دولت امریکا، وظیفۀ زلمی خلیلزاد را به عنوان نمایندۀ آن کشور در امور صلح افغانستان تمدید کرد. با روی کار آمدن دولت جدید امریکا به ریاست بایدن، برخی‌ سیاست‌مداران در افغانستان گمان داشتند که زلمی خلیلزاد دوباره به عنوان نمایندۀ آمریکا برای صلح افغانستان تعیین نخواهد شد و یک نمایندۀ با صلاحیت که امریکایی باشد، این سمت را اداره خواهد کرد. اما با روی کار آمدن جوبایدن، زلمی خلیلزاد به این سمت ابقا گردید.

وزیر خارجۀ جدید امریکا اعلام کرد که زلمی خلیلزاد به وظیفه‌اش به عنوان نماینده ویژۀ وزارت خارجه آن کشور برای صلح افغانستان ادامه خواهد داد.
او تلاش‌های آقای خلیلزاد را برای صلح افغانستان مهم خواند.
مخالفت و موافقت با خلیزاد
بسیاری‌ها در افغانستان خلیلزاد را عامل مشکلاتی در روند صلح، به خاطر تطبیق برنامه‌های فردی او می‌خوانند؛ اما برخی دیگر هم در دولت و هم در بیرون از دولت حضور خلیلزاد را در روند صلح مفید ارزیابی می‌کنند.

در اوایل ماموریت خلیلزاد درروند صلح افغانستان در سال گذشته میلادی، شورای امنیت افغانستان با حضور و برنامه خلیلزاد در روند صلح مخالفت کرد و حمدالله محب، مشاور ارشد این شورا، در بربر او اعتراض نمود و برنامه های او را برای افغانستان مضر خوانده بود.
آقای خلیلزاد در زمان دونالد ترامپ، رییس جمهوری پیشین امریکا، به سمت نماینده امریکا در امور صلح افغانستان انتخاب شده بود. او بعد از ۱۸ دور مذاکره توانست توافق نامه امریکا با طالبان را توسط وزیر خارجه امریکا و ملا برادر، رییس دفتر سیاسی طالبان در قطر و معاون این گروه، امضا کند.
رهایی ملابرادر که تا پیش آغاز مذاکرات رسمی میان طالبان و امریکا، در زندانی در پاکستان در بند بود، با پادرمیانی خلیلزاد، طی سفرهای او به آن کشور صورت گرفته بود تا از جانب طالبان در روند صلح نماینده‌گی کند.
اکنون انتخاب دوباره آقای خلیلزاد در حالی صورت می‌گیرد که دور دوم گفت‌وگوهای صلح میان دولت افغانستان و طالبان به تازگی آغاز شده اما هنوز در بن بست به سر میبرد.
دولت، طالبان را عامل این بن‌بست می‌داند؛ اما طالبان شرط رهایی هفت‌هزار زندانی دیگر شان را و نیز رفع نام طالبان از فهرست سیاه سازمان ملل را عنوان می‌کنند که در هر دو مورد امریکا با طالبان توافق‌نامه دارد.
شماری از سیاست‌مداران و اعضای مجلس باور دارند که روند و میکانیزم کنونی برای گفت‌وگوهای صلح کافی نیست و زلمی خلیلزاد این روند را به بیراهه کشانده است. آنان به دولت امریکا پیشنهاد کرده‌اند که کس دیگری را باید به جای او معرفی کند.
احمدولی مسعود و شماری از سیاست‌گران دیگر به این باور اند که نقش زلمی خلیلزاد در روند صلح افغانستان زیاد موثر نبوده است و باید دولت امریکا در زمینه تجدید نظر کند.
این سیاست‌مداران خلیلزاد را بارها متهم به استفاده‌های شخصی و برخوردهای سلیقوی در روند حکومت‌داری و صلح افغانستان کرددند.
در مراسمی که در هفته پیش در غرب کابل زیر نام “مسیر نام هموار صلح؛ فرصت‌ها و چالش‌ها” دایر شده بود، شماری از سیاست‌مداران و اعضای مجلس و رهبران احزاب سیاسی صحبت کردند و از رییس جمهور جدید امریکا خواستند که تا کسی دیگری را به جای خلیلزاد معرفی کند.
آقای ناصری، عضو مجلس نماینده‌گان در این نشست ضمن برشماری موانع و چالش‌های صلح در افغانستان گفت: خلیلزاد نمایندۀ ویژۀ امریکا در امور صلح افغانستان، حاکمیت ملی افغانستان را نقض کرده است و با طالبان روی مواردی به توافق رسیده و اکنون آن را روی میز مدیران امور در افغانستان گذاشته است که پای آن امضا کنند.
این عضو مجلس گفت که آقای خلیزاد توافق نامه‌ای را با طالبان به امضا رسانده‌است که تنها بخش پنهانی آن به نود صفحه میرسد و سران حکومت افغانستان در مورد آن چیزی نمی‌دانند.
در همین حال شماری از سیاست‌گران دیگر کار از کار زلمی خلیلزاد راضی به نظر میرسند.
گلبدین حکمتیار که رییس جزب اسلامی افغانسان که در دوسال قبل به روند صلح پیوست کار خلیلزاد را می‌ستاید. او اخیراً در مصاحبه‌ای با طلوع نیوز گفت که خلیلزاد بهترین فردی است که از جانب امریکا در امور صلح افغانستان انتخاب شده است.
در همین حال، عبدالرب رسول سیاف حامدکرزی داکتر عبدالله و شماری دیگر از سیاست‌مدارن نیز در برابر فعالیت‌های خلیلزاد واکنشی نشان نداده‌اند.
اما به نظر میرسد که تمدید ادامۀ فعالیت خلیلزاد به صحنۀ سیاست افغانستان در امور صلح، با اگر مگرهایی دیگری نیز همراه باشد.
خلیلزاد؛ فرصت یا چالش؟
بر بنیاد برخی اطلاعات، در حالی که خلیلزاد کارش را به دستور دولت جدید امریکا به عنوان نمایندۀ آن کشور در امر گفت‌وگوهای صلح با طالبان به پیش می‌برد، احتمال می رود فرد یا افراد دیگری نیز به عنوان همکاران جدید او به این روند در کنار خلیلزاد به کار گماشته شده باشند تا از روند کار در روند صلح به درستی نظارت شود.
با این همه بازگشت خلیلزاد به کارش در افغانستان در میان مخالفت‌ها و موافقت‌ها، نشان می‌دهد که امریکا به خلیلزاد اعتماد دارد و آنچه خلیلزاد در افغانستان انجام داده است را تا کنون مورد تایید قرار داده است.
با این حال به نظر میرسد که دور دوم گفت‌وگوهای صلح نیز با سفرهای تازه خلیلزاد به کشورهای منطقه و افغانستان ادامه یابد و منتقدان خلیلزاد در برابر او همچنان فعال باشند.
در این صورت زلمی خلیلزاد هم به عنوان یک چالش در افغانستان برای امریکا مطرح است؛ زیرا او یک افغان امریکایی است و کل سیاسیون افغانستان با او موافق نیستند.
اما از جانب دیگر او یک فرصت است؛ زیرا هم از افغانستان است و با تار و پود طرف‌ها آشناست و هم یک امریکایی موفق در ماموریت‌هایش در مطابقت با سیاست‌های امریکا بوده‌است.
از این منظر، شاید هیچ‌کسی جای خلیلزاد را در روند صلح افغانستان در نزد مقامات امریکایی پر نکند و او می‌تواند برای امریکا یک فرصت باشد.