از هفته شهید و سالگرد شهادت برهان الدین ربانی رییس جمهور پیشین، احمدشاه مسعود قهرمان ملی و همچنین صدها هزار شهید برجسته و گمنام افغانستان، روز پنج شنبه (۳۰ سنبله) با حضور دیپلمات‌های افغانستان، اقشار مختلف جامعه مهاجرین و همچنین برخی مقامات ایرانی، در سفارت افغانستان در تهران تجلیل شد.
در این مراسم، فاطمه اشرفی، رئیس هیأت مدیره انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده(حامی) و یکی از مهمانان ایرانی، گفت: «مسعود شهید متولد افغانستان است، ولی صدای رسایش، ارزش‌ها و شخصیتش در منطقه و حتی جهان فراگیر شده بود».
به گفته خانم اشرفی، این که در افغانستان یک روز مشخص به نام شهید وجود دارد، به این مسأله برمی‌گردد که در تاریخ قریب به ۵ دهه اخیر این کشور، شهید و شهادت یکی از ارکان جدایی ناپذیر مردم افغانستان بوده و این مسأله یکی از برجسته ترین شاخص و ارزش‌هایی است که مردم افغانستان در داخل و خارج باید به آن ببالند.
جای مسعود در پیچیدگی‌‌های تحولات امروز جهان خالی است
دکتر فداحسین مالکی، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در کابل نیز خاطرنشان کرد: «آن چه ما در تحولات امروزی دنیا می بینیم، نگرشی است که در افکار شهدای گرانقدر وجود داشت، شهید احمدشاه مسعود اسطوره‌یی بود که جایش در تحولات امروز جهان و پیچیدگی هایی که ما امروز در دنیا داریم، خالی است».
وی گفت: «احمد شاه مسعود در مقطعی که حیات داشت، تمام دشمنان چه داخلی و خراجی به دنبال حذف او بودند، او را حذف کردند اما با نیرنگ».
سفیر پیشین ایران در افغانستان در مورد برهان الدین ربانی نیز گفت که او ویژگی‌های خاص خود داشت و یک متفکر و سیاست مدار با روحیه انقلابی و علاقمند به تحولات روز جهان اسلام بود.
مقاومت مهمترین میراث احمدشاه مسعود است
از میان شخصیت های افغانستانی و سخنران در این مجلس، استاد ظواهری، استاد دانشگاه در ایران، تأکید کرد که «مقاومت امروز، مهمترین میراث شهید احمدشاه مسعود است».
وی گفت: مسعود مقاومت را از زمان جهاد علیه ارتش سرخ شوروی تا زمانی که طالبان در افغانستان حضور پیدا کردند، ادامه داد و این فرهنگ را زنده نگه داشت».
آقای ناطقی، از علمای حاضر در این مراسم، خاطرنشان کرد که افغانستان در طول تاریخ، نقطع عطف علم، دانش و خدمت به اسلام و دین بوده؛ افغانستانی که وقتی به بزرگترین کتاب خانه های دنیا مراجعه کنی، اسناد زیادی در مورد فرزانگان این سرزمین وجود دارد.
وی با بیان این که «ما افغانستان را باید بشناسیم»، ادامه داد: «ما قضیه را به جای این که از اول بخوانیم، از آخر شروع کردیم، چرا احمدشاه مسعود به عنوان قهرمان ملی ما در تاریخ کشور ما ثبت می شود، چون کشور ما یک کشور ناب است».
مسعود به حق مردم در تعیین سرنوشت خود پایبند بود
در پایان مراسم گرامی داشت از هفته شهید در سفارت افغانستان در تهران، دکتر نصیراحمد نور، سفیر کبیر افغانستان در جمهوری اسلامی ایران، گفت که ملت ما در طول نزدیک به ۴ دهه، هزاران شهید آشنا و صدها هزار شهید گمنام را در راه اسلام و دفاع از کشور تقدیم کرده است.
به گفته وی، جمعی از این شهدا در نتیجه «توطئه های ناجوان مردانه» و «ترتیبات غدارانه» به شهادت رسیدند که استاد ربانی و احمدشاه مسعود، استاد مزاری، عبدالحق، استاد کاظمی و… با ترتیبات غدارانه به شهادت رسیدند.
دکتر نور افزود: «آن چه در مورد شهادت احمدشاه مسعود برجستگی دارد، این است که طرح توطئه و مجری توطئه در مورد او، همه خارجی بودند».
وی با بیان خاطره هایی از احمدشاه مسعود، تصریح کرد که او پیرامون این که مردم افغانستان باید به طور آزادانه سرنوشت خویش را انتخاب کنند و در تعیین زعامت و نوع نظام حرف آخر را بزنند، بسیار پایبند بود.
سفیر کبیر افغانستان در ایران با اشاره به یک گفتگوی تلفونی وی با احمدشاه مسعود، در زمانی که در دولت اسلامی افغانستان به رهبری استاد ربانی در رأس سفارت کویت قرار داشت، گفت که در این زمان از طرف استاد ربانی وظیفه داشت تا در یک نشست با طالبان با میانجی گری سازمان همکاری اسلامی در شهر جده عربستان شرکت کند و از او خواسته شد تا در صورت نرسیدن دکتر عبدالله به این نشست، مسئولیت مذاکرات را به عهده بگیرد.
وی افزود، برای این که پیرامون این مذاکرات آخرین مواضع را دریافت کند، سعی کرد با دکتر عبدالله صحبت کند، اما سرانجام تماس تلفونی با احمدشاه مسعود برقرار شد.
دکتر نصیراحمد نور پیرامون موضع آقای مسعود در مورد مذاکره با طالبان ادامه داد: «ایشان جواب دادند که سه موضوع مهم در آجندا شامل است، بحث آتش بس، تبادله اسرا و بحث تشکیل دولت موقت».
به گفته وی، «در بحث تشکیل دولت موقت، چیزی که شخصا از احمدشاه مسعود شنیدم، گفت برای ما مهم این است که بعد از این همه قربانی و رنج هایی که مردم دیده، مردم بتوانند آزادانه برای تعیین سرنوشت خود تصمیم بگیرد و موضوع تعیین زعامت، تعیین حکومت و نوع نظام باید به آرای مردم سپرده شود و یک انتخابات شفاف و سالم برگزار گردد؛ در نهایت هرکسی که مردم افغانستان انتخاب کرد، برای ما قابل پذیرش است».
سفیر افغانستان افزود، احمدشاه مسعود گفت که «در رابطه به حکومت موقت، از میان سه گزینه که برای طالبان قابل قبول باشد، برای ما نیز قابل قبول است، حکومت موقت ائتلافی بین ما و طالبان باشد، یک دولت بی طرف و تکنوکرات باشد، و یا هم موضع ما این است که آماده هستیم دولت خالص طالبانی را برای مرحله موقت بپذیریم، اما به شرط این که ما در پایان به آرای مردم افغانستان برویم به هر آن چه آن ها می خواهند، تن بدهیم».
وی خاطرنشان کرد: «حتی طالبان، آن طالبانی که اصالت افغانی دارند، به ارزش و اهمیت احمدشاه مسعود پی برده اند». دکتر نصیراحمد نور به اشاره به خاطره ای گفت که از دید طالبان، احمدشاه مسعود یگانه کسی بود که مزدور بیگانه ها نشد.