مسوولان در دادستانی کل از رسیده‌گی به ۷۸ پروندۀ مختلف خشونت در برابر خبرنگاران خبر داده و مسوولان در نهاد حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان سالِ ۲۰۱۹ را خونین‌ترین سال برای خبرنگاران افغانستان برشمرده و می‌گویند که خشونت‌ها در برابر این قشر افزایش یافته است.
جمشید رسولی، سخنگوی دادستانی کُل به روزنامۀ ماندگار می‌گوید که دادستانی کل در سال‌های گذشته در مجموع به ۷۸ پروندۀ مختلف خشونت در برابر خبرنگاران رسیده‌گی کرده و به آن ترتیب اثر داده است.
آقای رسولی می‌افزاید که از این میان، ۳۲ مورد آن مربوط به قتل خبرنگاران و کارمندان رسانه‌یی می‌شود که این آمار از سال ۲۰۰۱ تا پایان سال ۲۰۱۹ را شامل می‌شود که در حملات تروریستی و جنایی جان‌های‌شان را از دست داده اند.
او اظهار داشت که در سال ۲۰۱۹، ۲۶ مورد پروندۀ متضرر شدن کارمندان رسانه‌‌یی و خبرنگاران به دادستانی کُل رسیده است که در ولایت‌های تخار، کابل، خوست، هلمند، ننگرهار، جوزجان انجام شده است. او گفت که این پرونده‌ها شامل قتل، توهین و لت‌وکوب خبرنگاران می‌شود.
جمشید رسولی بیان کرد که اکثر پرونده‌هایی که در سال ۲۰۱۹ به ادارۀشان مواصلت ورزیده، بررسی و تحقیق شده و به دادگاه سپرده شده است. رسولی می‌گوید: در گذشته وقتی پنج خبرنگار در یک حادثه کشته و یا زخمی می‌شدند، کارمندان رسانه‌ها پنج پرونده نزد ما ثبت می‌کردند، اما ما آن را یک پرونده شمار می‌کردیم که در آن پنج تن کشته یا زخمی شده است، اما بربنیاد توافقی که تازه صورت گرفته است، اکنون دادستانی کُل نیز در گزارش خود هر کارمندی که در یک حادثه زخمی و یا کشته شده را یک پرونده حساب کرده است.
در عین حال، دادستانی کُل با فرستادن گزارش آمار خشونت در برابر خبرنگاران در سال ۲۰۱۹ به روزنامۀ ماندگار، آمار پرونده‌های تعقیب شدۀ خشونت در برابر خبرنگاران را همه‌گانی کرده است. گزارش مکملِ رسیده‌گی به پرونده‌های خشونت در برابر خبرنگاران در سال ۲۰۱۹ از سوی دادستانی کُل به شرح زیر است:
۱- پروندۀ قتل دو تن از خبرنگاران تلویزون هم‌صدا در ولایت تخار به نام‌های شفیق‌الله و رحیم‌الله که از سوی نیروهای کشفی و امنیتی به منظور رسیده‌گی و تحقیق به این اداره مواصلت ورزیده بود، در پیوند به این رویداد؛ دو تن بازداشت گردیده که دوسیۀ نسبتیشان، پس از تکمیل تحقیقات و ترتیت اتهامنامه، غرض اجراآت و فیصله شرعی به دادگاه تالقان سپرده شد.
۲- در پیوند به ترور سلطان محمد خیرخواه، خبرنگار محلی در ولایت خوست، دو تن به نامهای عبدالحلیم، فرزند مولوی نظیر و فریدالله، فرزند ولی محمد توسط ریاست امنیت ملی آن ولایت دستگیرد گردیده، از اینکه رویداد ترور گزارش شده است؛ پروندۀ فوق غرض تحقیقات بیشتر به ریاست محترم ۵۰۱ امنیت ملی کشور فرستاده شده و تحت بررسی قرار دارد.
