آیا اجماع منطقه‌یی و جهانی برای پایان جنگ افغانستان به میان آمده است؟

گزارشگر:روح‌الله بهزاد - ۲۸ جوزا ۱۳۹۸

در هفته‌های اخیر به‌ویژه پس از هفتمین دور سفر منطقه‌یی و جهانی نمایندۀ ویژۀ امریکا برای پایان جنگ افغانستان، باورها بر این شده است که اجماع منطقه‌یی و جهانی در پیوند به تأمین صلح در افغانستان شکل گرفته است. نقل محافل سیاسی هفته‌های اخیر این است که کشورها منطقه و قدرت‌های جهان توافق کرده‌اند تا به جنگ چهل سالۀ افغانستان پایان داده شود.
mandegarشماری از آگاهان روابط بین‌الملل و آگاهان سیاسی به این باوراند که چنین برداشتی نزدیک به حقیقت نیست. اما شمار دیگر به این باور اند که نسبت به گذشته اجماع منطقه‌یی و جهانی در پیوند به صلح افغانستان به وجود آمده است.
محمداکرام اندیشمند، نویسنده و آگاه سیاسی می‌گوید که اجماعی در پیوند به صلح و پایان جنگ افغانستان در سطح منطقه و جهان متصور نیست و ایران و عربستان، هند و پاکستان و روسیه و امریکا در سطح منطقه و جهان هنوز در کشمکش و رقابت قرار دارند و بر سر افغانستان نیز این کشورها هنوز به توافقی نرسیده اند.
آقای اندشمند که با روزنامۀ ماندگار صحبت می‌کرد، به اعزام سربازان امریکایی به پولند برای جلوگیری از نفوذ روسیه در آن کشور به عنوان رقابت بین امریکا و روسیه یاد کرد و گفت که در نشست اخیر مسکو نیز وزیر خارجۀ روسیه و ملا برادر، نمایندۀ سیاسی طالبان، هر دو موضع مشترک مبنی بر بیرون شدن نیروهای ناتو از افغانستان داشتند.
این آگاه سیاسی سفرهای منطقه‌یی و نشست‌های خلیل‌زاد با طالبان را «متناقض» و «مبهم» عنوان می‌کند و بیان می‌دارد که مقام‌ها و نهادهای مختلف امریکا نیز مواضع مختلف، متفاوت و گاه متناقض دارند. او می‌افزاید که بستن مرز امریکا با مکسیکو و خروج سربازان امریکایی از سوریه و افغانستان، بخش بزرگی از وعده‌های انتخاباتی ترامپ بود، اما از این میان هیچ کدام تا کنون عملی نشده است و شاید وعدۀ ترامپ در مورد افغانستان نیز تحقق نیابد.
اکرام اندیشمند دیپلماسی خلیل‌زاد را ناموفق می‌داند و تأکید دارد که امریکا استراتژی مدون و تعریف شده برای افغانستان ندارد و به همین سبب، نشست‌های آیندۀ خلیل‌زاد با طالبان نیز دستاورد ملموس و محسوسی نخواهد داشت. آقای اندیشمند به این باور است که جنگ افغانستان عوامل و دلایل متعددی و پیچیده‌یی دارد و تا به تمام ابعاد این جنگ انگشت گذاشته و برطرف نشود، جنگ پایان نمی‌یابد.
اجماع داخلی و ملی برای پایان جنگ، وحدت نظر در پیوند رابطۀ افغانستان با پاکستان و حل مشکل افغانستان با پاکستان، موضوعاتی اند که به گفتۀ اکرام اندیشمند، می‌تواند مقدمه‌یی برای آغاز تلاش‌های موثر برای پایان جنگ افغانستان باشد. این آگاه سیاسی به این باور است که پاکستان نقش اصلی و تأثیرگذار در تأمین صلح افغانستان دارد و باید مشکلات افغانستان با این کشور حل شود.
او گفت که ایجاد همگرایی منطقه‌یی برای پایان جنگ افغانستان نیز بسیار ضروری است و افغانستان باید کشورهای رقیب در منطقه را قناعت بدهد که اگر در پیوند به صلح در افغانستان همسو نمی‌شند، حداقل افغانستان را تبدیل به میدان رقابت‌های شان نسازند. به باور اندیشمند، همسویی کشورهای امریکا، روسیه، چین و اتحادیۀ اروپا نیز برای پایان جنگ افغانستان بسیار حیاتی است.
در سوی دیگر، داکتر جعفر مهدوی، عضو پیشین مجلس و از آگاهان مسایل جهانی رسیدن به صلح در نسبت به گذشته دست یافتنی‌تر می‌بیند. آقای مهدوی به روزنامۀ ماندگار اما می‌گوید که اخیراً مشکلی بین قدرت‌های بزرگ و منطقه‌یی شکل گرفته که این روند را به کُندی مواجه ساخته است.
داکتر مهدوی اظهار می‌دارد که نسبت به گذشته پیشرفت‌های چشم‌گیری در راستای رسیدن به صلح در سطح منطقه و جهان به دست آمده است. او این پیشرف‌های را محصول سیاست‌های کلان امریکا می‌داند و نقش دیپلماسی خلیل‌زاد و سیاست‌های حکومت وحدت ملی را در این راستای ناچیز عنوان می‌کند.
آقای مهدوی به این باور است که محاسبۀ عقلانی کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی برمنای منافع ملی شان سبب شده است تا در پایان جنگ افغانستان سودشان را ببینند و در این پروسه به افغانستان کمک کنند. به گفتۀ او، تأمین امنیت در افغانستان به سود اقتصادی کشورها است و به همین دلیل همۀ کشورها برای پایان این جنگ دیدگاه‌های شان را توحید کرده اند.
این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شود که نماینده‌گان امریکا و طالبان هفت دور با هم در قطر در پیوند به پایان جنگ افغانستان دیدار داشته‌اند، اما نتیجۀ ملموسی از این نشست‌ها به دست نیامده است. قرار است هفتمین دور این نشست در آخر ماه جاری میلادی در قطر برگزار شود. از سوی هم، اخیر معاون شورای عالی صلح گفته است که طالبان در این نشست‌ها هیأت باصلاحیت شان را نمی‌فرستند و در پروسۀ صلح افغانستان قادق نیستند و بهانه‌گیری می‌کنند.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.