احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:داکتر دانش بختیاری / چهار شنبه 24 اسد 1397 - ۲۳ اسد ۱۳۹۷
تکلیف زنهایی که در سنین جوانی بیوه میشوند و بنابر معذوریت نمیتوانند ازدواج مجدد کنند، چیست؟ طبق نظریه فروید روانشناس جامعۀ غرب آیا سرکوب شهوت عامل خشونت و جنایت در جامعه نمیگردد؟ – آیا اسلام به عنوان آیین نجاتبخش جامعه بشری برای رفع نیازهای شهوانی کسانی که زمینۀ ازدواج دایم را ندارند، راهکار عملی برای رفع معضل اجتماعی ارائه کردهاست یا خیر؟ آبراهام مزلو، نظریهپرداز کلاسیک مدیریت، سلسلهمراتب نیازهای آدمی را برمیشمارد. هرگاه نیازهای نخستین برآورده شود و فروکش کند، آدمی به نیازهای ثانوی و فراتر از آن متمایل میشود. مازلو، نیازهای آدمی را در پنج حلقه جای داده است: از دیدگاه او نیازهای زیستی، در اوج سلسلهمراتب نیازها جای دارد و تا زمانی که ارضا نشوند، بیشترین تأثیر را بر رفتار فرد خواهند گذاشت. خوراک، پوشاک، غریزۀ جنسی و مسکن نیازهای نخستین هستند. به گفتۀ او، مازاد انباشت نیازهای جنسی در جامعه و فقدان مکانیسمهای عقلانی و کارآمد به بحران غرایز جنسی و از سوی دیگر گسترش فساد جنسی، تجاوز و… میشود و زمینۀ پاسخ به نیازهای ثانوی را از میان میبرد. پس از نیازهای زیستی از نیازهای امنیتی، نیازهای اجتماعی، نیاز به احترام و خودشکوفایی، سخن به میان میآید. در جامعۀ افغانستان، بسیاری از این نیازهای اساسی و بنیادین، سرکوب و رانده میشود و از اینرو، فرد از راههای غیراخلاقی، غیرقانونی و شرمآور برای پاسخ به این نیازها بهویژه نیازهای جنسی روی میآورد و مجالی برای پاسخ به نیازهای ثانوی، روانی و معنوی، فراهم نمیشود و از این جهت، آشوب و سرکوب، جای آرامش، رفاه و امنیت روانی را میگیرد. فقه اسلامی، برنامۀ مدیریت جامعه، غرایز و روابط آدمی است و از این جهت، راهکار رفع نیازهای اساسی بشری بهویژه غریزۀ جنسی بهصورت عقلانی، کارآمد و مؤثر را در اختیار دارد. در جامعۀ افغانستان، سنت و عنعنات قبایلی، پل مذهب و عقلانیت تسلط دارد و برای مشروعیت این سنتها و عنعنات قبایل و خردهفرهنگهای بومی، مذهب و نیت را استخدام میکند و با قرائت قبایلی و تودهیی، مذهب را به تعصب، خشونت و افسانههای دیگر جامعهستیز آلوده میکند:
حیف میآید مرا کاین دین پاک
در میان جاهلان گردد هلاک
فقه اسلامی در فراز و نشیبهای تاریخی با قرائتها و برداشتهای روزآمد و عقلانی، همواره به نیازهای بیولوژیک و معنوی افراد و جوامع، پاسخی عقلانی داشته است و همگام با پیشرفت تجربه و دانش بشری، به پیش رفته است و برای مدیریت غرایز جنسی، ازدواج را بهدوصورت دایمی و موقت بهمنظور حفظ عفت عمومی و کاهش تنشها و نیازهای زیستی افراد، پیشبینی کردهاست. در حوزۀ معارف دینی، دو نگاه متضاد به ازدواج موقت مسلط است. فقه جعفری، در کنار ازدواج دایمی، ازدواج موقت را برای مدیریت غرایز جنسی در نظر گرفته است. افزایش فاصله سن بلوغ و سن ازدواج و مسافرتهای شغلی در زمان ما اهمیت ازدواج موقت را بیشتر کردهاست. علمای مختلفی به مشروعیت و اهمیت ازدواج موقت پرداختهاند. آیتالله هاشمی رفسنجانی از علمای بارز شیعه در این باره مباحث متعددی را مطرح کرده است. به گفتۀ وی «اگر ازدواج موقت رایج نشود جامعه دچار شکست میشود» هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه تهران، راهکار جلوگیری از مفاسد اخلاقی در جامعه را ازدواج موقت اعلام کرده، گفته بود: «حکومتی که از جوانها عفت میخواهد شرایط تحصیل عفت را هم باید فراهم کند. اگر جلوازدواج موقت را نمیگرفتند و میگذاشتند مردم نیازمند، ازدواج موقت داشته باشند، هیچکس آلوده به زنا نمیشد. فرهنگ جامعۀ گذشته با تقلید از غربیها زناکاری را جایز و ازدواج موقت را حرام کرده بود. به گفتۀ آیتالله رفسنجانی، جامعۀ ما ازدواج دایم را بهعنوان حقیقتی مقدس پذیرفته است؛ ولی از ازدواج موقت تصویر زشت و نامطلوبی دارد. وی میگوید: «من گفتم زنهای بیشوهر هم میتوانند استفاده کنند و زندهگی یکساله و دوساله و پنجساله و کمتر یا بیشتر تشکیل دهند و این امر اگر رایج نشود جامعۀ ما دچار شکست میشود. در مورد دختران جوان این امر باید با موافقت پدرشان باشد و ازدواج موقت همه شرایط ازدواج دایم را دارد و باید در دفاتر موجود ثبت شده و مشخص و روشن باشد.»
Comments are closed.