ماندگار: دراین یادداشت سعی می‌شود تا کتاب جدید زکریا اصولی تحت عنوان «نام افغانستان از دیدگاه پژوهش‌گران» به معرفی گرفته شود و پاره‌های از این کتاب نیز جهت معلومات مزید یادآوری گردد. این اثر پژوهشی در ماه عقرب ۱۳۹۷ هجری خورشیدی در شهر کابل زیور چاپ یافته است که به شکل PDF از طریق شبکه‌های مجازی به گونۀ سریع، مداوم و همه‌گانی قابل دسترس است. در این اثر بیشتر از شصت دیدگاه پژوهش‌گران، دانش یافته‌های تاریخ، دانش‌پژوهان جامعه‌شناسی و… در مورد نام افغانستان با حفظ حقوق معنوی شان تصریح گردیده است.
این اثر در ۱۲۰ برگ آراسته شده و با درج شابک ۹۸۷-۹۹۳۶-۱-۰۱۴۳-۲ ادارۀ کاپی رایت وزارت اطلاعات فرهنگ در مراحل قانونی گردیده است. روش تحقیق در این اثر متفاوت است، دلیل این تنوع تحقیقی وضاحت، سرعت و قوت دیدگاه فرهیخته‌گان در مورد نام افغانستان است. منابع تحقیقی این پژوهش مستدل و مدلل است که بیشتر از کتب، مجلات، روزنامه‌ها و… را احتوا می‌کند. درج منابع و ارجاع دیدگاه یکی از تفاوت‌های بارز نگارش این اثرِ تاریخی است که هر منبع به شیوۀ لازمش در پاورقی درج کامل شده است.
تاکنون ۵۰۰ نسخه از این اثر در مرحلۀ نخست چاپ شده و در اکثر انتشارات شهر کابل قابل دریافت است. استقبال که از این اثر تاکنون صورت گرفته است قابل ملاحظه است شماری نظر مخالف و برخی دیگر نظر موافق و یا هم نظر ممتنع داشته‌اند، در حقیقت این تحقیق زمینه‌های گفتمان‌های علمی را در حوزه‌های مختلف فرهنگی، تاریخی، دینی و سیاسی فراهم می‌سازد.
در این قسمت به چند مورد از دیدگاه پژوهش‌گران که در مورد نام افغانستان است اشاره می‌کنیم.
در شمارۀ دوازدهم این اثر علمی آمده است که واژۀ افغانستان از جانب ایرانی‌ها در پیمان‌ها با انگلیس بر این سرزمین گذاشته شده است. اول بار در قرارداد میان ایران و انگلیس در زمان شاه شجاع واژۀ افغانستان مطرح شد. در واقع، مبتکر این نام خود افغان‌ها نبوده بلکه ایرانی‌ها بوده‌اند.
به همین گونه در شمارۀ بیست‌ویکم این اثر علمی تصریح یافته است: سرزمینی که به‌نام «ایران» و «خراسان» یاد می‌شد و به قوم و گروه ویژه‌یی از ساکنان این سرزمین نسبتی نداشت، به «افغانستان» تبدیل شد که یک نام قومی است و در گذشته‌ها به مناطق پشتون‌نشین میان مرز خراسان و پنجاب اطلاق می‌شد که اکنون در خاک پاکستان موقعیت دارد.
واژۀ افغانستان و ملحقات آن، به عنوان نام رسمی برای سرزمینی که اکنون افغانستان خوانده می‌شود، ساخته و پرداخته بریتانیا است که برای نخستین‌بار در معاهدۀ «گندمک» با امیرمحمد یعقوب‌خان ۱۸۷۹ میلادی به کار رفت.
در شمارۀ سی‌ودوم این اثرعلمی آمده است: اسم افغانستان یک اسم تازه و جوان بوده و مانند کلمۀ افغان سیر داشته است به این معنا که نخست این اسم به یک منطقۀ محدود (کوه‌های سلیمان) اطلاق می‌گردید، آنگاه قبایل پشتون را در برگرفت تا آن که جانشین اسم خراسان گردید.
برای اولین‌بار کلمۀ افغانستان در کتاب سیفی اوایل قرن هفتم هجری ذکر شده است. الفنستن در کتاب خود به‌نام «سلطنت کابل» در ۱۸۱۵ میلادی برای اولین‌بار لفظ افغانستان را به کار برده است و آن را نام سرزمین خراسان رجحان می‌دهد و جانشین کلمۀ خراسان می‌سازد.
در مکاتبات و معاهدات رسمی با دول خارجی ظاهراً نخستین‌بار کلمۀ افغانستان از طرف لارد اکلند وایسرای هندوستان در پاسخ نامۀ خودش به عنوان شاه شجاع ۱۸۳۸ میلادی به کار رفته است.
در شمارۀ پنجاه‌ و ششم این اثرعلمی آمده است: نام افغانستان یک نام تازه و بسیار جدید است؛ فردوسی شاعر بزرگ و حماسه‌سرا از عدم استعمال آن معذور است زیرا کلمۀ افغان به شهادت شاهنامه به عنوان نام عشایری که سابقۀ هزار ساله دارد، اما اسم ترکیبی افغانستان از ۱۵۰ سال تجاوز نمی‌کند.
در شمارۀ شصت و چهارم این اثر علمی آمده است: افغانستان نام جغرافیای سیالی بوده که از محدودۀ کوچکی در حوالی رود سند وسطی آغاز گشته، به تدریج و به مرور زمان سرزمین‌های وسیع‌تری از مستنگ تا سوات را در برگرفته است. از آغاز قرن نوزدهم به بعد، این نام به قلمروی اطلاق شده که بیرون از حدود افغانستان تاریخی موقعیت داشته است.
در زمان احمدشاه ابدالی، حدود افغانستان به کجاها می‌رسید، اما چیزی که مسلم است، این است که احمدشاه ابدالی داعیۀ رهبری افغانستان را نداشت؛ او را پادشاه خراسان می‌خوانند.