وفاق ملی به عنوان یک طرح سیاسی برای پایان بخشیدن به مشکلات کشور که هر روز چهره‌ها و ابعاد تازه‌یی کسب می‌کند، دیگر یک طرح درون روشنفکری محض در حلقه‌های سیاستمداران تلقی نمی‌شود. این طرح حالا به خانه خانۀ مردم افغانستان رفته و مورد استقبال کم نظیر قرار گرفته است.
شهروندان کشور که از سال‌های دوری خسته از جنگ و نابسامانی‌های سیاسی و اجتماعی کشور شان هستند، دیگر تمایلی به استقبال از طرح‌های یک طرفه و گروهی که نشات یافته از دغدغه‌های مقطعی و آنی که اکثرا به صورت واکنشی ارایه می‌شوند، ندارند. آن‌ها می‌خواهند که سیاست مداران صادق کشور پا به میدان بگذارند و طرحی ارایه دهند که بتواند به اصلی ترین معضلات فعلی جامعه پاسخ‌های روشن، قاطع و همه جانبه ارایه کند. طرحی که برگرفته از فضای کلی کشور باشد و امروز و دیروز افغانستان را به صورت واقعی حلاجی کرده بتواند. در طی حداقل هفده سال اخیر به صورت واکنشی احزاب و جریان‌های سیاسی کشور، هر وقتی به وجود آمده عمل کرده اند که به هیچ نتیجۀ راه نبرده است. یا با حاکمیت جور آمده‌اند و یا به صورت ناقص در پی انتقاد از وضعیت بوده اند. به نظر بسیاری از تحلیل گران واقع گرا؛ احمد ولی مسعود از میان سیاسیون کشور از معدود افرادی بوده که همواره طرح‌های ملی و بزرگ ارایه کرده است. چند سال پیش که طرح آجندی ملی وارد فضای سیاسی جامعه شد و یا به صورت ناقص طرح دولت وحدت ملی که در واقع ارایه کننده اصلی آن آقای مسعود رییس بنیاد قهرمان ملی کشور است، از سوی کنش گران جامعه جهانی که به مسایل افغانستان می پردازند به عنوان بدیل بن بست انتخابات به ایجاد حکومت فعلی انجامید، امیدهای زیادی را برانگیخت و سبب شد که به یک بحث کلان ملی تبدیل شود. این روزها نیز بحث اصلی جامعه وفاق ملی است که می‌تواند به عنوان زیر مجموعۀ آجندای ملی شناخته شود. این طرح حالا به گوشه گوشۀ کشور رسیده و همه در مورد آن سخن می‌گویند. آقای مسعود در اوایل این هفته در سفری به هرات، تلاش کرد که ضمن دیدار با باشنده‌گان این شهر و به ویژه جوانان و قشر دانشگاهی مسایلی را در مورد طرح وفاق ملی نیز با آن‌ها شریک سازد. استقبال از وفاق ملی در هرات استثنایی و کم نظیر بود. چرا؟ چون آن گونه که جلسه‌های هرات نشان داد، باشنده‌گان این شهر نه تنها از وضعیت کشور به ستوه آمده اند که به شدت سرخورده و از سیاست‌های قومی و تک محورانه حاکمان در بیش از شانزده سال گذشته، ناراضی اند.
در هرات به صورت واضح ضمن استقبال از آقای مسعود، گفته شد که هرات همواره ابزار دست سیاست مداران مرکز بوده و از توانایی‌ها و امکانات این ولایت سه و نیم ملیونی فقط در جهت خواست‌های سیاسی سیاستمداران استفاده شده است. در حالی که هرات می‌توانست در بخش‌های وسیعی از قدرت با حضور افراد نخبه خلای سیاسی موجود را تا اندازه زیاد قابل تحمل بسازد. آقای مسعود نیز در سخنان خود جامعه هرات را جامعه پویا و مبارز توصیف کرد که نباید در معادلات سیاسی دست کم گرفته شود. او به باشنده‌گان هرات توصیه کرد که منتظر عملکرد مرکز نشینان نباشند و خود در پی تغییر وضعیت دست به اقدام‌های سیاسی و مدنی بزنند. آقای مسعود وفاق ملی را یک برنامه جامع و سراسری خواند که می‌تواند با ارج گذاری به مطالبات عمومی جامعه شرایطی را به وجود آورد که به بی اعتمادی به وجود آمده در کشور پایان بخشد و زمینه مشارکت سیاسی گسترده را در تمام لایه‌ها به وجود آورد. به گفته آقای مسعود، امروز براثر سیاست‌های ناکارآمد و به شدت قومی کشور دچار انقطاب شده و باور ملی صدمه دیده است. برای رفع این وضعیت نیاز است شرایطی به وجود آورده شود که دیگر حس بی‌اعتمادی که ناشی از تبعیض و بی‌عدالتی است در کشور پایان یابد و همۀ مردم از تمام اقوام و اقشار حضور خود را در سیاست‌ها ببنند. اگر امروز طالبان دست بالاتری در جنگ‌ها از خود نشان می‌دهند و یا این که مردم به برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه باورندارند، دلیل آن ضعف و ناآگاهی مردم نیست؛ بل ضعف در کارگذاران حکومتی و جریان‌های است که کشور را رهبری می‌کنند. اگر سران حکومت تعریف درست از دوست و دشمن می‌داشتند و یا مدیریت جامعه را به گونۀ انجام می‌دادند که یک بخش جامعه خود را به دور از مشارکت احساس نمی‌کرد، امروز بحران این قدر عمیق و فراگیر نمی‌شود. وضعیت کشور واقعا روی خط سرخ قرار گرفته، این را جامعه جهانی نیز حس کرده است که اگر به شرایط افغانستان پاسخ درست داده نشود، هفده سال کار و تلاش به ناکامی مطلق منجر خواهد شد. بگذارید که ارگ هم‌چنان از موفقیت‌های کم نظیر خود ببالد، اما وقتی مردم هیچ تغییری در زنده‌گی شان نبینند، چگونه می شود، که آن‌ها را با سخنرانی و شعار فریب داد. آیا به کسانی که در دسترخوان شان نان ندارند، نشان دادن عکس نان سبب رفع گرسنه‌گی‌شان خواهد شد. حکومت فعلی و حتا حکومت قبلی به نشان دادن عکس نان تلاش کرده‌اند که در دسترخوان مردم تغییر به وجود آورند. در حالی ریشه و بنیاد مشکلات جایی دیگری است. مردم امروز بیش از هر زمان به دست یافتن به یک اجماع عمومی در مورد آینده کشور شان نیاز دارند که در لابلای طرح آجندای ملی و وفاق ملی به هر جز از مشکلات پاسخ گفته شده است.