از روز جهانی مهاجرت، دیروز (سه‌شنبه، ۳۰ جوزا) در مرکز رسانه‌های حکومت گرامی‌داشت شد.
در آن محفل، علاوه بر مقام‌های ارشد حکومت افغانستان، سفیر اتحادیۀ اروپا در کابل، سفیر کشور تاجکستان و ده‌ها تن از نماینده‌گان نهادها و سفارت‌خانه‌های خارجی در کابل اشتراک کرده بوند.
رییس اجرایی حکومت در این نشست از تمایل شهروندان به برگشت به کشور سخن گفت، اما تأکید کرد که شرایط افغانستان برای برگشت آنان مساعد نیست.
از سویی هم، معاون نخست مجلس سنا در این نشست، سیاست‌های حکومت وحدت ملی را تبعیض‌آلود، تک‌روانه و استبدادی خواند و تأکید ورزید که یکی از دلایل عمدۀ مهاجرت همین اصلِ در امر حکومت‌داری در افغانستان می‌باشد.
دکتر عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت گفت: افغانستانی‌های پناهنده، به ویژه آنانی که در کشورهای همسایه پناهنده هستند، تمایل دارند به کشور بازگردند و ما هم به عنوان مسوولان در حکومت آرزو داریم شاهد بازگشت داوطلبانۀشان باشیم.
آقای عبدالله با بیان این‌که شرایط امنیتی کشور را نباید نادیده گرفت، افزود که توقع داریم کشورهای همسایه نیز شرایط کشور ما را نادیده نگیرند.
رییس اجرایی حکومت وحدت ملی بیان داشت که نگاه بشردوستانه به پناهنده‌گان در جایش اهمیت دارد، اما در کنار این، باید مطابق به پالیسی‌های بین‌المللی که در رابطه به پناهنده‌گان طرح شده است، به آنان نگاه توسعه‌یی، اقتصادی و به عنوان سرمایۀ بشری نیز باید داشت.
دکتر عبدالله توجه به برنامه‌های صلح و انکشاف ملی افغانستان، برنامۀ میثاق شهروندی و برنامۀ توسعۀ پایدار سازمان ملل را از تعهدات و اولویت‌های حکومت وحدت ملی عنوان نموده و تأکید کرد: “حکومت وحدت ملی متعهد به اعلامیه‌ها و تفاهم‌نامه‌هایی است که به دنبال بحران سراسر در اروپا، امضا و یا صادر شد، می‌باشد و هم‌چنان توقع داریم کشورهای اروپایی نیز به آن‌ها تعهد داشته باشند”.
او به مردم افغانستان اطمینان داد که در فکرشان است و مسایل مربوط به مردم را جزء مسایل اصلی خود تلقی می‌کند. رییس اجرایی از مسوولان در حکومت نیز خواست تا به پدیدۀ مهاجرت به عنوان پدیدۀ سومی نگاه نکنند.
در عین حال، وزیر مهاجران و برگشت کننده‌گان در این نشست گفت که وضعیت افغانستان برای بازگشت مهاجران مناسب نیست و از کشورهای مهاجرپذیر نیز خواست تا مهاجران افغانستان را به صورت اجباری اخراج نکنند.
سیدحسین عالمی بلخی، وزیر مهاجران و بازگشت کننده‌گان، تشدید جنگ و ناامنی‌ها را دلیل عمدۀ مهاجرت دانست و افزود: در صورتی‌که پناهنده‌گان افغانستانی در چنین وضعیت از کشورهای مهاجرپذیر برگشت داده شوند، آنان با تهدیدهای جدی امنیتی مواجه خواهند شد.
به گفتۀ آقای بلخی، از آغاز سال جاری خورشیدی تاکنون، حدود ۱۰ هزار مهاجر افغانستانی به گونۀ داوطلب و ۵۸۰ مهاجر دیگر به صورت اجباری از کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا برگشت داده شده اند.
وزیر مهاجران با اشاره به این‌که یک تن از مهاجران برگشت داده شدۀ افغانستانی از کشور سویدن، در انفجار چهارراه زنبق کشته شد، از کشورهای مهاجرپذیر، به ویژه از کشورهای اروپایی خواست تا بربنیاد کنوانسیون‌های بین‌المللی به مهاجران پذیرش بدهند.
