احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:داود مکارم/ یک شنبه 4 سنبله 1397 - ۰۳ سنبله ۱۳۹۷
وزارت خارجۀ روسیه اعلام کرده که مسکو در آیندۀ نزدیک میزبان نشست صلح (نشست مسکو) با حضور نمایندۀ کشورهای منطقه و گروه طالبان در رابطه به صلح افغانستان میباشد. روسیه هدف این نشست را راهاندازی روند آشتی ملی، ختم جنگ و شکلگیری دولت صلحآمیز، مستقل و عاری از تروریسم و مواد مخدر گفتهاست.
مسکو در حالی این اظهارات را بیان کردهاست که وزارت خارجه افغانستان روز گذشته در اعلامیهیی گفته که در نشست مسکو اشتراک نخواهد کرد و حضور طالبان را در این نشست نیز غیرضروری عنوان کردهاست.
دکتر اکرم عظیمی، استاد روابط بینالملل، در گفتوگو با روزنامه ماندگار، نشست مسکو را تلاش برای یافتن راهحلهای منطقهیی صلح افغانستان عنوان کرده و مشارکت حکومت کابل- واشنگتن را نشاندادن حسن نیت و توافق نظر در مسایل کلی ضروری خواندهاست.
آقای عظیمی گفت: حکومت افغانستان و امریکا باید در نشست مسکو اشتراک کنند و نشان بدهند که طرفدار ختم منازعه و ایجاد
صلح پایدار در افغانستان هستند.
به گفتۀ او، عدم حضور امریکا در نشست مسکو به این معناست که امریکا با طالبان به توافقی دست یافته و حال نیاز نمیبیند که در چنین نشستهایی حضور یابد.
آقای عظیمی در پاسخ به این پرسش که در صورت حصول توافق میان امریکا و طالبان، هدف این گروه از مشارکت در نشست مسکو چیست؟ گفت: طالبان در نشست مسکو قبل از اینکه هدفشان صلح باشد، به دنبال بیرونآمدن از انزوا و رسمیت بینالمللی هستند و در نشست مسکو بههمین هدف اشتراک میکنند.
پیش از این نیز مسکو، پکن و اسلامآباد نشست سهجانبه را برای جستوجوی راههای صلح و ثبات در افغانستان برگزارکرده بودند. تمامی نشستهاییکه با ابتکار روسیه در مورد صلح افغانستان برگزارشده، با واکنش انتقاد این کشور همراه بوده و تاکنون نمایندۀ از افغانستان در این مذاکرات شرکت نکردهاست. کارشناسان هدف از راهاندازی دور جدید از گفتوگوهای صلح را تلاش مسکو برای یافتن راه حل منطقهیی برای استقرار
صلح پایدار در افغانستان خواندهاند.
بهنظر میرسد که مذاکرات صلح هم برای امریکا و هم برای روسیه از اهمیت حیاتی برخوردار میباشند. هردو کشورتلاش میکنند که گروه طالبان را از طریق گفتوگو و مذاکره به صلح پایدار در افغانستان ترغیب و از این طریق بتوانند نقش محوری در تحولات جدید ایفا نمایند. با توجه بهنگرانی مقامهای روسیه دربارۀ «گسترش نفوذ داعش در افغانستان»، بهنظر میرسد که مسکو دستکشیدن طالبان از جنگ در افغانستان را به نفع مبارزه با گروه موسوم به داعش محاسبه کردهاست.
اکنون برای مدیریت صلح با طالبان میان امریکا و حکومت افغانستان از یکسو، روسیه و امریکا از سوی دیگر رقابت جریان دارد و روسیه تلاش میکند که ابتکار گفتوگوهای صلح با طالبان را از طریق راهاندازی نشستهایی مانند «نشست مسکو» در اختیار بگیرد. رمضان داوروف از دپارتمنت مطالعات شرقی اکادمی علوم روسیه نیز بدین باوراست که روسیه در حال حاضر، تمایلی به رقابت با امریکا در افغانستان و تضعیف دولت کابل ندارد.
او گفته که برقراری تماس روسیه با طالبان بیشتر بههدف شناخت این گروهاست که روسیه تشخیص دهد که آیا طالبان بههمان ایدئولوژی دهۀ ۹۰ در فکر تسلط بر آسیای میانهاند؟ چون توسعۀ اقتصادی آسیای میانه برای روسیه در اولویت قرار دارد.
اما سابقۀ نقش روسیه در افغانستان نشان میدهد که این کشور به تحولات در افغانستان همیشه حساس بودهاست. درسال ۱۹۷۹ ارتش سرخ اتحاد جماهیرشوروی به افغانستان هجوم آورد که از این رقابت تحت عنوان «جنگ سرد» یاد میشود که بازهم افغانستان در محور این رقابت قرارداشت و کشورهای غربی به رهبری ایالات متحده به حمایت از مجاهدین و به صفآرایی در برابر شوروی در افغانستان پرداختند. روسیه با ظهور طالبان از ائتلاف شمال حمایت کرد و به دلیل دشمنی روسیه با طالبان از حملۀ ائتلاف به رهبری ایالات متحده به افغانستان در سال ۲۰۰۱ نیز حمایت کرد.
اکنون امریکا و روسیه هردو بر ضرورت مذاکرات صلح در افغانستان تاکید دارند. اینکه مدیریت صلح را کی رهبری میکند، در حالیکه واشنگتن به نقش پاکستان در بیثباتی افغانستان توجه کرده تا حدی که دونالد ترامپ پاکستان را به پناهدادن به تروریستان متهم کردهاست.
Comments are closed.