گزارشگر:احمد عمران - ۰۶ دلو ۱۳۹۱
اعلام تصمیم کمیسیون انتخابات مبنی بر استفاده از کارتهای قبلی در انتخابات آینده ریاستجمهوری، با واکنش تند احزاب سیاسی، نهادهای جامعه مدنی و سازمانهای اجتماعی روبهرو شده است. این تصمیم که به گفته این نهادها عملاً از سوی حکومت گرفته شده، انتخابات آینده کشور را با چالشهای بزرگی روبهرو میکند و به خلق بحران خطرناکی در کشور منجر خواهد شد؛ بحرانی که به باور آگاهان سیاسی، نتایج فاجعهباری برای کشور در پی خواهد داشت.
این تصمیم، درست زمانی اعلام میشود که هشدارهای لازم برای انجام یک انتخابات سالم و شفاف در سال ۱۳۹۳ از پیش داده شده و دنیا منتظر است که ببیند افغانستان میتواند روی پای خود بایستد و مشکلاتِ خود را حل کند.
آینده سیاسی و امنیتی افغانستان درست به انتخابات سال ۱۳۹۳ گره خورده است. این انتخابات در شرایط خاصی برگزار میشود و همین شرایط ویژه سبب شده است که این انتخابات را نسبت به دو انتخاباتِ گذشته کاملاً متفاوت نشان دهد. جامعه جهانی که در حال ترک افغانستان است، به این باور رسیده که انتخابات آینده ریاستجمهوری، در حفظ ثبات و امنیت کشور نقش حیاتی دارد. جامعه جهانی به طور واضح به این نتیجه رسیده که اگر در سال ۱۳۹۳ افغانستان شاهد برگزاری انتخاباتی سالم و عادلانه باشد، این کشور از فرو رفتن در پرتگاه یک بحرانِ کلان نجات خواهد یافت، و اما اگر انتخابات با سرنوشت دو انتخابات پیشین روبهرو شود، هر اتفاق ناگواری ممکن است در کشور رخ دهد. از جنگهای داخلی گرفته، تا مشروعیتزدایی از قدرت و حتا فروپاشی نظام کنونی.
هرچند جامعه جهانی با امضای توافقنامههای متعدد، از احتمال برگشتن افغانستان به گذشته تاریک به میزان قابل توجهی جلوگیری کرده است؛ ولی بازهم باید نسبت به آینده از حالا بهصورت عقلانی اندیشید و از بروز مواردِ بالا پیشگیری کرد. چرا که اگر جلو برگزاری انتخابات شفاف، عادلانه و سالم در کشور گرفته شود، بدون شک افغانستان وارد شرایط بسیار دشوار و غیر قابل پیشبینی خواهد شد. این موضوع از چشم هیچ کسی پنهان نیست و همه به خوبی میدانند و حس کردهاند که آینده سیاسی و امنیتی کشور در گروِ این انتخابات است.
اما از جانب دیگر، چنین به نظر میرسد که آقای کرزی هم به انتخاباتِ آینده به اندازه کافی دل بسته است. هرچند از منظر قانونی، او حق ندارد که در انتخابات شرکت ورزد؛ ولی سخت علاقهمند است که در کرسی ریاستجمهوری پس از خود کسی را ببیند که یا یکی از اعضای خانوادهاش باشد و یا از افرادی وابسته به او. این موضوع را برادرش محمود کرزی به گونه آشکار آفتابی کرد و گفت که در صورت شرکت قیوم کرزی، برادر ارشد رییسجمهوری، در انتخابات آینده از او حمایت خواهد کرد. محمود کرزی این سخنان را پس از آن مطرح کرد که عطایِ تابعیت امریکایی خود را به لقایِ آن بخشید و گفت که میخواهد در سیاست کشور نقش بارزتری داشته باشد.
البته گذشتن از تابعیت امریکایی، بدون پیوند به تنشهای تازه ارگ ریاستجمهوری با امریکاییها نیست؛ ولی در ضمن پیام دیگری هم دارد و آن اینکه: آقای کرزی میخواهد تمام پلهای پشت سرش را خراب کند و به امریکاییها نشان دهد که او بیدی نیست که به بادهای انتقادِ آنها بلرزد.
میگویند آقای کرزی در سفر اخیرِ خود به امریکا، گفتوگوهای پرتنشی را با مقامهای آن کشور و از جمله باراک اوباما داشته است؛ گفتوگوهایی که حالا مشخص میشود ریشه در مسایل شخصیِ او داشتهاند. برخی منابع گفتهاند که امریکا از آقای کرزی خواسته که در انتخابات آینده از نفوذ خود استفاده نکند و بگذارد که انتخابات ریاستجمهوری در فضای سالم و قانونی برگزار شود. یکی از شراط برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه، به گفته این منابع، عدم شرکت اعضای خانواده آقای کرزی در انتخابات آینده است. ولی آنگونه که وضعیت نشان میدهد، آقای کرزی بهسادهگی نمیخواهد کاخ ریاستجمهوری را ترک کند؛ حتا اگر به افزایش بحران و تنشهای داخلی در کشور بیانجامد.
افغانستان در حال حاضر شرایط سختی را تجربه میکند و بدون شک این شرایط در سالهای بعد، سختتر از اینهم خواهد شد. به اعتقاد بسیاری از آگاهان، اگر در افغانستان انتخاباتی سالم برگزار شود، از بسیاری مشکلات که احتمال بروز آنها زیاد است، پیشگیری خواهد شد. به باور این آگاهان، در حال حاضر در افغانستان بحران مشروعیت قدرت سیاسی در حال شکلگیری است و این موضوع سبب میشود که مردم از مشارکت در حیات سیاسی، کاملاً دست بردارند و دیگر در کنار نظام نباشند. این خطر را جامعه جهانی به خوبی دریافته و به همین دلیل بر انتخاباتی عادلانه و شفاف در کشور تأکید میورزد.
دغدغه جامعه جهانی، یک دغدغه واهی و بیاساس نیست؛ بل کشورهای مختلفی که در بیش از یک دهه در افغانستان حضور نظامی داشتهاند، دستاوردهای این سالها را بسیار شکننده میبینند و به این نتیجه منطقی دست یافتهاند که یکی از راههای بیرونرفت از بحران در کشور، برگزاری انتخابات سالم است.
اما آنچه گفته شد، کل واقعیت نیست. آقای کرزی گزینه دیگری هم برای ادامه قدرت خود در نظر دارد و آن برگزاری لویه جرگه سنتی و عدم برگزاری انتخابات است. همین حالا برخی نشانههای چنین تصمیمی را میتوان در شرایط نابهسامان کشور شاهد بود. افزایش ناامنیها، مهمترین عامل و دستاویز برای عدم برگزاریِ انتخابات در کشور میباشد. بر اساس یافتههای برخی نهادهای بینالمللی، نسبت به سال گذشته، تلفات سربازان ارتش و پولیس در نبرد با شورشیان دو برابر شده است. این یافتهها همچنین نشان میدهند که بیرون شدن سربازان خارجی از مناطق روستایی و دورافتاده، احتمال سقوط این مناطق را بهدست شورشیان افزایش میدهد. این مسایل در حالی مطرح میشوند که مقامهای کشور تأکید دارند که پس از سال ۱۳۹۳، هیچ خطری افغانستان را تهدید نمیکند و اوضاع تحت کنترول خواهد بود. بیاساس بودنِ این امید دادنها را میتوان درک کرد؛ چون آقای کرزی عملاً میخواهد کشور وارد چرخه تازهیی از ناامنیها و حتا جنگهای گسترده داخلی شود.
Comments are closed.