۳- پروندۀ‌ قتل سخی محمد، مشهور به بلوچ، کارمند تلویزیون محلی ولایت زابل که از سوی مسوولین امنیتی و کشفی به ادارۀ‌ دادستانی کُل رسیده بود، به گونۀ‌ جدی رسیده‌گی شد. این پرونده پس از بررسیها و تحقیقات، با ترتیب اتهامنامه به دادگاه ارسال گردید که در نتیجه، به اساس رای دادگاه؛ سردار محمد، ولد دادمحمد به مدت شش سال و شش ماه محکوم به حجز گردیده و همچنان ظریف خان، ولد کاکرخان به اساس حکم دادگاه برائت حاصل کرد. به همین ترتیب، دو تن دیگر در این زمینه به نامهای حضرت‌الله و میاگل تحت کشف قرار دارند.
۴- منیه منگل، خبرنگار شبکۀ آریانا که در کابل ترور شده بود، در پیوند به این رویداد چهارتن گرفتار شدهاند که بعد از بررسیهای همهجانبه و تحقیقات کُلی از سوی این نهاد، دوسیه به دادگاه سپرده شد. به اساس حکم دادگاه، یک تن به‌نام دوست محمد، ولد خان محمد، به ۲۲ سال حبس تنفیذی محکوم به مجازات گریده و همچنان سه تن دگر برائت حاصل کردهاند.
۵- قضیۀ مشاجرۀ لفظی، دو و دُشنام و هتک حرمت به مظنونیت اسامی اتل، فرزند جمعه گل مسوول رادیو تلویزیون همیشه‌بهار در ولایت ننگرهار به این نهاد رسیده بود که بعد از تحقیقات همه‌جانبه و کُلی و ترتیب اتهامنامه به دادگاه، غرض صدور حکم ارسال گردید.
۶- قضیۀ حمل سلاح غیرقانونی و اخلال امن و نظم عامه به مظنونیت هر یک هیواد، ولد شاپری و میرویس، ولد معراج‌الدین که از سوی مراجع امنیتی و کشفی به این اداره مواصلت کرده بود، پس از رسیده‌گی، تحقیق و ترتیب اتهامنامه به دادگاه ننگرهار به منظور فیصلۀ‌ شرعی سپرده شد.
۷- نثاراحمد احمدی، کارمند تلویزیون سباوون در ولایت هلمند که در آستانۀ‌ داخل شدن به دروازۀ تلویزیون سباوون که موترش از اثر ماین که قبلاً جاسازی شده بود، انفجار میکند. موصوف مسأله را با ریاست امنیت ملی در جریان گذاشته و تا اینک عاملین این رویداد بازداشت نشده اند.
۸- در ارتباط به قضیۀ ادعای لت‌وکوب عبدالله خنجانی، رییس تلویزیون «یک»، نامه به تاریخ ۱۱/۳/۱۳۹۸ عنوانی ریاست محترم عمومی دفتر مقام عالی ریاست جمهوری اسلامی افغانستان ارسال گردیده و از ایشان خواسته شده تا شهرت اشخاص شامل قضیه را به اختیار این اداره قرار داده و افراد مظنون با وجود جلب‌های مکرر غرض انجام تحقیقات حاضر نگردیده است.
۹- قضیۀ سوءاستفاده از اسناد تزویری یک عراده موتر کرولا به مظنونیت اسامی سید اسماعیل سادات که بدین اداره رسیده بود، از سوی این نهاد رسیده‌گی شد و پروندۀ فوق به دادگاه ارسال شد و به اساس حکم دادگاه، نام برده برائت حاصل کرده و فیض‌الله نام به پرداخت (۴۵۰۰۰) هزار افغانی به جزای نقدی تعلیقی محکوم به جزا گردیده است.
۱۰- قضیۀ سوءاستفاده از صلاحیت وظیفه‌یی واحدالله، ولد جمعه خان که به این اداره رسیده بود، نامبرده علاوه بر اینکه در بست (۵) به حیث مدیر حج و اوقاف ولسوالی قرباغ ولایت غزنی ایفای وظیفه می‌کرد؛ به عنوان خبرنگار در شبکۀ رادیو کلید از سال ۱۳۹۷ بدین‌سو نیز فعالیت میکند که پروندۀ‌ فوق تحت کار این نهاد قرار دارد.
