/

ماده ۱۲ـ نقش یونسکو
یونسکو با توجه به صلاحیت و وظایفِ خود، مسوولیت‌های زیر را بر عهده دارد:
الف. تشویق کاربردِ اصول اعلامیه حاضر در راهبردهای توسعه تدوین‌شده در مجامع بین‌دولتی متعدد.
ب. نهادِ مرجع و مجمعی برای آن‌که دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی، سازمان‌های غیر دولتی، جوامع مدنی و بخش خصوصی گردهم آمده و به تعریفِ مفاهیم، تعیینِ هدف‌ها و سیاست‌های تنوع فرهنگی بپردازند.
پ. تداومِ فعالیت‌های هنجارسازی، آگاه‌سازی و ظرفیت‌سازی در حوزه‌های مربوط به بیانیه حاضر در چارچوب صلاحیت یونسکو.
ت. تسهیلِ اجرای خطوط اصلی “برنامه کار” مندرج در ضمیمه اعلامیه حاضر.

خطوط اصلی دستور کار ِاعلامیه “تنوع فرهنگی” یونسکو
کشورهای عضو یونسکو متعهد می‌شوند برای اشاعه وسیعِ اعلامیه تنوع فرهنگی یونسکو، گام‌های مناسب را اتخاذ نموده و به‌خصوص با همکاری با یکدیگر در جهت تحققِ اهداف زیر تلاش کنند:

