دفتر صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) می‌گوید که ۳،۷ میلیون کودک که ۶۰ درصد آن را دختران تشکیل می‌دهند، در افغانستان از نعمت آموزش و پرورش محروم‌اند و نمی‌توانند به مکتب بروند.
یافته‌های این نهاد نشان می‌دهد، حدود ۳.۷ میلیون کودک بین ۷ تا ۱۷ ساله از مکتب رفتن محروم شده‌اند و به خدمات آموزشی دسترسی ندارند.
مسوولان دفتر «یونیسف» دیروز یک شنبه (۱۳ جوزا) در یک نشست مشترک خبری با سرپرست وزارت آموزش و پرورش با اشاره به محرومیت شمار زیاد کودکان از مکتب، اظهار داشتند که ۶۰ درصد محرومان آموزش و پرورش را دختران تشکیل می‌دهند که این موضوع مساله تبعیض جنسیتی را در این کشور نشان می‌دهد، اما در برخی ولایت‌ها از جمله قندهار، هلمند، وردک، پکتیکا، زابل و ارزگان شمار کودکان محروم از مکتب، به ۸۵ درصد می‌رسند.
عادله خدر، نماینده یونیسف، در افغانستان می‌گوید که در مساله نرفتن کودکان به مکتب، فقط دوری آنها از تحصیل نیست. او می گوید: «وقتی کودکان به مکتب نروند، آنها با خطر فزاینده سو استفاده، بهره کشی و کار اجباری روبرو می‌شوند».
بانو خدر افزود که تحصیل در میان بحران به کودکان یک دورنمای مثبت را ترسیم می‌کند که از اهمیت ولایی برخوردار است. او گفت: که مکتب رفتن زندگی روزمره و ثبات را برای کودکان ایجاد می‌کند، آموزش خود یک سرمایه گذاری در کشوری است که درگیر ناامنی است.
این نمانیده صندوق حمایت از کودکان در سازمان ملل می‌گوید که بحران جاری و وضعیت امنیتی ضعیف در افغانستان؛ منجر به افزایش آمار کودکانی شده که نمی توانند به مکتب بروند.
به گفتۀ او، بی جاشدگی، ازدواج کودکان، نبود آموزگاران زن، امکانات بسیار کم مکاتب، فقر و ناامنی، همه عواملی هستند که سبب شده‌اند تا کودکان به ویژه دختران به مکتب نروند.
بانو خدر تاکید کرد: «ما از اقدام دولت که سال نو را سال آموزش اعلام کرد، استقبال می‌کنی، حالا زمان آن رسیده که تعهد مجدد کنیم تا برای کودکان دختر و پسر زمینه آموزش و پرورش مورد نیاز را مهیا کنیم تا آنان بتوانند در زندگی‌ و جامعه‌شان نقش مثبت را ایفا کنند.
او افزود، دولت باید تلاش کند زمینه دوامدار ثبات و امنیت را برای کودکان فراهم سازد تا آنها از رفتن به مکتب محروم نشوند.
با این همه؛ این گزارش یادآور شده است که برخی پیشرفت‌های مثبت از جمله کاهش میزان ترک تحصیل در سال‌های اخیر به‌نظر می‌رسد. بر اساس این گزارش، ۸۵ درصد پسران و دخترانی که مکتب ابتدایی را شروع کرده‌اند، درس خود را تا پایان این دوره پیش می‌برند. این در حالی است که ۹۴ درصد پسران و ۹۰ درصد دخترانی که مکتب متوسطه را آغاز کردند تا پایان این مقطع در مکتب مانده‌اند.
در همین حال، میرویس بلخی سرپرست وزارت آموزش و پرورش گفت که در حدود ۷،۳ میلیون کودک از مکتب محروم اند که ۲،۲ میلیون آن را دختران تشکیل می‌دهند.
آقای بلخی افزود: ناامنی، فقر، خشکسالی، حوادث طبیعی، افزایش برگشت کنندگان و رسم و رواج‌های سنتی عواملی اند که زمینه ساز باز ماندن کودکان از مکتب می‌شوند.
آقای بلخی با اشاره به نتایج این تحقیقات افزود که تلاش‌ها و برنامه‌های کنونی حکومت پاسخگوی نیازمندی‌های کودکان افغانستان نمی‌باشد.
او در بخش دیگری از سخنانش از بسته بودن مکاتب ابراز نگرانی کرده می‌گوید که در سال روان در حدود ۱۰۰۹ مکتب در سراسر افغانستان از فعالیت باز مانده‌اند که بیشتر این مکاتب در ولایت‌های ارزگان، قندوز و فاریاب قرار دارند.
یونیسف در حالی گزارش خود را نشر کرده است که یک هفته پیش، شورشیان طالبان ۲۷ مکتب را در ولایت شمالی تخار به تلافی دستگیری مسوول خودخوانده این گروه در بخش معارف، بسته کردند که در نتیجه این اقدام، تحصیل بیش از ۱۱ هزار دانش آموز مکتب با اخلال روبرو شده است.
آمارهای نشر شده نشان می‌دهد که کودکان در بیشتر ولایت‌های ناامن نمی‌توانند به مکتب بروند زیرا؛ گروه‌های تروریستی که در ساحات دور دست فعالیت دارند؛ مانع اصلی رفتن کودکان به مکاتب هستند. این اولین گزارشی است که پس از سال ۲۰۰۲ در رابطه به محرومیت کودکان به‌ویژه دختران از آموزش و پرورش در کشور نشر شده است. ولایت‌های هلمند، زابل، قندهار، ارزگان، وردک و پکتیا از جمله ولایت‌های هستند که ۸۵ درصد دختران در آن‌ها از رفتن به مکتب باز مانده‌اند.
این در حالی است که وضعیت امنیتی در افغانستان از دسمبر سال ۲۰۱۴ هنگامی که نیروهای بین‌المللی ماموریت جنگی خود را به پایان رساندند، رو به وخامت گذاشته است.
شورشیان طالبان در حال حاضر، حدود ۱۴.۵ درصد از خاک افغانستان را در کنترول خود دارند و جنگ برای کنترول ۳۰ درصد دیگر این کشور جریان دارد. طالبان گاهی دختران را از رفتن به مکتب باز می دارند و غالبا نصاب درسی را بر اساس عقاید سختگیرانه اسلامی تنظیم می‌کنند.