نماینده‌گان مجلس روز شنبه رییس عمومی امنیت ملی را به نشست استیضاح دعوت کردند، اما این دعوت به صورتِ غیرمترقبه به نشست استجواب تغییر ماهیت داد و این نشست به درخواست معصوم استانکزی رییس عمومی امنیت ملی، سرّی اعلام شد. نخست، سوال این است که چرا نشست استیضاح به نشست استجواب تغییر شکل داد؟
هفتۀ گذشته، همایون همایون معاون اول مجلس نماینده‌گان ورق استیضاح معصوم استانکزی رییس امنیت ملی را ترتیب کرده بود؛ اما نشست روز شنبۀ مجلس با آقای استانکزی، استجواب بود که برخی نماینده‌گان در این مورد هیأت اداری را مورد انتقـاد نیز قرار دادند. نفیسه عظیمی یک عضو مجلس در این مورد گفت که استجواب و استیضاح جزو صلاحیت‌های اساسیِ نماینده‌گان مجلس است، ولی رییس مجلس از موقفِ حکومت دفاع می‌‌کنـد.
دوم، چرا مجلس با درخواستِ آقای استانکزی موافقت کرد و نشست سری برگزار شد؟ آیا واقعاً آقای استانکزی چنان حرف‌های مهمی داشت که دلالت بر سرّی بودنِ آن‌ها داشته باشد؟
در این‌که امنیت ملی، نهادی استخباراتی‌ست که اطلاعاتِ سری را در اختیار دارد، حرفی نیست؛ اما وقتی اطلاعاتِ سریِ ما قبل از این‌که روی میز رییس‌جمهوری و یا مقام‌های مسوول قرار بگیرد، روی میز کشورهای همسایه قرار می‌گیرد، چه چیزی می‌تواند سری باقی بماند. از زمانِ آقای کرزی رییس‌جمهوری پیشین روایت می‌کنند که روزی میـان او و وزیرخارجه جنجال لفظی صورت گرفت. جناب وزیر چون عصبانی شد، به کرزی گفت آن‌چه را که ما در شورای امنیت فیصله می‌کنیم، پیش از آن‌که به نوشتار در بیاید، روی میز جنرالان آی‌اس‌آی پاکسـتان قرار می‌گیرد. می‌گویند در این جنجال لفظی، وزیر خارجۀ وقت به صورت مشخص، کریم خرم رییس دفتر آقای کرزی را متهم به فعالیت‌های جاسوسانه کرده بود.
به این صورت، مشخص می‌شود که خیلی مسایل در این کشور پیشتر از آن‌که سری باشند علنی اند و یا بسـیاری از مسایل سری که از مردم پنهان نگه داشته می‌شوند، به‌راحتی در معرض دیدِ استخبارات بیگانه قرار می‌گیرد. این نوشته به هیچ صورت در پی آن نیست که اتهامی این‌چنینی را به رییس امنیت ملی وارد کند، ولی چنـد نکته بدون شک قابل تأمل است. اول این‌که: همایون همایون معاون اولِ مجلس نماینده‌گان در برابر خبرنگاران، اتهام‌های مشخصی را به آدرس ریاست امنیت ملی وارد کرد. او اعلام کرد که رییس امنیت ملی در پی حذفِ اوست و با توطیه‌گری تلاش دارد که شخصیتِ او را ترور کند. آیا در نشست روز شنبه هیچ حرف و سخنی در این خصوص مطرح نشده است؟ آیا آقای همایون پرسشی در این مورد نداشته است؟
اگر پرسش‌ها در این حد بوده، کجایِ آن سری است و باید از چشـم مردم پنهان نگه داشته شود؟ کسی در فضای همه‌گانی اتهاماتی بر یکی از مقام‌های دولتی وارد کرده و مردم در جریان این اتهام‌ها قرار دارند، آیا لازم نبود که آقای استانکزی پاسخ‌های خود را بدون هراس مطرح می‌کرد؟
