بخش دوم و پایانی/

امام‌علی رحمان، رییس‌جمهور تاجیکستان با ختم غایلۀ جنگ و تأمین صلح و آشتی ملی تاجیکان، برنامه‌های بزرگ خود را در راستای سازنده‌گی و توسعۀ تاجیکستان تسریع بخشید:
۱- به تجلیل از مفاخر ملی و تاریخی تاجیکان پرداخت و سالانه با بزرگ‌داشت از سال اریایی،‌ تاریخ و فرهنگ سامانیان، تجلیل بزرگ و بی‌نظیر از امام اعظم ابوحنیفه، ۷۰۰ ساله‌گی میر سیدعلی همدانی، جامی و غیره، وحدت ملی و دینی تاجیکان را تقویت کرد و بر اعتماد به نفس تاجیکان در راستای سازنده‌گی و تحکیم وحدت و هویت ملی و فرهنگی ملت افزود.
۲- هرسال به مناسبت جشن استقلال تاجیکستان،‌ یکی از شهر‌های تاجیکستان را بازسازی کرد و تاجیکستان را زیباتر و بارور و بارآور ساخت. تجلیل از ۲۷۰۰ ساله‌گی کولاب، بزرگ‌داشت ازسغد،‌ استراوشن، ‌۳۰۰۰ ساله‌گی حصار باستانی، بزرگ‌داشت از بدخشان، ۴۰۰ روز سازنده‌گی پایتخت و… سبب گردید، تاجیکستان به کشور زیبا و آبادان تبدیل شود. اکثر ویرانی‌های جنگ مرمت گردد.
۳- برنامۀ راهبردی رییس‌جمهور تاجیکستان برای نجات تاجیکستان و تبدیل آن به یک کشور مرفه با طرح‌های‌های بنیادی در زمینۀ راه و تجارت و ترانزیت، برق و زراعت آغاز شد.
۴- رهبری تاجیکستان تصمیم گرفت، تاجیکستان از محدودیت راه‌های تجارتی نجات یابد و با کشور‌های مختلف منطقه و جهان از طریق راه‌های زمینی، تجارت و دادوستد داشته باشد. در پرتو این برنامه، راه‌های داخلی تاجیکستان تماماً بازسازی و معیاری شد. تونل‌های معیاری و بزرگ که شوروی نتوانسته بود بسازد، به طول بیش از ۳۰ کیلومتر در تاجیکستان ساخته شد. تاجیکستان در دورۀ استقلالیت ۲۰۰۰ کیلومتر راه جدید را اعمار و به بهره‌برداری سپرد. در همین مدت ۱۹۰ کیلومتر راه آهن جدید را به استفاده قرار داد.
شاهراه بزرگ تجارتی بین تاجیکستان و جمهوری چین ساخته شد. راهی که می‌تواند شاهکار راه‌سازی باشد و افغانستان نیز می‌تواند در تجارت با چین از ۀن راه استفاده کند. راه جدید جانب قرغزستان ساختمان گردید، راه تاجیکستان به طرف افغانستان از طریق شیرخان بندر با ساختن پُل بزرگ، ‌فعال گردید. قسمی که تاجیکستان اکنون از این مسیر می‌تواند تا دورترین نقاط منطقه و شبه‌قاره روابط تجارتی داشته باشد. برنامۀ خط آهن که می‌تواند کشور‌های منطقه را با پیوند دهد، در حال اجر است.
۵- برق و تولید انرژی برای تاجیکستان که منابع بزرگ آبی را دارد، برنامۀ بزرگی است که رهبری تاجیکستان روی دست دارد. بندهای برق سنگ‌تودۀ یک و دو ساخته شد، کار روی بندبرق راغون به عنوان بزرگ‌ترین بند برق جهان، در تاجیکستان موفقانه در حال اجر است. قرار است دو توربین آن به قدرت ۱۲۰۰ میگاوات در سال آینده به بهره‌برداری سپرده شود. برق این نیروگاه با قدرت نهایی آنکه ۶ توربین و با قدرت ۳۶۰۰ میکاوات است، منطقه را از انرژی برق تأمین می‌کند. امروز افغانستان از برق تاجیکستان با نرخ ارزان‌تر از همه همسایه‌های دیگر استفاده می‌کند. پروژۀ کاسا ۱۰۰۰ نیز از برنامه‌هایی‌ست که برق تاجیکستان را به منتطقه توزیع می‌کند. تاجیکستان تقریباً سالانه ۳۰۰ میگاوات انرژی جدید برق را تولید و به استفاده قرار می‌دهد. تاجیکستان همین اکنون سالانه ۱۷ میلیارد کیلوات ساعت برق در سال تولید دارد و تصمیم دارد تا سال ۲۰۳۰، اقتدار انرژی برقی خود را به ۴۵ میلیارد کیلوات ساعت در سال برساند.