۱۱- در ارتباط به رویداد قتل قندهاری، رانندۀ انجنیر زلمی، رییس تلویزیون انعکاس در ولایت ننگرهار؛ ۹ تن بازداشت شده که دو تن آنها به دلیل عدم دلایل کافی در قسمت‌شان اقامۀ دعوی صورت نگرفته و پنج ۵ تن دیگر از آنها برائت حاصل کرده و از این مجموع، دو تن دیگر که از اثر تحقیقات عامل اصلی روی داد تشخیص شده‌اند؛ دوسۀ‌ نسبتی‌شان تکمیل و غرض اجراآت و فیصله بر دادگاه محول گردید.
۱۲- قضیۀ نوید، تصویر بردار تلویزیون میوند که در زمینۀ نشر ویدیوهای محاسن سفیدان میربچه‌کوت بدون اجازه آن‌ها و به هدف تمسخر و توهین، تحت رسیده‌گی این اداره قرار دارد.
۱۳- ادعای محمد شعیب شهاب که از سوی موظفین نظامی در ولایت بادغیس مورد لت‌وکوب قرار گرفته است، بر بنیاد اطلاعات دقیق و موثق، موضوع میان طرفین حل‌وفصل گردیده است.
۱۴- قضیۀ سمیه نوروزی، مدیر خبر رادیو رویان در بغلان که به این اداره مواصلت کرده بود، بدین قضیه رسیده‌گی جدی صورت گرفت. رسیده‌گی این نهاد نشان می‌دهد که این رویداد ربط بر خشونت خبرنگاران نداشته و یک رویداد مدنی بوده است.

رویداد تروریستی «انتحاری» در ساحۀ شش درک کابل
رویداد تروریستی که در ساحه شش درک کابل اتفاق افتاد و به در آن ۹ تن از خبرنگاران شهید شدند، از این‌که این رویداد، یک رویداد ترورستی شمرده میشود، از همین‌رو ریاست ۵۰۱ امنیت ملی در این زمینه تحقیق کرده و در پیوند به این رویداد، چهارتن بازداشت شدهاند. شمار خبرنگارانی که در این حمله جان باخته اند قرار ذیل است:
۱۵- شاه‌مری فیضی
۱۶- یارمحمد طوخی
۱۷- فرشته درانی
۱۸- غازی رسولی
۱۹- علی سلیمی
۲۰- سلیم تلاش
۲۱- عبدالله حنانزی
۲۲- نوروزعلی رحیمی
۲۳- سباون کاکر
که دوسیههای‌شان تحت تحقیق و بررسی ریاست «۵۰۱» امنیت ملی قرار داشته و تصامیم در زمینه وقتا فوقتاً گزارش داده میشود.
رویداد تروریستی «انتحاری» در کلپ میوند
در این رویداد تروریستی به تعداد دو تن از خبرنگاران گرامی شهید شدهاند که در پیوند به این قضیه، دو تن گرفتار شده پروندۀ نزد ریاست «۴۰۱» امنیت ملی کشور میباشد. شماری خبرنگاران که در این حمله جان باختند قرار ذیل است:
۲۴- صمیم فرامرز
۲۵- رامز احمدی
که دوسیههای‌شان تحت تحقیق و بررسی ریاست «۵۰۱» امنیت ملی قرار داشته و تصامیم در زمینه وقتا فوقتاً گزارش داده میشود. بناً از مجموع ۲۵ مورد خشونت علیه خبرنگاران که به دادستانی مواصلت ورزیده است و از سوی نهاد بررسی و نتایج و خلص آن فوقاً گزارش گردید.
