احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:برگردان: ابوبکر صدیق/ منبع: اِکسپرس تربیون/ کامران یوسف - ۱۱ سرطان ۱۳۹۸
هفتۀ گذشته محمداشرف غنی با هیأت بلندپایهیی وارد پاکستان شد و با مقامات حکومت پاکستان گفتوگو کرد.
این اولین دیدار محمداشرف پس از سال ۲۰۱۵ از پاکستان است که برای حمایت از روند جاری مذاکرات صلح میان امریکا و طالبان برای پایان بخشیدن به جنگ ۱۸ سالۀ افغانستان صورت گرفته است. دیدار غنی از پاکستان مرتبط به بخشی از فشارهای شرکای غربی است که در تلاش ایجاد و تحکیم رابطه با پاکستان هستند. رابطهیی که پیش از این توأم با ادعا و اتهام بوده است. رییس حکومت افغانستان درخواست پاکستان را در گذشتهها رد کرده است، اما در این دور دعوت نخست وزیر عمرانخان را پذیرفت.
خبرنامهیی که پس از این نشست منتشر شد، نشان میدهد که در دیدار محمداشرف غنی و عمران خان، روی ایجاد «فصل جدید» یک رابطه و همکاری دوجانبه میان دو کشور همسایه تأکید صورت شده است. دو طرف پذیرفته اند که در رقابت منافع سیاسی، انعطاف پذیری داشته باشند.
این دیدار میتواند پرسشهای بزرگ را در خود داشته باشد: آیا دو کشور میتوانند، بنیان این قوت مثبت را پایهگذاری کنند؟ در گذشته دیده شده است که این تعهدات عمر کوتاه داشتهاند. پس از سفر غنی در سال ۲۰۱۴ به عنوان رییسجمهور به پاکستان، خوشبینیهای زیاد ایجاد شد که روابطه دو کشور به شکل بیسابقۀ دچار تحول است. متأسفانه این دیدار با سرنوشت، سلفش حامدکرزی که همچنان با سرقومندان نظامی در لاهورپندی داشت، مواجه شد.
افزون بر آن، او دیدار راهبردی را با دهلی جدید در اولویتش قرار داد، اما عمر این دیدار طولانی نبود. غنی مانند کرزی، همچنان مدت طولانی پاکستان را به حمایت طالبان افغانستانی متهم کرده است و هموار تکرار میکند که چالش اصلی در روابط دو کشور صادق نبود، اسلام آباد است که از تروریستان حمایت میکند.
آیا چیزی قابل تغییر است که غنی به عنوان شاخۀ زیتون از آن در پاکستان حمایت کند؟
اینجا دلایل متعددی وجود دارد؛ اول این که پس از قرار گرفتن عمران خان، تلاش صورت گرفته که هماهنگی از پشت پرده با دولت افغانستان صورت گیرد. این تلاشهای برای ایجاد یک تغییر بزرگ در میان دو کشور بوده است.
دوم اینکه ادارۀ غنی، برای پیشرفت گفتوگوهای جاری میان امریکا – طالبان، حمایت پاکستان را ضروری میداند. چالش اصلی این است که تحکیم روابط افغانستان – پاکستان، توام با بیباوری است.
دولت افغانستان هنوز باورمند است که پاکستان بالای گروه طالبان کنترول دارد و به اساس دستور این کشور عمل میکنند.
در حالی که اسلام آباد، تلاش به رفع این غلط فهمی دارد. مورد دیگر که چالش ضد پاکستانی را مضاعف ساخته است؛ نسل جوان افغانستان باور دارد؛ پاکستان عامل تمام بدبختیها در کشورشان است. این باور آهنین در حالی بروز کرده که بیشتر جوانان افغانستان به دلیل جنگهای ۱۹۷۹ در پاکستان بزرگ شدهاند.
اما مورد قابل اهمیتی که به این بیباوریها کمک کرده این است؛ به عنوان مثال پاکستان باور دارد که افغانستان به گروههای که از گذرگاههای مرزی عبور میکنند و پاکستان را مورد هدف قرار میدهند، پناه میدهد. اسلام آباد همواره انگشت انتقاد را به طرف ریاست امنیت ملی افغانستان بلند کرده است و گفته که این نهاد در توافق با راو (raw) [مرکز اطلاعاتی] هندوستان کار میکند تا حملات را در پاکستان راهاندازی کند.
به شکل واضیح میتوان گفت؛ این دو موضوع دو کشور را به چالش بزرگ مواجه کرده است و نمیتوان باور داشت که با یک دیدار مختصر قابل حل باشد. مهمتر از آن؛ تحکیم رابطه میان افغانستان و پاکستان به انگشاف رابطۀ اسلام آباد – دهلی بستهگی دارد. هند از نقش پاکستان در افغانستان نگران است؛ چنانچه اسلامآباد از انکشاف نفوذ دهلی جدید در حویلی پشت سر خود که جغرافیایی منافع استراتژیکاش است، نگرانی دارد. در حقیقت ایجاد مصالحه میان هند و پاکستان میتواند غایت آینده افغانستان را تعین کنند، اما سفر اخیر غنی تأثیر بهسزای روی آن ندارد.
Comments are closed.