در افغانستان همه‌چیز سرچپه اتفاق می‌افتـد، حتا برخوردها در ماه مبارک رمضان. ماه رمضان که حالا یک‌ونیم هفته از آن سپری شده، برای مردم مسلمانِ افغانستان به‌سانِ همۀ مسلمانان جهان، اهمیتِ خاصی دارد. این ماه برای مسلمانان می‌باید مهربانی و شفقتِ بیشتر به‌میان ‌آورد اما در افغانستان این انتظار به شکلِ معکوس جلوه می‌کند. چنان‌که می‌بینیم هرساله با فرا رسیدنِ ماه رمضان، نرخِ اجناس در کشور افزایشِ چشم‌گیر می‌یابد، درحالی‌که در دیگر کشورهای مسلمان، قیمتِ‌ِ کالاها در این ماه کاهشِ قابل توجه می‌یابد تا مردمِ روزه‌دار در «ماه مهمانی خدا» بتوانند از همۀ نعمت‌ها و خوراک‌ها بهره‌مند گردند.
تا جایی که به یاد داریم، هر سال با نزدیک شدنِ ماه مبارک رمضان، بهای مواد خوراکی به گونۀ سرسام‌آور افزایش یافته است. همه‌ساله در این ایام، اظهاراتِ گونا‌گونی از سوی مقام‌های حکومتی و فروشنده‌گان دربارۀ علتِ بلنـد رفتنِ بهای مواد خوراکی می‌شنویم؛ اما حالا بی‌نظمیِ سیاسی در حکومتِ آقای غنی و صعود بی‌رویۀ ارزشِ دالر در برابر پول افغانی، عمده‌ترین دلیلِ افزایش قیمتِ مواد خوراکی در ماه مبارک رمضان خوانده می‌شود.
شهروندانِ کشور در هر رمضان، با انتقاد از افزایشِ قیمتِ مواد خوراکی در بازارها، از حکومت می‌خواهند که برای جلوگیری از این وضعیت دست به کار شود؛ اما متأسفانه هرسال دیده می‌شود که حکومت در این زمینه بی‌برنامه و ناتوان‌تر از سالِ گذشته است. امسال نیز به دلیلِ همین بی‌برنامه‌گی، ما شاهد افزایش بی‌رویۀ نرخ اجناس در بازارها هستیم.
مسلماً فروشنده‌گان و مغازه‌دارانِ کوچک در این زمینه تقصیرِ زیادی ندارند؛ زیرا این افزایشِ قیمت از جاهایی فراتر از دست و صلاحیتِ آن‌ها آب می‌خورد. به این ترتیب که با بلند رفتنِ نرخِ دالر در برابرِ افغانی و نیز افزایش نرخِ تمام‌شدۀ کالاها، آن‌ها نیز اجناسِ خود را گران‌تر می‌خرند و ناگزیر گران‌تر می‌فروشند. تا کنون دولت هیچ برنامه‌یی برای جلوگیری از بلند رفتنِ قیمتِ مواد خوراکی در ماه رمضان نداشته است. در حالی که اخلاق و آموزه‌های اسلامی حکم می‌کند که دولت و فروشنده‌گانِ بزرگ به پیشواز از این ماه مبارک، با قناعت به سود کمتر، قیمتِ مواد خوراکی را ارزان کنند. ولی متأسفانه چنین نیست و تجربه ثابت کرده که بلند رفتن بهای مواد خوراکی در ماه مبارک رمضان در افغانستان، به یک فرهنگِ ناپسند تبدیل شده است.
در سایر کشورهای اسلامی در این ماه کنترلِ شدیدی بر نرخ اجناس از سوی دولت اِعمال می‌گردد. بدون شک نبود برنامۀ کنترولِ قیمتِ مواد اولیه در کشور به‌خصوص در ماه مبارک رمضان و نیز کنار گذاشتنِ اخلاق اسلامی در معاملات، سبب شده که رمضان که ماه رحمتِ خداست، برای فقیران و بی‌چاره‌گان و طبقۀ کم‌درآمد به یک کابوس تبدیل شود و این امر، اُفتِ اخلاقی و حتا سقوطِ آن را در میانِ بازرگانان و سرمایه‌داران و فروشنده‌گانِ بزرگِ مواد اولیه به نمایش می‌گذارد که جای بسی تأسف و تأثر است.
به هر صورت، حدود بیست روز به پایان ماه مبارک رمضان باقی است، انتظار می‌رود که بازرگانان و واردکننده‌گانِ بزرگِ مواد اولیه و خوراکی،‌ از اخلاق و عطوفتِ اسلامی کار بگیرند و علاوه بر پرهیز از گران‌فروشی، استثنائاً در «ماه میهمانی خدا» خواهانِ بهرۀ کمتری از کالاهایِ تجاریِ خود شوند و با پایین آوردنِ نرخ اجناس در این ماه، فقرا و مستمندان را یاری برسانند.
همچنین بر دولت و حکومتِ افغانستان است که با در نظر گرفتنِ ضعف و ناتوانیِ اقتصادیِ روزافزون مردم، در تمام ماه‌های سال نرخ اجناس را به‌نحوی تنظیم و کنترل کنند که اولاً از اجحاف و اضافه‌ستانی جلوگیری شود و ثانیاً شرط انصاف و ترحم نسبت به فقرا و نیازمندان رعایت گردد. به گونۀ مثال دولت می‌تواند یارانه‌هایی را بر برخی اقلامِ مهمِ خوراکی وضع کند و آن را از طریقِ فروشگاه‌های معین به مردمِ کم‌درآمد به فروش برساند.
تجربه نشان داده که حکومتِ افغانستان و سرمایه‌دارانِ کشور با مدیریتِ اقتصادی و اخلاق و عطوفتِ اسلامی فاصلۀ بسیار دارند. ماه رمضان اما بهترین فرصت برای آن‌هاست تا این فاصله را پُر سازند و در هر دو عرصه به بازنگری و خلاقیتِ لازم دست یابند.