اقوام آریایی، هندیان و چینیان از روزگاران باستانی و حتی ملت‌های کهن اروپایی و افریقایی براساس تلقی دینی و تاریخی و فرهنگی خود آغاز سال جدید را در قالب مراسم و جشن‌های سال نو پاس می‌داشتند.نوروز در جهان فرهنگ ایرانی، کریسمس در جهان مسیحیت و جشن بهاره در جهان فرهنگ چینی نمونه‌های بارزی از این آیین‌های تاریخی- فرهنگی یا دینی است که امروزه هم به صورت گسترده و همه‌جانبه در جهان برگزار می‌شود.
در فرهنگ چینی به اعتبار سابقه دیرین آن، جشن‌ها و مراسم منطقه‌ای و محلی و سراسری فراوانی وجود دارد که آن را به درستی سرزمین جشن‌ها می‌نامند؛ ولی جشن‌‌های اصلی چینی که تقریبا به صورت عمومی و یکنواخت در سراسر چین مورد توجه همه است، عبارت‌‌انداز: جشن بهاره (آغاز سال نو)؛ جشن فانوس‌ها؛ جشن مسابقه قایقرانی (جشن باستانی) و جشن نیمه ماه (جشن پاییزی). در اینجا به مناسبت شباهت جشن بهاره چینی با نوروز، در ادامه به آن بیشتر می پردازیم.
جشن بهاره
جشن بهاره همه ساله مقارن با روز اول از نخستین ماه قمری در تقویم سنتی کشاورزی چین برگزار می‌شود. در این ایام تمامی افرادی که دور از خانواده به تحصیل یا کار اشتغال دارند، سعی می‌کنند به خانه برگشته تا در این روزها جشن سال نو را درکنار خانواده بگذرانند.
چین کشوری است با۵۶ ملیت که بسیاری از آنان جشن‌‌های ویژه خود را دارند، ولی جشن بهاره بزرگ‌‌ترین و مهم‌ترین جشن در سراسر چین است که تقریبا همه ملیت‌هایگوناگون این کشور آن را گرامی می‌دارند. در زمان‌های قدیم، مردم در پایان سال قمری و در آستانه سال جدید قربانی‌هایی را برای خدایان و نیاکان خود عرضه می‌داشتند تا در سال جدید محصولات، دام‌‌ها و بارش بیشتری داشته باشند. از این رو، مردم چین همیشه جشن بهاره را مهم‌‌ترین جشن خود می‌دانستند، گرچه در طول تاریخ مراسم آیین‌های جشن بهاره دگرگون بسیاری را به خود دیده ولی مفهوم اساسی آن همچنان محفوظ مانده است که می‌توان آن را در قالب یک ضرب‌المثل چینی چنین خلاصه کرد: هرکس در بهار آغاز خوبی داشته باشد، در تمام سال کامیاب خواهد بود (سالی که نکوست از بهارش پیداست).
از زمان حاکمیت سلسله هان (۲۲۰م-۲۰۶پ.م) تا دوران آخرین امپراتور چین (۱۹۱۰) آغاز فصل بهار و جشن سال نو براساس تقویم سنتی قمری چین محاسبه و سال مالی نیز بر همین اساس بود. ولی در سال ۱۹۱۲ دولت وقت جمهوری چین، تقویم میلادی را که در بیشتر کشورهای غربی مورد استفاده بود، جایگزین تقویم قمری کرد. از آن پس آغاز سال مالی بر پایه تقویم میلادی و نخستین روز از نخستین ماه قمری به عنوان سال نو و جشن بهاره شناخته می‌شود، ولی چون سال قمری هر سال ده روز به جلو حرکت می‌کند، جشن بهاره چین هم دچار تغییرات شده و معمولا بین ۲۵ ژانویه تا ۱۰ فوریه در نوسان است. در روز جشن بهاره از سوی سازمان‌ها ومراکز دولتی مراسم باشکوهی برگزار می‌شود. جشن بهاره برای مردم چین همانند کریسمس برای غربی‌ها و نوروز برای ایرانی‌‌تباران است. چون ماه آخر سال فرا می‌رسد، مردم در و دیوار خانه‌ها را تمیز نموده و بر در و دیوار و پنجره‌ها تصاویر زیبایی که نماد سال نو است، می‌چسبانند. ساعت دوازده در شب سی‌ام آخرین ماه سال قمری، سال نو فرا می‌رسد، شبی که تمامی اعضای خانواده دور هم جمع شده و بر سر یک سفره خوراک ویژه شب سال نو را با هم می‌‌خورند تا یگانگی و همدلی خانواده در سال نو نیز ادامه یابد. آنها پس از خوردن شام برای شگون بیشتر نوشیدنی و شیرینی به یکدیگر تعارف می‌کنند. پساز شام مردم سراسر شب را بیدار می‌مانند تا با سال کهنه وداع کنند. درگذشته دور مردم در این شب چراغ‌های نفتی را تا پگاه روشن نگه می‌داشتند و تمام شب بیدار می‌ماندند تا زشتی‌ها و بدی‌ها را دور کنند و بر این باور بودند هر کس بتواند سراسر شب را بدون خستگی بیدار بماند، در طول سال آینده کوشا و کامیاب خواهد بود. امروزه به خاطر تغییراتی که در زندگی اجتماعی ایجاد شده، مردم دور هم جمع شده چای و دیگر نوشیدنی‌ها می‌نوشند، درباره گذشته و آینده گپ می‌‌زنند و مراسم تحویل سال را از تلویزیون به تماشا می‌نشینند. زنان خانه‌دار هم مشغول پختن جیائوزه گونه‌‌ای خوراک چینی می‌شوند. پختن این خوراک برای سال نو سنتی است که هزاران سال سابقه دارد. در نیمه شب که هنگام تحویل سال است، مردم برای استقبال از سال نو ترقه‌بازی و آتش‌بازی می‌کنند و برای خوشبختی و سعادت اعضای خانواده جیائوزه می‌خورند و در فردای آن دید و بازدیدها سال نو آغاز می‌شود. در دید و بازدیدها نخست کودکان و نوجوانان و به‌طور کلی جوان‌‌ترها به دیدار بزرگ‌‌ترها می‌روند و بزرگ‌‌ترها پولی را به عنوان عیدی به آنها هدیه می‌کنند.