آقای عالمی بلخی در قسمتی از سخنانش خاطر نشان ساخت که با بدتر شدن وضعیت امنیتی در افغانستان هر روز آمار بیجاشده‌گان‌ داخلی افزایش می‌یابد و در صورتی که به وضعیت آنان توجه جدی صورت نگیرد، آنان به مهاجرت به کشورهای دیگر روی خواهند می‌آروند.
همزمان با این، محمدعلم ایزدیار، معاون نخست مجلس سنا در این نشست گفت که پدیدۀ پناهنده‌گی در دهه‌های اخیر به یکی از معضل‌های بزرگ سیاسی جهان تبدیل شده است.
آقای ایزدیار افزود که مشکل پناهنده‌گی در کشورهای اسلامی از جمله افغانستان به عنوان یک مشکل پیچیده در حال گسترش است. به گفتۀ او: افغانستان یکی از کشورهای دارای بیشترین پناهنده در جهان است که حدود شش میلیون افغانستانی را شامل می‌شود.
معاون نخست مجلس سنا افغانستان را کشوری عنوان کرد که در آن طولانی‌ترین جنگ در تاریخ بشر در آن جریان دارد؛ آقای ایزدیار بیان داشت: پدیدۀ پناهنده‌گی ناشی و متأثر از همین جنگ به یک پدیدۀ شوم تبدیل شده است.
او با اشاره به این‌که در دو سال گذشته، ۲۰ درصد از کُل مهاجران به اروپا را شهروندان افغانستان تشکیل می‌دهد، اظهار داشت: معضل پناهنده‌گی که به افغانستان تبعات متفاوت و منفی گذاشته است، ریشه در جنگ و ناامنی و هم‌چنان ضعف حکومت‌ها در اداره و مدیریت جامعه دارد.
آقای ایزدیار “سیاسیت‌های تبعیص‌آلود، تک‌روانه و استبدادی حکومت وحدت ملی را موجب به وجود آمدن “فساد سیاسی” عنوان نمود و تأکید کرد که یکی از دلایل عمدۀ مهاجرت همین اصلِ در امر حکومت‌داری در افغانستان می‌باشد.
او گفت: “فساد سیاسی و روش نادرست در مدیریت و ادارۀ کشور، حاکمیت را در مسیر خودکامه‌گی و استبداد می‌برد؛ به حدی که حقوق مدنی و ابتدایی شهروندان و مردم این کشور در معرض تهدید و تجاوز این فساد و این خودکامه‌گی قرار می‌گیرد. در سایۀ این تهدید و تجاوز، حق ابراز نظر و آزادی بیان و مطالبات مشروع پای‌مال می‌شود و جای گوش کردن و پاسخ‌گویی را که از وجایب هر دولت و حاکمیت سیاسی است، خشونت و شلیک گلوله می‌گیرد. اگر حکومت در برابر مردم پاسخ‌گو نباشد، معضل مهاجرت و فرار از کشور افزایش خواهد یافت”.
در عین حال، فرانز مایکل میلپن، سفیر اتحادیۀ اروپا در کابل گفت که ما برای تداوم همکاری‌ها و رسیده‌گی به مشکلات پناهنده‌گان و بیجاشده‌گان داخلی متعهد هستیم.
به گفته او، کمک ۱۰۰ میلیون دالری اتحادیۀ اروپا به زودی در اختیار حکومت افغانستان قرار می‌گیرد.
گفتنی است که براساس آمار ارایه شده از سوی وزیر مهاجران و برگشت کننده‌گان، یک ۱۵۲هزار و ۸۲۹ خانوادۀ افغانستانی در نتیجۀ ناامنی‌های اخیر در ولایت‌های مختلف افغانستان از خانه‌های‌شان بیجا شده‌اند.
براساس آمارهای رسمی، در حال حاضر نزدیک به ۳ میلیون مهاجر افغانستانی در کشورهای ایران و پاکستان زنده‌گی می‌کند و صدها هزار افغانستانی دیگر نیز به دلیل نا‌امنی کشور را ترک کرده اند که بیشتر شان در کشورهای مختلف اروپایی، اقیانوسیه و هم‌چنان در کمپ‌های مهاجران در نقاط مختلف دنیا به سر می‌برند.
سازمان ملل متحد ۲۰ جون را در سال ۲۰۰۱ روز جهانی پناهنده نامگذاری کرد. ۶۷ سال قبل در ۲۰ جون سازمان بین‌المللی مهاجرت در چارچوب سازمان ملل متحد به منظور مدیریت و تنظیم امور مهاجران به وجود آمد و همه ساله از آن تجلیل صورت می‌گیرد.