بخش دوم/

سازمان‌های مربی‌گر: سازمان‌هایی هستند که به دنبال ایجاد محیطی می‌باشند که در آن رفتار و فعالیت‌های تشویق‌کنندۀ یادگیری مداوم، تبادل دانش صریح و ضمنی، مربی‌گریِ دوطرفه و خودرهبری گسترش می‌یابد. تفاوت بین سازمان‎های یاددهنده و مربی‌گر در آن است که سازمان‌های یاددهنده مدیریت دانش را انجام می‌دهند، درحالی‌که سازمان‌های مربی‌گر فراتر از مدیریت دانش قدم برمی‌دارند و بیشتر به جای این‌که بیندیشند چه چیزی را بدست بیاورند، در مورد چگونه‌گی به‌دست آوردنِ آن نیز اندیشه می‌نمایند.
یاددهی شرافت‌مندانه: چرخه‌یی است که هر روز کارکنان را در سازمان‌های یاد دهنده زیرک‌تر، همسوتر و پُرانرژی‌تر می‌سازد و با درگیرسازی تعداد بی‌شماری از کارکنان، دانش را گسترش می‌دهد. چرخۀ یاددهیِ شرافت‌مندانه وقتی ایجاد می‌شود که رهبران سازمان متعهد به یاددهی می‌باشند و برای یادگیری خود و کمک به یادگیریِ فراگیران شرایطی را ایجاد می‌کنند که همه اعتماد به نفس پیـدا کنند. اجرای این چرخۀ مستمر یاددهی و یادگیری، مستلزم داشتن اعتماد به نفس و جرأت است. در چرخه یاددهی شرافتمندانه، رویدادها فرآیندی را آغاز می‌کنند تا چیزی بهتر و مفیدتر از قبل را ایجاد نمایند؛ درحالی‌که در یاددهی رذیلانه، افراد ساکت‌تر شده و سرمایه علمی آن‌ها تهی می‌گردد.

تاریخچه
در سال ۱۹۹۰، سنگه با انتشار کتاب «پنجمین فرمان» سازمان‌های یادگیرنده را مطرح ساخت. در طول دهۀ۱۹۹۰ و پس از آن تا به امروز سازمان‌های بسیاری تلاش کردند در زمره سازمان‌های یادگیرنده قرار گیرند و از طریق اصلاح مسیر خود، در آینده پُررقابت دوام پیدا کنند. در این زمینه بسیاری از سازمان‌ها به این نتیجه رسیدند که فقط سازمان یادگیرنده عاملی کافی برای ادامه حیات در محیط پُررقابت امروزی نیست و سازمان‌ها نیاز به یاددهنده‌گی نیز دارند. سازمان یاددهنده مفهومی است که اولین‌بار توسط تیچی استاد رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی دانشگاه میشیگان به‌کار برده شد. او در کتاب‌های موتور رهبری و چرخه رهبری، تصویر روشنی از سازمان یاددهنده و این‌که چگونه یک رهبر می‌تواند یاددهنده و یادگیرندۀ اثربخشی باشد، ارایه نمود.
در قرن بیست‌ویکم، یادگیری برای توسعۀ منابع انسانی فراتر از سطح سازمان‌های یادگیرنده است. برای رقابت در قرن بیست‌ویکم، رهبران نیاز به ساختن سازمان‌هایی دارند که نه فقط یادگیرنده بلکه یاددهنده نیز باشند. سازمان‌ها نیاز به ایجاد محیطی دارند که در آن، رهبران یاددهنده باشند. در این محیط، کلید برنده شدن رهبر، توانایی او در پرورش هوشِ جمعی تیم خود، حفظ همسویی و ایجاد انرژی در اعضای سازمان و تلاش برای رضایت مشتریان است. مهم‌ترین عامل برای سازمان در این محیط، رضایت مشتری است. جهت ایجاد و حفظ ارزش‌های جدید برای مشتریان، اعضای تیم باید هرروز باهوش‌تر و نکته‌سنج‌تر شوند؛ بنابراین همگام با این‌که افراد در سازمان به کار مشغول اند، باید فرآیندهای یاددهی، یادگیری، همسویی و پرانرژی بودن، به طور مستمر و در جهتی انجام گیرد تا رضایت مشتریان را جلب نماید.