بخش نخست/

باز نگه داشتن پلِ ارتباطی میان کودکان و والدین، فوق‌العاده مهم است. ما از کودکان‌مان می‌خواهیم تا افکار و احساسات‌شان را با ما در میان بگذارند تا بتوانیم آن‌ها را درک کنیم و در بحران‌های زنده‌گی به یاری آن‌ها برخیزیم. انتظار داریم به جای آن‌که واکنش منفی نشان دهند، احساسات خود را به‌طور مناسبی بیان کنند، به حرف ما گوش کنند و کاری را که از آن‌ها می‌خواهیم انجام دهند.
اطفال به طور غریزی نمی‌دانند که چه‌طور باید افکار و احساسات‌شان را بیان کنند. هم‌چنین به طور خودکار، آمادۀ گوش دادن به دستورات و پیروی از آن‌ها نیستند و برای انجام این مسوولیت‌ها باید آموزش ببینند. والدین در اغلب موارد مجبور اند روش‌های ارتباطی خود را بهبود ببخشند. در این‌باره به نکات زیر توجه کنید:
با ملایمت حرف بزنید و یک نتیجۀ حقیقی را دنبال کنید. به‌خاطر داشته باشید همه‌چیز در صحبت کردن نیست و همۀ مشکلات رفتاری را نمی‌توان با گفت‌وگو حل کرد. کودکان باید محدودیت‌های رفتارشان را بدانند و معمولاً فقط توضیح دادن به آن‌ها کافی نیست.
رویۀ خود را با سن و میزان بلوغ کودک متناسب کنید.
اشتباه بزرگی که والدین مرتکب می‌شوند، این است که در مورد مشکل زیاد صحبت می‌کنند و روش‌های ارتباطی خود را زودتر از موعد (نسبت به سن کودک) به‌کار می‌بندند و از کلماتی استفاده می‌کنند که کودک معنی آن‌ها را نمی‌فهمد.
کودکان و نوجوانان به روش‌های تدبیری، بهتر پاسخ می‌دهند تا جملات سنگین و بی‌انتها.
سعی کنید با بالغ شدن فرزند خود بر عمق ارتباطات بیفزایید و از واکنش‌های منفی بکاهید.
والدینی که همیشه سعی کرده اند در تربیت فرزند خردسال‌شان از توضیح و دلیل استفاده کنند، اغلب به این نتیجه می‌رسند که با بزرگ‌تر شدن کودک نه تنها مشکل حل نمی‌شود، بلکه بدتر هم می‌شود. زیرا وقتی کودک به مرحله‌یی از رشد عقلی می‌رسد که بتواند هم‌چون یک فرد بالغ عمل کند، والدین می‌کوشند تا واکنش‌های قوی به او آموزش دهند؛ اما یک کودک بالغ که فقط به توضیح و دلیل عادت کرده است، در برابر محدودیت‌های جدید حتا بیشتر از یک نوجوان عادی، طغیان می‌کند.
در نتیجه بهتر است در مورد کودکان کم‌سن‌وسال، بیشتر از مدیریت و در مورد کودکان بزرگ‌تر از ارتباط استفاده شود.
◄ چه‌گونه به حرف‌های کودک گوش دهیم؟
۱ـ به زبان رفتار گوش دهید.
کودکان پس از چیره شدن به زبان گفتار، می‌کوشند از طریق رفتار با آن‌ها ارتباط برقرار کنند.
کودکان بزرگ‌تر و نوجوانان به‌طور شفاهی ارتباط برقرار نمی‌کنند و در بیشتر موارد که زیر فشار قرار می‌گیرند یا با آن‌ها مخالفت می‌شود، احساسات خود را بروز می‌دهند.
وقتی کودک رفتار جدیدی را نشان می‌دهد، ممکن است مربوط به یک مرحلۀ خاص سنی نباشد و قصد گفتن چیزی را به شما داشته باشد.
برای چند لحظه خود را جای کودک بگذارید و سعی کنید هدف او را از بروز چنین اعمالی کشف کنید و سپس در مورد آن اهداف با او صحبت کنید.
◄ ۲ـ بر احساسات برچسب نزنید.
روند آموزشِ تشخیص و بیان احساسات به یک کودک، به تمرین و تکرارهای زیادی نیاز دارد. تشخیص دادن احساسات، مهارتی است که به ظرافت نیاز دارد؛ پس صبور باشید.
◄ ۳ـ تمام توجه‌تان را به او جلب کنید.
به بقیۀ افراد خانواده بگویید که مزاحم نشوند. به یک جای خلوت و ساکت بروید و طوری رفتار کنید که انگار تا ابد می‌خواهید گوش کنید. همان‌قدری که برای دوستان خود که برای مشورت نزد شما آمده اند، وقت می گذارید، برای کودکان خود نیز وقت بگذارید.