۱ـ تعمیق مباحثات بین‌المللی درباره پرسش‌هایی که در زمینه تنوع فرهنگی مطرح می‌شود، به ویژه با توجه به رابطه آن با توسعه و تأثیر آن بر سیاست‌گذاری در سطوح ملی و بین‌المللی و با در نظر گرفتنِ امکانِ تدوینِ یک سندِ حقوقی بین‌المللی در زمینه تنوع فرهنگی.
۲ـ تلاش برای تعریفِ اصول، معیارها و رویه‌ها در سطوح ملی و بین‌المللی و یافتنِ روش‌های آگاه‌سازی و الگوهای همکاری که برای حفظ و ترویج تنوع فرهنگ مناسب‌ترین اند.
۳ـ گسترشِ تبادلِ دانش و بهترین رویه‌های مربوط به کثرت‌گرایی فرهنگی به منظور تسهیلِ مشارکتِ افراد و گروه‌های دارای زمینه‌های فرهنگی گوناگون در جوامع متنوع.
۴ـ تلاش برای درک و تشریح مفهومِ حقوق فرهنگی، به عنوانِ جزو لاینفکِ حقوق بشر.
۵ـ پاسداری از میراثِ زبانی بشر و حمایت از حقِ بیان، آفرینش و اشاعه به بیشترین تعدادِ ممکن زبان‌ها.
۶ـ تشویق تنوع زبانی در کلیۀ سطوح آموزش، ضمنِ محترم شمردنِ زبان مادری، همچنین ترویج یادگیری زبان‌های متعدد از سنین پایین.
۷ـ ارتقای سطح آگاهی عمومی نسبت به ارزشِ مثبتِ تنوع فرهنگی از طریقِ آموزش و بهبودِ برنامه‌های درسی و آموزش آموزگاران.
۸ـ تلفیقِ شیوه‌های سنتی آموزش در مواردِ ممکن با نظامِ آموزشی به منظورِ حفظ و استفاده کامل از شیوه‌های فرهنگی مناسب برای برقراری ارتباط و انتقال دانش.
۹ـ ترویج آموزشِ انفورماتیک و تضمینِ کسبِ مهارتِ زیادتر در فن‌آوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی جدید به عنوان یک رشته تحصیلی و نیز ابزارِ آموزشی برای کارآمدی بیشتر خدمات آموزش.
۱۰ـ ترویج تنوع زبانی در فضای کامپیوتری و تشویقِ دسترسی آزاد به کلیۀ اطلاعات حوزه عمومی از طریقِ شبکه‌های بین‌المللی.
۱۱ـ مبارزه با گسستِ دیجیتالی با همکاری نهادهای وابسته به نظامِ ملل متحد از طریقِ ایجادِ امکاناتِ لازم برای کشورهای در حالِ توسعه برای دسترسی بیشتر به فن‌آوری‌های نو و کمک به آن‌ها برای آشنایی با فن‌آوری‌های اطلاعاتی از طریقِ تسهیلِ گردشِ دیجیتالی محصولات فرهنگی بومی، همچنین دسترسی این کشورها به منابع آموزشی، فرهنگی و علمی دیجیتالی موجود در جهان.
۱۲ـ تشویقِ تولید، حفظ و اشاعه مفاهیم متنوع در رسانه‌ها و شبکه‌های اطلاعاتی جهانی و به همین منظور، تقویتِ نقشِ شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی عمومی در گسترشِ تولیدات سمعی – بصری مطلوب، به‌ویژه از طریق ایجادِ سازوکارهای تعاونی برای تسهیل پخش چنین تولیداتی.
۱۳ـ تدوینِ راهبردها و سیاست‌های حفظ و حمایت از میراث طبیعی و فرهنگی، به‌ویژه میراث فرهنگی معنوی و مقابله با قاچاق و انتقالِ غیرقانونی کالاها و خدمات فرهنگی.
۱۴ـ حفظ و تجلیلِ دانش سنتی، به‌ویژه بومیانِ حاملِ این دانش، شناسایی و تصدیق سهم دانش سنتی به‌خصوص در ارتباط با حفظِ محیط زیست و مدیریتِ منابع طبیعی و تلفیق دانشِ محلی با علوم جدید.
۱۵ـ تشویقِ روندِ تحرکت و جا‌به‌جایی پدیدآورنده‌گان، هنرمندان، پژوهش‌گران و روشن‌فکران و توسعه طرح‌های تحقیقاتی بین‌المللی و همکاری‌های پژوهشی بین‌المللی، ضمن تلاش برای حفظ و افزایش ظرفیت‌های خلاقِ کشورهای در حالِ توسعه و در حالِ گذار.
۱۶ـ تضمینِ حمایت از حقِ مؤلف و حقوقِ وابسته به آن به منظورِ توسعه خلاقیت و نظام پاداش‌دهی برای طرح های خلاق همراه با محترم شمردنِ حقِ دسترسی همه‌گان به فرهنگ، طبق ماده ۲۷ اعلامیه جهانی حقوق بشر.
۱۷ـ مساعدت در تأسیس یا تقویتِ صنایع فرهنگی در کشورهای در حالِ توسعه و در حالِ گذار، همکاری برای گسترشِ ساختارها و مهارت های لازم، ایجادِ بازارهای محلی پویا و تسهیلِ حضورِ محصولات فرهنگیِ این کشورها در بازار جهانی و شبکه‌های توزیع بین‌المللی.
۱۸ـ گسترش سیاست‌های فرهنگی، از جمله ترتیبات حمایتی عملی و یا چارچوب‌های حقوقی مناسب، به منظور ترویج اصولِ مندرج در این اعلامیه.
۱۹ـ مشارکتِ بخش‌های متفاوت جامعه مدنی در تدوینِ سیاست‌های عمومی که هدف آن‌ها حفظ و ترویج تنوع فرهنگی است.
۲۰ـ تشویقِ مشارکتِ بخشِ خصوصی در تقویتِ تنوع فرهنگی و تسهیل برقراریِ فضای گفت‌وگو میان بخش‌های دولتی و خصوصی.
کشورهای عضو یونسکو به مدیر کُلِ سازمان توصیه می‌کنند که به منظورِ هماهنگی بیشتر اقداماتِ مربوط به تنوع فرهنگی، اهداف مندرج در این برنامۀ کار را در برنامه‌های یونسکو مد نظر قرار داده و آن را به سایرِ نهادهای وابسته به نظامِ ملل متحد و نیز سازمان‌های بین دولتی و غیردولتی منعکس کند.