دفتر بازرسی ویژۀ ایالات متحده امریکا در افغانستان یا «سیگار» از رشد بی‌پیشینۀ عواید کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان خبر می‌دهد.
در این گزارش تازۀ بازرس ویژۀ امریکا در امور بازسازی افغانستان گفته شده که درآمد مواد مخدر در سال ۲۰۱۶ میلادی نزدیک به دو برابر افزایش یافته است.
در گزارش سیگار آمده است که عواید کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان در سال ۲۰۱۶ میلادی به (۳،۲) میلیارد دالر افزایش یافته است، در حالی که این مقدار در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱،۵۶) میلیارد دالر بود.
در این حال، مسوولان در وزارت مبارزه با مواد مخدر می‌گویند، این وزارت تنها با تطبیق پروژه‌ها تلاش می‌کند که از افزایش کشت مواد مخدر و افراد جدیدی که به اعتیاد رو می‌آورند، تا حدی جلوگیری صورت گیرد.
در گزارش گفته شده که کشت تریاک و تولید مواد مخدر در افغانستان زمینۀ دوام حمایت مالی مخالفان مسلح را فراهم کرده و حکومت افغانستان را وادار ساخته است تا صدها میلیون دالر را در بخش جلوگیری از جرایم و تداوی معتادان به مصرف برساند.
در گزارش سیگار آمده است که بدتر شدن اوضاع امنیتی و نیز نبود ارادۀ سیاسی و هم‌چنان مدیریت غیر موثر در وزارت مبارزه با مواد مخدر سبب شده است تا کشت و تولید مواد مخدر افزایش یابد.
بر اساس یافته‌های سیگار، با وجود این‌که امریکا ۸.۵ میلیارد دالر در کار مبارزه با مواد مخدر در افغانستان هزینه کرده، اما کشت و تولید آن به گونۀ بی‏سابقه در حال افزایش است.
این در حالی است که دفتر مقابله با مواد مخدر و جرایم مخدر سازمان ملل در شهر وین، تخمین زده است که ارزش بالقوۀ ناخالص مواد مخدر افغانستان، ۱.۵۶ میلیارد دالر بوده که معادل ۷.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی افغانستان است.
با وجود مبارزۀ مشترک حکومت افغانستان و جامعۀ جهانی با کشت تریاک و تولید مواد مخدر در افغانستان، هنوز نیز مواد مخدر به عنوان تهدید جدی در برابر افغانستان و منبع خوب مالی برای مخالفان مسلح به شمار می‎رود.
سیگار در گزارش شش ماهه‌اش که تازه آن را به کانگرس امریکا ارایه کرده؛ در آن گفته است که پول به‌دست آمده از تولید مواد مخدر در افغانستان در سال ۲۰۱۶ میلادی در مقایسه به سال ۲۰۱۵ میلادی (۱.۴۴) میلیارد دالر افزایش داشته است.
مسوولان در وزارت مبارزه با مواد مخدر کشور می‌گویند که گزارش‌های رسیده به این وزارت نشان می‌دهد که کشت، تولید و قاچاق موادر در سال جاری نیز در کشور افزایش یابد.
سلامت عظیمی، وزیر مبارزه با مواد مخدر، کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر را جنگ اعلام‌ناشده و افزایش شمار معتادان را در کشور سونامی خاموش یاد کرد که به گفتۀ او، افغانستان را به بحران برده است.
افغانستان، تنها در ولایت هلمند بیش از ۹۰ درصد مواد خام مواد مخدر جهان را کشت و تولید می‌کند که بیشتر قاچاق‌بران منطقه‌یی و بین‌المللی از این پدیده سود می‌برند.
در همین حال، جاوید احمد قایم، معین پالیسی وزارت مبارزه با مواد مخدر می‌گوید که این وزارت پروژه‌های مشخص معیشت بدیل و آگاهی‌دهی را در دستور کار دارد که تا حدی توان می‌تواند با پدیدۀ شوم مواد مخدر در کشور مبارزه کند.
آقای قایم می‌گوید که مواد مخدر در افغانستان، منطقه و جهان، یک معضل بزرگ است که قاچاق‌بران بزرگ منطقه‌یی و بین‌المللی سالانه میلیاردها دالر را از این طریق به دست می‌آورند، ولی برعکس، پولی که در راستای مبارزه با این پدیده در افغانستان اختصاص می‌یابد بسیار ناچیز است.
به گفتۀ مسوولان در این وزارت، وزارت مبارزه با مواد مخدر تنها با تطبیق پروژه‌ها تلاش می‌کند که از افزایش کشت مواد مخدر و افراد جدیدی که به اعتیاد رو می‌آورند، تا حدی جلوگیری صورت گیرد.
او تأکید ورزید که وزارت مبارزه با مواد مخدر از این‌که افراد جدید بر اثر مشکلات روانی و محیطی به اعتیاد رو می آورند، شدیداً نگران است.
براساس آمارهای ارایه شده از سوی نهادهای مربوط، هم اکنون ۳ میلیون معتاد به انواع مواد مخدر در افغانستان زنده‌گی می‌کنند و این شمار همه‌روزه در حال افزایش است.
بربیناد آمارهای نشر شده، هم اکنون بیشتر از ۹۵ درصد تریاک کل جهان تنها در ولایت هلمند افغانستان کشت می‌شود. اکثر مناطق ولایت ناآرام هلمند به دست مخالفان دولت است و آنان از طریق کشت تریاک به کارهای جنگی خود رسیده‌گی می‌کنند.