در سوی دیگر، در اعلامیۀ دیگری که از این نهاد به روزنامۀ ماندگار رسیده، فشردۀ‌ی از رسیده‌گی پرونده‌های خشونت در برابر خبرنگاران از سال ۲۰۰۱ تا سال ۲۰۱۹ دگر شده است. در گزارش گفته شده که این مواد آن، فشرده‌یی از رسیده‌گی به قضایای قتل خبرنگاران که از مرجع امنیتی و کشفی به ادارۀ دادستانی کُل افغانستان مواصلت کرده بود، به تمامی آن‌ها رسیده‌گی شده است.
بربنیاد این گزارش: از شروع سال ۲۰۰۱ میلادی تا اکنون، ۳۲ مورد از قضایای قتل خبرنگاران به این نهادآمده که به تمام آن‌ها در چارچوب قوانین نافیذۀ کشور با رعایت «عدالت و انصاف» به گونۀ «جدی، عادلانه و بی‌طرفانه» رسیده‌گی شده است. دادستانی کُل گفته است: از ۳۲ مورد قتل خبرنگاران که در مرکز و ولایات کشور، رخ داده است ۱۱ مورد آن قضیۀ تروریستی و شماری دیگر آن که به ۲۰ مورد می‌رسد، قضایایی جنایی بوده است.
نی؛ در سال جاری ۱۰ خبرنگار کشته شده
همزمان بااین، رییس نهاد حمایت کننده رسانه های آزاد افغانستان (نی) می‌گوید که به رغم اینکه در سال ۲۰۱۹ خشونت علیه خبرنگاران در افغانستان ۴۲ درصد کاهش یافته است اما در سال جاری میلادی تعداد ۱۰ خبرنگار در کشور کشته شده اند.
مجیب خلوتگر دیروز در یک نشست خبری گفت: یافته‌های این نهاد نشان می‌دهد که هنوز هم خشونت زیادی علیه خبرنگاران وجود دارد و درسال جاری میلادی ۱۱۵ مورد خشونت علیه خبرنگاران ثبت شده است. او افزود: قتل، ضرب و جرح خبرنگاران، مشکل مالی رسانه‌ها و عدم دسترسی به اطلاعات از مهمترین چالش‌هایی است که خبرنگاران در افغانستان با آن مواجه هستند.
خلوتگر گفت: در سال گذشته مردم افغانستان شاهد ۲۰ مورد قتل کارمندان رسانۀ‌ی بودند اما امسال این رقم به ۱۰ مورد کاهش یافته است. به گفتۀ خلوتگر، علت کشته شدن خانم «مینه منگل» کارمند یکی از رسانه‌های افغانستان هنوز مبهم است و روشن نیست آیا وظیفه خبری وی باعث قتل او شده یا علت دیگری داشته است و دولت نیز تاکنون در این زمینه اظهار نظری نکرده است.
رییس نی افزود: مورد دیگر کشته شدن «هوتکی» در ولایت قندهار بود که دو شب پیش از انتخابات رخ داد و تاکنون روایت های مختلفی در مورد آن مطرح شده است. خلوتگر اظهار داشت یافته‌های نی، نشان می ‌دهد که در سال جاری میلادی بیش از ۲۰ خبرنگار زخمی شده اند که نسبت به سال گذشته ۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
به گفتۀ رییس این نهاد دفاع از حقوق خبرنگاران در ۱۰ مورد نیروهای امنیت ملی و کارمندان دولتی، خبرنگاران را بازداشت کرده اند. خلوتگر افزود: ۱۰ نفر از خبرنگاران نیز امسال در افغانستان تحت ضرب و شتم قرار گرفته اند که نخستین قربانی آن خبرنگار روزنامۀ صبح کابل بوده است.
رییس نی در باره دسترسی خبرنگاران به اطلاعات نیز گفت که نظر سنجی آنها نشان می دهد که ۵۰.۸ درصد خبرنگاران از دسترسی به اطلاعات ناراضی و ۴۷ درصد ابراز رضایت کرده اند. سال گذشته افغانستان بدترین کشور برای امنیت جان خبرنگاران شناخته بود که در آن ۲۰ خبرنگار افغان به گونۀ فردی و گروهی هدف حملات تروریستی قرار گرفته و کشته شده بودند.