تعطیلات رسمی سال نو برای شهرنشینان و کارمندان یک هفته است، اما در مناطق روستایی جشن-های بهاره از روز اول سال تا پانزده روز ادامه می‌‌یابد. تقریبا شبیه تعطیلات نوروزی در ایران که تا سیزده به در به درازا می‌‌انجامد. وجود آداب و رسوم شبیه به هم در آیین‌های نوروزی و جشن بهاره چینی، می‌تواند تأثیرگذاری سنت‌های نوروزی در مراسم آیین‌های جشن بهاره چینی را تأیید کند.

جشن نوروزی در منطقه سین‌کیانگ چین:
منطقه سین‌کیانگ یا ترکستان شرقی چین با مساحتی تقریبا به اندازه مساحت ایران از گذشته‌های دور تاکنون همواره با فرهنگ ایرانی بیشترین پیوندها را داشته است. اگرچه گویش مردم این منطقه اویغوری و شاخه‌ای از زبان‌های ترکی است، ولیکاربرد فراوان واژگان فارسی دری در زبان اویغوری (۳۵ درصد واژگان اویغوری فارسی‌‌اند) و کاربرد الفبای فارسی در زبان نوشتاری تنها منطقه ترک‌‌زبان دنیا که هنوز هم از خط فارسی در نوشتار خود استفاده می‌کنند، آشناترین غریبه‌های دنیای امروز برای فارسی‌‌زبانان به شمار می‌آیند. برای هر فارسی‌‌زبانی نام شهرهایی همچون کاشغر، ختن و تورفان، نام‌هایی آشنا محسوب می‌شوند. در این منطقه شاعران فارسی‌گوی سین‌کیانگ، قصه‌پردازان شیرین بیان و نویسندگان فرهیخته کم نبوده‌اند که آثار خود را به زبان فارسی خلق کرده و آن را برای آیندگان به یادگار گذاشته‌اند. اگر چه در طول تاریخ مردم این منطقه حکومت‌ها و دولت‌های متنوعی از چینی گرفته تا بخارایی و از ایرانی گرفته تا مغولی و محلی و از اسلامی گرفته تا کمونیست را تجربه کرده و با ناملایمات فراوانی مواجه شده‌اند، ولی هرگز ریشه‌های تاریخی- فرهنگی خود را فراموش نکرده و با همه توان در حفظ آداب و رسوم ملی و دینی خود تلاش نموده و آن را تقریبا دست‌‌نخورده تا به امروز نگه داشته‌اند. اصیل‌ترین آداب و رسوم و آیین‌های آریایی را می‌توان در شهرها و روستاهای مناطق دورافتاده سین‌کیانگ یافت. شاهنامه فردوسی با زندگی روزمره مردم منطقه آمیخته است و سطر سطر افسانه‌های آن را بخشی از تاریخ خود می‌دانند. در تاشقورغان، محل زندگی تاجیکان، مردم بر این باورند که نبرد رستم و اسفندیار در این منطقه روی داده است. در دامنه کوه‌های بدخشان و پامیر تپه‌های خاکی کوچک وجود دارد که بنا به گفته مردم رزمگاه رستم و افراسیاب است و این تپه‌های کوچک از خاک‌های درون چکمه رستم که پس از هر کارزار آنها را بر روی زمین خالی می‌کرده، به وجود آمده‌اند. تاجیک‌های تاشقورغان حتی معتقدند داستان شیرین و فرهاد شاهنامه در همین منطقه رخ داده و شکاف کوهی در این منطقه را محل کوهکنی فرهاد برای رسیدن به معشوق خود، شیرین می‌دانند و در دهانه شکاف مجسمه‌ای از فرهاد در حال کندن کوه برپا ساخته‌اند.
یکی از مشترکات بارز فرهنگی ایرانی‌‌تباران و مردم سین‌کیانگ، برگزاری یکسان آیین‌ها و جشن‌های نوروزی است که در این منطقه همه ساله درست در آغاز فصل بهار و در اولین روز فروردین با شور و شوق فراوان و با آداب و رسومی همانند برگزار می‌شود. خانه‌تکانی پیش از نوروز، تهیه لباس نو،گرد هم آمدنهمه اعضای خانواده در شب نوروز،آماده کردن سفره هفت سین، بازدید و احترام کوچک‌ترها به بزرگان خانواده، دادن عیدی به کودکان و نوجوانان، تهیه شیرینی‌هایگوناگون و پخت خوراک‌‌های ویژه نوروز همگی بخشی از آداب و رسوم سال نو مردم سین‌کیانگ است که ریشه در هویت فرهنگی مردم این منطقه دارد. روز اول سال نو با نام نوروز در سین‌کیانگ از سوی دولت محلی تعطیل رسمی است و رادیو و تلویزیون منطقه بدین مناسبت برنامه‌های ویژه پخش می‌کند. مردم در دیدار با یکدیگر، آغاز سال نو را به هم شادباش گفته و به سرور و شادمانی می‌پردازند. برگزاری مراسم هنری، شعرخوانی و آوازخوانی از دیگر ویژگی‌های جشن نوروز است که همه ساله در سراسر منطقه با شور وشوق فراوانی برپا می‌شود.