دهۀ ۱۸۶۰ که تا آغاز دهۀ ۱۸۸۰ میلادی ادامه داشت، ایام سرنوشت‌ساز و در عین‌حال، سال‌های تباهی برای افغانستان بود. «امیر دوست‌محمد خان» شاه افغانستان در سال ۱۸۶۳ میلادی برابر با ۱۲۴۲خورشیدی درگذشت و بحران سال‌های سلطنتش را برای فرزندانش به میراث گذاشت. فرزندان او نه تنها بحران را مدیریت نکردند بلکه افغانستان را در بحران دیگری که عبارت از آغاز جنگ‌های داخلی بود، فرو بردند. «امیر محمدافضل ‌خان»، «امیر شیرعلی‌ خان» و «امیر محمداعظم‌ خان» فرزندان امیر دوست‌محمد خان و همچنین «امیرعبدالرحمان خان» فرزند امیر محمد‌افضل خان از بازیگران اصلی این بحران بودند. «سید جمال‌الدین افغان» نیز از بازیگران محوری این بازی به شمار می‌رفت، اما او با توجه به وضعیت موجود، پای خود را از این بازی کشید و مدتی در یکی از مناطق قندهار گوشه‌نشینی اختیار کرد و کتاب «آیینه عارفان» را نوشت. اما در این میان، فرزندان امیر دوست‌محمد خان و نوه‌اش عبدالرحمان خان تا آخرین لحظه با هم دست‌وپنجه نرم کردند که در نخست به پیروزی امیر شیرعلی خان و سپس به جنگ دوم افغانستان و انگلیس منجر شد. بر اثر سه دهه درگیری بین خاندان بارکزایی، هزاران هزار انسان کشته شدند و افغانستان نیز به ویرانه تبدیل شد. «یعقوب علی خوافی» در چندین جای کتاب «پادشاهان متأخر افغانستان» از جمله صفحۀ ۳۹۹، «نورمحمد نوری» در جای جای کتاب «گلشن امارت» از جمله صفحۀ ۲۷۹ و «محمدیوسف هروی» در «عین‌الوقایع» صفحه ۷۶، کامل‌ترین گزارش از داستان خون‌ریزی فرزندان امیر دوست‌محمد خان را ارایه کرده‌اند اما در این میان، نویسندۀ گلشن امارت که خود از نزدیک گواه تباهی افغانستان بوده، جزییات بیشتر این دوره را گزارش داده است. به گفتۀ نوری، خانواده‌های وابسته به جناح‌های درگیر در شهر قندهار، چنان با هم دشمنی می‌ورزیدند که از پشت بام‌ها، به خانه‌های یکدیگر سنگ و آتش پرتاب می‌کردند. وقتی جنگ دوم افغانستان و انگلیس نیز بر افغانستان و مردم آن تحمیل شد، ویرانی این کشور سرعت بیشتری گرفت و مردم بیش از پیش به فلاکت افتادند. در پایان این دوره یعنی در سال‌های ۱۸۷۸ تا ۱۸۸۰ که جنگ دوم افغانستان و انگلیس در همین برهه اتفاق افتاد، یک عکاس ایرلندی به اسم «جان برک» هم به افغانستان آمد و عکس‌های زیادی از مناطق مختلف این کشور تهیه کرد. این تصاویر علاوه بر این که منبع خوبی برای مردم‌شناسی افغانستان به شمار می‌رود، تباهی و سیاه‌روزی افغانستان و مردم آن را نیز نشان می‌دهد که زمامداران این کشور، چه بلای بر سر مردم آورده بودند. همۀ تصاویر جان برک که به ده‌ها عکس می‌رسد، گواه بر روزگار تلخ شهروندان افغانستان است البته افغانستان پیش از سال‌های تباهی که ذکر آن رفت، بارها بحران‌ها را به خود دیده بود؛ همان‌طور که پس از سال‌های تباهی نیز بارها و بارها در بحران فرورفت و اکنون نیز به نظر می‌رسد که تداوم همان بحران‌ها باشد.