۶- تا سه سال قبل، سالانه ۸۰۰ هزار تُن سمنت از افغانستان به تاجیکستان می‌رفت. از سه سال بدین‌سو تاجیکستان سالانه دو نیم میلون تن سمنت به افغانستان صادر می‌کند. قرار است این میزان را تا دو سال دیگر به ۵ میلیون تن برساند. این می‌تواند نمودی باشد از توسعۀ اقتصادی و صنعتی در تاجیکستان.
۷- تاجیکستان پالایشگاه نفتی را در ساحۀ دنقره به کار انداخته که سالانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن نفت را تصفیه می‌کند، در‌حالی‌که نیاز سالانۀ تاجیکستان ۸۰۰ هزار تن بیشتر نیست.
۸- توسعۀ زراعت و باغ‌داری بخش دیگری‌ست که چهرۀ تاجیکستان و زراعت و فراورده‌های زراعتی را در تاجیکستان، نسبت به گذشته دگرگون ساخته است. آب و هوای مساعد، زمین بارور و خوب و برنامه‌ریزی دقیق سبب گردیده است که بعد از این تاجیکستان منبع بهترین میوه‌ها و فراورده‌های محصولات زراعتی در منطقه باشد و توجۀ جهان را به خود جلب کند. تاجیکستان طی سال‌های ۲۰۱۰- ۲۰۱۴، به وسعت ۵۰هزار هکتار زمین را باغ و تاک‌زار ساخته است و تا سال ۲۰۲۰ برنامه دارد ۲۰ هزار هکتار زمین دیگر باغ و تاک‌زار گردد. توسعۀ اقتصادی با طرح‌های بزرگ راه و تونل‌سازی و برق و زراعت، ‌وحدت و همیسته‌گی اقتصادی تاجیکان را تأمین کرد. در کنار این دستاوردها، دو برنامۀ بزرگ دیگر نیز در تاجیکستان طرح شده و درحال اجراست که می‌تواند سیمای تاجیکستان را طی سالیان بعد کاملاً دیگرگون سازد:
۹- برنامۀ میانه دورۀ رشد تاجیکستان ۲۰۱۶-۲۰۲۰
۱۰- استراتیژی رشد ملی جمهوری تاجیکستان، برای سال‌های تا ۲۰۳۰
برنامه‌های جهانی:
-تاجیکستان طرح ارزش‌مندی را تحت عنوان «ده‌ساله آب برای حیات» به جهان ارائه کرد که از سوی ملل متحد پذیرفته شد و سال‌ها ۲۰۰۵-۲۰۱۵ به دهۀ آب برای حیات مسما گردید. ختم این برنامه نیز با گردهمایی بزرگ جهانی در تاجیکستان بود که ارزش‌مندی این طرح را صحه گذاشتند. تاجیکستان بازهم طرح دیگری را با ابتکار تاریخی رییس‌جمهور تاجیکستان زیر عنوان «آب برای رشد پایدار» برای سال‌ها ۲۹۱۸-۲۰۲۸ به جامعۀ جهانی پیشنهاد کرد که پذیرفته شد و از طرف مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب گردید.
-تاجیکستان امروز افغانستان را برق می‌دهد و برنامه دارد با تمدید لین کاسا یک‌هزار، کشور‌های منطقه را روشنایی و نور بخشد. این هم از ابتکارات بزرگ تاجیکستان است که با وجود محدودیت سرزمین و منابع، توانسته است چنین طرح بزرگ و ارزش‌مندی را اجرایی و عملی سازد.
-تاجیکستان زمانی در مقابل پدیدۀ طالب در کنار افغانستان و استاد ربانی و احمدشاه مسعود ایستاد که اغلب کشور‌ها میل کنار آمدن با این هیولا را داشتند و شماری سکوت و بی‌طرفی اختیار کرده بودند. بگذریم از کشور‌هایی که این پدیده ضد بشریت را ایجاد کرده و حمایت می‌کردند. این موضع‌گیری تاجیکستان که به یقین در تحولات جهانی اثرمند بود، نقشی است که تاجیکستان در رابطه به امنیت جهانی ایفا کرد.
-افغانستان در جریان صلح تاجیکستان، صمیمانه آن کشور را یاری کرد. تاجیکستان نیز در دوران اشغال افغانستان توسط طالبان با تمام هستی‌اش به همکاری افغانستان آمد و از هیچ داشته‌اش در این زمینه دریغ نکرد. به عنوان همسایۀ نیک، مردم افغانستان را در شرایط بد و ناگوار تنها نگذاشت که پاس و سپاس آن همیشه در دل‌های ما زنده است.
۲۰ساله‌گی صلح و آشتی تاجیکان را تهنیت عرض می‌کنیم. امید واریم در وحدت و هم‌دلی به دستاورد‌های بزرگ و بزرگ‌تری نایل آیند.