ماندگار: پیکر شیخ محمدآصف محسنی از چهره‌های پُرنفوذ روحانی و جهادی افغانستان دیروز در کابل به خاک سپرده شد.
مراسم خاک‌سپاری او با حضور شمار زیادی از مسوولان حکومتی و چهره‌های جهادی برگزار شده بود. پیکر مرحوم محسنی در محوطۀ حوزۀ علمیۀ خاتم النبیین به خاک سپرده شد.
شیخ محمدآصف محسنی شام دوشنبه، ۱۴ اسد به عمر ۸۴ در کابل درگذشت.
درگذشت آیت‌الله محسنی، از رهبران اهل تشیع افغانستان، واکنش‌های گسترده‌یی را به همراه داشته است.
احمدولی مسعود، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در پیامی گفته است: خبرِ ارتحال دانشمندِ بزرگ جهان اسلام جناب آیت‌الله العظمی محمد آصف محسنی موجبِ تأثر و تأسف فراوان گردید. آن شخصیتِ تأثیرگذارِ علمی و جهادی سالیان متمادی از عمرِ شریف شان را در راه ترویج معارف دینی، ارزش‌های اعتدال گسترِ معنوی، تقریب مذاهب اسلامی، راهنمایی مجاهدین و خدمت به اهل علم و عموم مردم صرف نمودند، و به حق از خدمت‌گزارانِ صادق دین و عرصۀ ملی بودند.
در ادامۀ این پیام آمده است: اینجانب به نیابت از بنیاد شهید احمد شاه مسعود ضایعه تأسف انگیزِ آن عالم جلیل القدر را به بیت مکرم آن فقیدِ سعید، حوزه‌های علمیه، شاگردان، مجاهدان کشور، پیروانش و مردم شریف افغانستان تسلیت و تعزیت گفته و از خداوند منان برای آن فقید سعید علو درجات و برای همۀ بازماندگان صبر جمیل و أجر جزیل مسألت دارم.
ریاست حکومت وحدت ملی نیز در اعلامیه‌یی گفت که محمد آصف محسنی دارای اخلاق و سجایای نیکو بود، در عرصۀ علوم اسلامی دست بلند داشت و در پیروزی جهاد برحق مردم افغانستان تلاش‌های خستگی‌ناپذیر را انجام داد. ریاست اجرایی حکومت وحدت ملی نیز در پیامی گفته است که آصف محسنی، از بزرگان و اندیشمندان جهان اسلام بود و در طول دورۀ حیاتش در راستای ترویج و نهادینه‌شدن قرائت متعادل و مبتنی بر عدل و برابری از متون دینی و اسلامی جهد و تلاش ورزید. وی پیوسته در راستای اخوت اسلامی، همزیستی مسالمت‌آمیز و رواداری مذهبی میان مذاهب و فرقه‌های اسلامی تلاش کرده و در این راه و رسم، آثار گران‌بها و سخنرانی‌های پرباری برجا گذاشته است.
حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین نیز گفته که شیخ محمدآصف محسنى شخصیت روحانى، دانشمند و علم دوست کشور بود که عمر پُربارش را در راه مجاهدت خاضعانه در عرصه علوم اسلامى، اجتماعى و اخوت اسلامى وقف خدمت به مردم و کشورش کرد و آثار علمى زیادى از خود به جا گذاشت.
عبدرب الرسول سیاف، رهبر جهادی، شیخ آصف محسنی را «دوست دیرینه خویش» و عالم متواضع و دانشمند باعزت خوانده است.
استاد سیاف گفته است که او در پهلوی علم و دانش و بینش و بصیرت صاحب طبع ظریف و مزاج لطیف وصحبت شیرین بود، یک بخش بزرگ از زنده‌گی خود را صرف تدریس و تالیف و توجیه کرد و یک میراث و اندوخته قابل ملاحظه علمی را به‌جا گذاشت.
در کنار پیام شماری از کشورهای اسلامی، شهروندان افغانستان نیز در شبکه‌های اجتماعی درگذشت او را ضایعۀ بزرگ خوانده اند.
آیت‌الله محمدآصف محسنی در ۵ ثور ۱۳۱۴ (می ۱۹۳۵) در شهر قندهار زاده شد. خانواده او از شیعیان ساکن در قندهار بودند. او تحصیلات ابتدایی را در قندهار شروع کرد و سپس در سال ۱۹۴۹ همراه با پدرش به پاکستان رفت و در شهر کویته پاکستان مرکز ایالت بلوچستان پاکستان زبان اردو را آموخت و تحصیلات خود را ادامه داد. در سال ۱۳۳۰ خورشیدی کارمند اتاق تجارت قندهار شد اما برای فراگیری علوم دینی، این شغل را رها کرد و به تحصیل پرداخت. سپس به ولسوالی جاغوری رفت و به مدت یک سال ادبیات و منطق را در آنجا فرا گرفت.
او پس از ۱۲ سال تحصیل در نجف به زادگاهش قندهار بازگشت و در یک مدرسۀ مذهبی در شهر قندهار به تدریس علوم دینی پرداخت و سپس حسینیه بزرگ قندهار و مدرسه علمیه آن شهر را بنیان نهاد. وی در سال ۱۳۵۷ خورشیدی به حج رفت.
آیت‌الله محسنی بعد از سقوط حکومت طالبان، به کابل بازگشت و تاکنون نیز در پایتخت افغانستان سکونت داشت.
از مهم‌ترین اقدامات وی در کابل ساخت حوزۀ بزرگ علمیه خاتم النبیین، احداث دانشگاه خاتم النبیین، احداث شبکۀ تلویزیون تمدن، احداث شورای علمای شیعه افغانستان، احداث شورای اخوت اسلامی افغانستان و رسمیت مذهب جعفری در قانون اساسی افغانستان می‌باشد.
او موسس حزبی به‌‌نام حرکت اسلامی افغانستان بود که از جریان‌های جهادی شیعه به حساب می‌آمد و علیه اشغال شوروی می‌جنگید.
آیت‌الله آصف محسنی شاید نخستین فرد در میان روحانیون شعیه افغانستان باشد که رسماً لقب آیت‌الله را کسب کرده است. آقای محسنی از روحانیون میانه‌رو شمرده می‌شد.
با سقوط رژیم دکتر نجیب‌الله و آغاز حاکمیت نخستین دولت مجاهدین در کابل، وی منشی و سخنگوی شورای رهبری دولت مجاهدین شد.
پس از وقوع جنگ‌های داخلی بین گروه‌های مجاهدین و تصرف افغانستان به وسیله گروه طالبان، آقای محسنی کابل را ترک کرد و چند سالی مقیم شهر اسلام‌آباد پاکستان شد.
او مخالفت خود را با جنگ‌های داخلی افغانستان که میان گروه‌های مجاهدین در گرفت رسما اعلام می‌کرد و تلاش‌هایی را هم به منظور آشتی دادن گروه‌های درگیر انجام داد که این تلاش‌ها به نتیجه‌یی نرسید.
در سال ۱۳۷۶هجری خورشیدی از پاکستان به ایران رفت و در آنجا به تدریس خارج فقه، علم الرجال و علم کلام پرداخت و بعد از سقوط حکومت طالبان، به کابل بازگشت.
مرحوم محسنی عمدتاً به دلیل موعظه‌ها و تأکیدش بر فراگیری دانش مدرن به وسیله زنان و مردان در میان روحانیون افغانستان شهرت دارد و از طرف‌دارن مهم سیاست عدم تمایزهای ذاتی میان مذهب تشیع و تسنن بود.