هزاران تن از شهروندان قوم سادات در ولایت بامیان در یک راه‌پیمایی اعتراضی، اظهارات اخیر رولا غنی بانوی نخست کشور را مورد نکوهش قرار داده و او را به قوم ستیزی محکوم کردند.
آنان حکومت را نیز به قوم‌ستیزی در رابطه به هویت شهروندان کشور متهم کرده می‌گویند که رولا غنی باید از قوم سادات پوزش‌ بخواهد.
رولاغنی خانم رییس جمهوری چندی قبل در یک گفت‌و‌گو ویژه با شبکۀ طلوع نیوز گفته بود:« سادات یک قوم نه بلکه یک طبقه اجتماعی می‌باشد که در درون تمامی اقوام کشور وجود دارند».
در همین حال، اما ارگ ریاست جمهوری، اظهارات بانو نخست را به عنوان دیدگاه حکومت نمی‌داند و مسوولیت آن را نمی‌پذیرد.
روند توزیع شناس‌نامه‌های برقی در ارگ ریاست جمهوری توسط محمد اشرف غنی و بانو رولاغنی با ذکر واژه «افغان» در ۱۳ ثور سال جاری آغاز یافت، اما این روند با مخالفت‌‌های جدی ریاست‌اجرایی و اقوام کشور مواجه شده است. شهروندان ذکر واژه «افغان» را در شناس‌نامه‌های برقی نمی‌پذیرند و آن را نام تاریخی قوم پشتون می‌دانند.
قوم سادات، با راه اندازی یک راه‌پیمایی مسالمت آمیز، سخنان اخیر رولا غنی خانم رییس جمهوری را محکوم کردند و تصاویرش را آتش زدند.
این مظاهره‌چیان که تعدادشان به بیش از هفت هزار تن می رسید، حکومت را به قوم ستیزی و نفی اقوام کشور متهم کرده و از رولاغنی، خانم رییس جمهوری خواستند تا از تمامی سادات افغانستان رسماً معذرت خواهی کند.
مظاهره کنندگان این اظهارات رولاغنی را نفی اقوام، قوم ستیزی و غیر مسوولانه خوانده و از خانم رییس جمهور خواستند تا اظهارات‌اش را پس گرفته و از قوم سادات رسماً معذرت خواهی کند.
جواد حسینی، از جمله برگزار کنندگان این تظاهرات گفت: سادات افغانستان به هیچ عنوان از این اظهارات غیر مسوولانه خانم رییس جمهور نگذشته و در صورتی که وی رسماً از سادات معذرت‌خواهی نکند؛ سادات افغانستان در سراسر کشور راه‌پیمایی‌ خواهند کرد.
حسینی افزود که در حالی‌که سادات افغانستان همواره در تمام امور دولتی، سیاسی و اجتماعی افغانستان پیشگام می‌باشند، اما متاسفانه مخالفان ذکر نام قوم سادات در قانون اساسی ریشه در مساله درون قومی، بیرون قومی دارند.
زینب حسینی؛ یکی از بانوانی که در این راه پیمایی اشتراک کرده بود گفت:«من به عنوان یک بانو از قوم سادات می‌خواهم که رولاغنی، خانم رییس جمهور، رسماً از سادات افغانستان عذرخواهی نموده و اظهارات خود را پس بگیرد.
مظاهره کنندگان با صدور قطعنامه‌یی سه ماده‌یی اعلام کردند:« حکومت باید به فریاد و خواست‌های برحق هویت طلبی قوم بزرگ سادات پاسخ داده و رسماً درج قوم سادات در شناس نامه‌های برقی را اعلام و به نگرانی‌های سادات پایان دهد.
در همین حال، ارگ ریاست جمهوری گفته است که مسوولیت اظهارات مطرح شده از طرف بانو رولاغنی به دوش ارک نیست.
شاه حسین مرتضوی در صفحه فیسبوکش نگاشته است: « شهروندان عزیز و قوم محترم سادات قبل از هر اقدام مبنی برگفتن «مرده باد»و « زنده باد» انتظار دارم تا با حوصله‌مندی از طریق مراجع مسوول مطالبات قانونی و حق شهروندی تان را مطرح فرمایید».
آقای مرتضوی گفته که دیدگاه مطرح شده از سوی بانوی اول به مثابه دیدگاه رییس جمهور و حکومت نیست. مراجع مشخص و با صلاحیت وجود دارد که در رابطه به موضوعات مختلف از جمله درج نام اقوام تصمیم می‌گیرند.
او گفته که امیدوارم از احساسات گرم، نیک و میهن دوستی‌تان برخی حلقات سودجو استفادۀ ابزاری نکنند. رییس جمهور کشور بیش از هرکس دیگر باور به تامین عدالت و حقوق شهروندی دارد. مطمینم که به نگرانی‌های شما نیز به زودی جواب روشن داده خواهد شد.
این دومین بار است که هزاران تن از شهروندان سادات ولایت بامیان به تظاهرات مسالمت آمیز دست می‌زنند و خواهان ذکر نام این قوم در تذکره های الکترونیکی و قانون اساسی این کشور می‌ باشند.
از سویی هم، شهروندان ولایت بغلان دیروز با برپای یک راه‌پیمایی اعتراضی، توزیع شناس‌نامه‌های برقی را با ذکر واژه «افغان» تحمیل یک هویت بالای سایر هویت‌های مستقل شهروندان کشور دانسته‌اند.
تظاهرات کنندگان، در پل‌خمری مرکز ولایت بغلان شعار‌های میهنی سرداده و از حکومت خواستند که توزیع شناس‌نامه‌های برقی با ذکر واژۀ افغان را توقف دهد.
شهروندان ولایت می‌گویند که در حال حاضر کشور نیازمند همبستگی بیشتر است و نباید در این وضعیت حساس به موضوعات دامن زده‌شود که سبب فروپاشی انگیزه وحدت ملی شود.
پیش از این نیز شهروندان ولایت‌های پنجشیر، تخار، بدخشان، بلخ و کاپیسا در اعتراض به توزیغ شناس‌نامه‌‌های برقی با ذکر واژۀ «افغان» راه‌پیمایی کرده‌اند.