آقای استانکزی بارها متهم به کم‌کاری و بی‌خبری از مسایل امنیتی شده و بارها وقتی حادثۀ انتحاری در یکی از شهرهای کشور و به ویژه کابل اتفاق افتاده، اولین کسی که انگشت انتقاد به سوی او دراز شده، همین آقای استانکزی رییس امنیت ملی بوده است. آیا در نشست مجلس، چیزی در این خصوص مطرح نشـده است؟ چرا پاسخ‌های آقای استانکزی به چنین پرسش‌ها و اتهام‌ها باید سری باشند؟ وقتی گفته می‌شود که هیأت اداری مجلس از حکومت جانب‌داری می‌کند، به این معنا بوده نمی‌تواند که از آقای استانکزی در مجلس ورشکسته و غیرمشروع حمایت صورت گرفته است؟
آقای استانکزی از چهره‌های جنجالی کابینۀ افغانستان است؛ کسی است که بیشترین بار ملامتی را تا به حال کشیده ولی هرگز به روی خود نیـاورده است. از او به عنوان فرد فاقد صلاحیتِ کاری، ناتوان، غیرحرفه‌یی و مشکوک یاد می‌شود ولی در نشست مجلس با سری اعلام شدن، روی همه چیز به گونه‌یی خاک ریخته می‌شود. مگر از طریق رسانه‌های کشور بارها شاهد نبوده‌ایم که از سوی آگاهانِ مسایل سیاسی و امنیتی، آقای استانکزی متهم به این شده که او یک انجنیر است و او را به استخبارات و مسایل امنیتی غرضی نیست؟ آیا او بارها توسط سیاسیونِ کشور به داشتن رابطه با گروه‌های دهشت‌افکن متهم نشد؟ آیا بر او اتهام وارد نکردند که در برخی حملات تروریستی به ویژه بر جانِ تظاهرکننده‌گان کابل، دست داشته است؟
کجای این مسایل، مسایلِ سری اند که مجلس نماینده‌گان نشستِ خود را از چشم خبرنگاران پنهان برگزار کرد؟ مردم حق دارند که بدانند رییس امنیت ملیِ آن‌ها که نورچشمی رییس حکومت نیز هست، چه پاسخ‌هایی در مورد مسـایل کشور دارد. او برای تأمین امنیتِ مردم چه کارهایی کرده و تا چه اندازه توانسته به وظایف خود عمل کند.
از جانب دیگر، چرا مجلس نشست استیضاح را به نشستِ استجواب جایگزین کرد؟ آیا واقعاً آن‌گونه که گفته می‌شود، در جریان آمدن رییس امنیت ملی به تالار مجلس اتفاق‌هایی افتاده که نشست را نیز تغییر داده است؟
نشست سری رییس امنیت به جای این‌که به پرسش‌ها پایان دهد، پرسش‌های تازه را به وجود آورده و آقای استانکزی به این ساده‌گی نمی‌تواند از زیر بارِ مسوولیت‌هایش شانه خالی کنـد.
اگر امروز مجلسِ فاقد صلاحیت و مشروعیت نتوانست از او آن‌گونه که توقع می‌رفت بازخواست کند، بدون شک روزی فرا می‌رسد که وی در برابر مردم، پاسخ‌گوی وضعیتِ نابسامانِ امنیتی کشور باشد. زیرا بر اساس بسیاری از ارزیابی‌ها، مشکل اساسی امنیت افغانستان برمی‌گردد به ضعفِ رهبریِ اداره‌های استخباراتی کشور در انجام وظایف و رسالت‌های‌شان. آقای استانکزی بی‌هیچ تردیدی یکی از این رهبران است که صرفاً به‌دلیلِ رفاقت با شخص رییس حکومت، در رأس مهم‌ترین ادارۀ امنیتی کشور قرار گرفته و قصد دارد با بهره‌جویی از این رابطه، به حضور ناکامِ خود در ریاست امنیت ملی ادامه دهد.