گزارشگر:روحالله بهزاد - ۲۸ جوزا ۱۳۹۸
محمدمرسی، رییسجمهور مخلوع مصر که در زندان به سر میبرد، دو روز پیش حین دفاع از پروندۀ خود در دادگاه درگذشت. در گذشت او در دو روز گذشته واکنشهای فراوانی و متفاوتی را در افغانستان در پی داشته است. این واکنشها در شبکههای اجتماعی بهتر از هر جایی دیگری به خوبی قابل مشاهده است. بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی در سوگ مرگ مرسی قلم زنده و درگذشت او را «ضایعهیی برای جهان اسلام» خواندهاند. این کاربران همچنان نمایههای شبکۀهایشان را یا با عکسهای محمدمرسی مزین کردهاند و یا هم با عکس سیاه که نشانۀ سوگواری است. برخی از ملاها و مذهبیهای افغانستان دیروز برای آقای مرسی جنازۀ غیابی خواندند و امروز هم قرار است در نقاط مختلف کشور بهویژه در پایتخت برایش فاتحه بگیرند.
در سوی دیگر، عدهیی هم درگذشت مرسی را ربطی به جهان اسلام نمیدهند و به این باور اند که مرگ محمدمرسی یک حادثۀ درون کشوری است و نباید در این زمینه در افغانستان سوگواری و ماتم راه انداخت. اینها مینویسند که درگذشت مرسی برای مردم افغانستان و جهان اسلام تنها از بُعد اخلاقی و دینی میتوان یک امر ناخوش باشد.
در این میان، یک عدۀ دیگری هم در افغانستان هستند که حتا شناخت ابتدایی از کشور مصر، محمدمرسی و جنبش اخوانالمسلمین ندارند، اما یا از بهر درگذشت مرسی سوگواری و ماتم گرفته اند و یا هم سوگواری دیگران را نکوهش کرده اند.
کمالالدین حامد، عضو شورای رهبری جمعیت اسلامی افغانستان و عالم دین به این باور است که محمدمرسی یکی از «بیدارگران جهان اسلام» بود و جنبش اخوانالمسلمین، بار «بزرگی از بیداری و مصیبتهای» جهان اسلام را به شانه میکشد. آقای حامد در صفحۀ فیسبوکش نوشته است: اخوانالمسلمین تقریباً تمام بار بازگشت به بیداری اسلامی را به دوش میکشد و قربانی میدهد. مرسی یکی از این حلقهها بود در زنجیرۀ تحمل مصایب در راه زنده نگهداری بیداری اسلامی.
آقای حامد همچنان مینویسد که مرسی، کولهبار دیگری را نیز به دوش داشت و آن «مشروعیت سیاسی» در طول تاریخ مصر بود. او تنها رییسجمهوری بود که از دل آرا و انتخاب مردم بیرون شده بود، ولی طبیعت استبدادزدۀ جهان عرب به او و امثالش گاهی فرصت ندادهاند و نمیدهند. به گفتۀ این عالم دین، اخوان المسلمین اگر زادۀ رنسانس غربی میبود، امروز ایدهآلترین رگۀ فکری و فلسفۀ پیشرو شناخته میشد، ولی جهان عرب چنان خاک استبدادزده و استبدادزاده است که اینجا همهچیز میروید به جز «مشروعیت مردمی».
نورالله ولیزاده، یکی دیگر از کاربران شبکۀ احتماعی فیسبوک در صفحهاش نوشته است که به مرگ مرسی اندوهگین نشده است. او در یادداشتش در فیسبوک افزوده است: چون متوجه هزاران درد و رنج کشور خودم شدم که اگر قرار باشد، احساسات و عواطف انسانی خود را در نسبت به این همه رنج وغم جدی بگیریم، هر روز و هر لحظه باید سوگوار باشیم و این از نظر عملی ممکن و منطقی نیست.
آقای ولیزاده مینویسد: در جغرافیای ما، هر روز بهترین فرزندان خود را از دست میدهیم. ارزش اینها کمتراز مرسی نیست. مهم این است که ما یاد بگیریم که اول مشکلات ماحول و شهر و کشور خود را حل کنیم و بعد اگر درد و رنجی در محیط ما باقی نماند، فرصتی خواهیم داشت تا در اندیشههای «جهان وطنی» غوطهور شویم و از آنجا به خود رنج ببریم!
محمدمرسی، عضو ارشد جنبش اخوان المسلمین و رهبر یکی از احزاب زیر مجموعۀ اخوانالمسلمین به نام «حزب آزادی و عدالت» بود. محمدمرسی در سال ۲۰۱۲ در یک انتخابات سراسر در این کشور برنده شد. از او به عنوان نخستین رییسجمهور غیرنظامی در مصر یاد میشد که از پس از انقلاب در این کشور، به صورت دموکراتیک رهبری مصر را به دست گرفت. اما دیری نگذشت که ارتش مصر در برابر حکومت او کودتا کرد و حکومتش را سرنگون ساخت.
عبدالفتاح السیسی، وزیر دفاع مصر در نطقی پس از کودتا، ضمن برکناری مرسی، عدلی منصور، رییس دادگاه قانون اساسی مصر را به عنوان رییسجمهور موقت برای نهایتاً شش ماه تا برگزاری انتخابات زودهنگام معرفی کرد. دادگاه نظامی مصر مرسی و سایر اعضای اخوانالمسلمین را که پس از کودتا بازداشت شده بودند، به اتهامِ «حمله به سربازان ارتش و آتش زدن کلیساها در شهر سویس در جریان اعتراضات» به مجازات محکوم کرده بود که سرانجام دو روز پیش تلویزیون دولتی مصر اعلام کرد که محمدمرسی، رییسجمهور پیشین این کشور که برای رسیدهگی به اتهاماتش در دادگاه حاضر شده بود، در جلسۀ دادگاه غش کرد و بعد از انتقال به بیمارستان، جان خود را از دست داد.
محمدمرسی هرچند از طریق انتخابات و به صورت دموکراتیک قدرت مصر را به دست گرفته بود، اما مخالفانش همواره او را به استبداد متهم میکردند. خانوادۀ مرسی و فعالان سیاسی و مدنی مصر همچنان از شرایط بد او در زندان لب به شکایت میگشودند. محمد مرسی فشار خون و دیابت داشت و خانوادۀ او همچنان از ارایه نکردن مراقبتهای پزشکی برایش نگران بودند.
Comments are closed.