یکی از ویژه‌گی‌های برگزاری انتخابات که در قانون نیز تسجیل یافته، سراسری بودن و شفاف بودنِ آن است. اگر هر کدام از این ویژه‌گی‌ها در انتخابات به‌درستی اعمال نشود، به معنایِ آن است که نتیجۀ آن می‌تواند مناقشه‌آمیز باشد و مورد سوال قرار گیرد. کمیسیون انتخابات به‌تازه‌گی گفته است که بیشتر از دوهزار مرکز رای‌دهی در روز انتخابات به دلیلِ مشکلات امنیتی بسته خواهد ماند. این رقمی است که از حالا از فهرستِ مراکز رای‌دهی بیرون ساخته شده؛ زیرا به احتمالِ قوی نیروهای امنیتی قادر به تأمین این مراکز نیستند. اما در کنار آن با توجه به تجربۀ انتخابات‌های گذشته، احتمالِ این هم وجود دارد که ده‌ها مرکز رای‌دهیِ دیگر به دلایلِ مختلف در روز برگزاری انتخابات باز نشوند.
در انتخابات پارلمانیِ سالِ گذشته حتا در برخی مناطق انتخابات در دو روز برگزار شد؛ چون به دلیلِ مشکلاتِ فنی‌یی که در ماشین‌های بایومتریک به وجود آمد و یا ارسالِ اشتباهیِ فهرست نام‌‌هایِ رای‌دهنده‌گان از یک محل به محلِ دیگر و حتا از یک ولایت به ولایتِ دیگر، روند برگزاری انتخابات با سکته‌گی‌هایِ بزرگی مواجه گشت. در ضمن، این مسأله را نیز نباید از نظر دور داشت که تقلب در انتخابات‎هایِ افغانستان یک امرِ حتمی و صد در صدی است و ناممکن است انتخاباتی در این کشور برگزار شود که در آن تقلب صورت نگیرد. به ویژه این‌که برخی نامزدان که به امکانات دولتی دسترسی دارند، از انجامِ تقلب به هیچ صورت صرف نظر نمی‌کنند.
آقای غنی در انتخابات ریاست‌جمهوریِ گذشته هیچ موقعیتِ حکومتی نداشت، اما به اندازۀ کافی از حمایتِ نهادهای حکومتی برخوردار بود و با انجام تقلب‌هایِ گسترده و شرم‌آور توانست انتخابات را به مضحکه تبدیل کنـد. نام انتخابات افغانستان از آن‌زمان با رایِ گوسفندی گره خورده و اعتماد عمومی به این روند مردمی و ملی را خدشه‎دار کرده است. آقای غنی با تیم انتخاباتیِ خود این بار در رأس قدرتِ سیاسی در افغانستان قرار دارد و شواهد زیادی نشان می‌دهند که او از مدت‌ها به این‌سو طرح مهندسـی انتخابات را ریخته است.
ضیاء امرخیل رییس پیشینِ دبیرخانۀ کمیسیون انتخابات و ده‌ها عضو دیگرِ این کمیسیون و کمیسیون شکایات انتخاباتی به عنوان مشاوران و نزدیکانِ آقای غنی در صحنه حضور دارند و این افراد بدون تردید برای چنین روزی نگه داشته شده‌اند. آقای امرخیل به جای این‌که محاکمه می‎شد و اکنون در زندان می‌بود، به عنوان مشاور و دستیارِ آقای غنی گماشته شده و این فرد با توجه به نفوذی که در درون کمیسیون انتخابات دارد، این بار نیز آسـتین‌ها را برای برگزاری انتخاباتِ گوسفندی بر زده است. البته این بار در کنار آقای امرخیل، گروه بزرگی از مقام‎های دولتی در کابل و سایر ولایات مشغول پیکارهای انتخاباتی و زمینه‎چینی برای تقلب به نفعِ آقای غنی هستند. علاوه بر آن، نباید فراموش کرد که برخی دیگر از نامزدانِ انتخابات نیز امکان‎ها و ظرفیت‎هایی برای انجامِ تقلب دارند که از آن به سود خویش استفاده می‌کنند.
وقتی فردی که در رأس قدرت قرار دارد، با همۀ توان برای تقلب برنامه‎ریزی کرده باشد، بدون شک از دیگران انتظاری بهتر نخواهد رفت. ویژه‎گی دیگرِ انتخابات که سلامتِ آن را ضمانت می‎کند، شفاف بودنِ آن است. ولی متأسفانه این اصل در تمام انتخابات‎های افغانستان به میزانِ زیادی مورد بی‌توجهی قرار داشته است. همین حالا ادعاهایی از سوی نامزدان انتخابات مطرح می‌شود دال بر این‌که سیستم بایومتریک با چالش‎هایی مواجه است و نمی‎تواند شفافیتِ انتخابات را تضمین کند. حتا گفته می‌شود که ماشین‎های بایومتریک امکان تقلب را در انتخابات به نحو چشم‎گیری افزایش داده است. با این حساب، انتخاباتی که شفاف و همه‎گانی نباشد، چه نتیجه‎یی در پی خواهد داشت؟
بدون تردید نتیجۀ آن همان اتفاقی است که در انتخابات گذشتۀ ریاست جمهوری شاهدِ آن بودیم. نتیجۀ انتخاباتِ غیرشفاف و غیرهمه‌گانی برای هیچ یک از نامزدان پذیرفتنی نخواهد بود و این بار احتمال این‎که وضعیت بدتر از سال ۱۳۹۳ شود، بسیار زیاد است. از طرف دیگر، چالش طالبان نیز این بار در برابر انتخابات وجود دارد. این گروه اگر در انتخابات‎هایِ گذشته زیاد در پی صدمه رساندن به این روند نبود، ولی اکنون به دلیل گفت‌وگوهای صلح و موضعی که در برابر انتخابات گرفته، به شدت در پی آسیب‌رسانی به این روند خواهد بود. طالبان از حالا هشدار داده ‌اند که اجازۀ برگزاری انتخابات را در مناطق تحتِ سیطرۀ خود نخواهند داد. این هشدار بسیار خطرناک و جدی است و احتمال کاهشِ شرکت‎کننده‎گان را در پی دارد.
حکومت نیز برنامۀ چندانی برای تأمین امنیتِ انتخابات ندارد. آقای غنی صرفاً تلاش می‌کند که برای خود بینیِ خمیـری بسازد. برای او هر قدر انتخابات در میان ناامنی و در فضایی محدود برگزار شود، مطلوب‌تر است؛ به ویژه حالا که نیروهای خارجی تمایلِ زیادی به تأمین امنیت انتخابات ندارند و بهانۀ آقای غنی برای عدم تأمین امنیتِ سراسری نیز آماده است. با این حساب، ما در سالِ روان اگر انتخاباتی داشته باشیم، پُرچالش‌تر، خطرناک‌تر و مهندسی‌شده‌تر از انتخابات گذشتۀ ریاست جمهوری خواهد بود. جامعۀ افغانستان اعم از سیاسیون و مـردم عادی، از حالا باید برای مقابله با چالش‌ها و خطراتِ انتخابات آماده‌گی بگیرند؛ آماده‌گی‌هایی که دست‌کم از سقوط افغانستان در بحرانِ ممتد و آنارشیِ غیرقابل بازگشت جلوگیری کند.