نقشه‌‌های آقای کرزی برای انتخابات پیش رو

گزارشگر:احمد عمران - ۲۰ حوت ۱۳۹۱

در حالی که جناح‌های اپوزیسیون دولت همواره نسبت به برگزاری انتخابات اظهار نگرانی و تشویش می‌کنند، دولت افغانستان، کمیسیون برگزاری انتخابات و به‌ویژه رییس‌جمهوری از برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه در کشور و در تاریخِ مشخص‌شده اطمینان می‌دهند. در آخرین مورد سران ایتلاف ملی، جبهۀ ملی و حزب حق و عدالت نگرانی‌هایی را در این خصوص مطرح کردند. برخی از این جناح‌ها حتا باور دارند که آقای کرزی در پی برگزاری انتخابات در کشور نیست و تلاش دارد با تفاهم با برخی گروه‌های مسلح مخالف، زمینۀ تداوم قدرتِ خود را ضمانت کند؛ موردی که حتا جامعۀ جهانی را نیز نگران کرده است. اما از دیگرسو آقای کرزی می‌گوید که پس از پایان دورۀ کاری‌اش نمی‌خواهد در قدرت باقی بماند و خانه‌نشین خواهد شد. 
چرا این‌همه اظهارات ضدونقیض در مورد یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ملی در کشور وجود دارد؟ آیا آن‌گونه که منتقدان حکومت می‌گویند، واقعاً آقای کرزی در پی اجرای یک نوع کودتا در کشور است؟ کودتایی سفید که تنها با استفاده از وضعیت موجود می‌تواند بقای خود را حفظ کند. از جانب دیگر، نگرانی‌های منتقدان دولت، چه‌قدر مستند و متکی بر اسناد و مدارکِ کافی و به اصطلاح محکمه‌پسند است؟
گویا جناح ارگ ضمن این‌که از برگزاری انتخابات حمایت می‌کند، نقشه‌ها و برنامه‌هایی را نیز در نظر دارد که بتواند قدرت را در انحصار خود داشته باشد. برخی آگاهان به «پوتینی» شدنِ قدرت در کشور اشاره می‌کنند و به این نظر اند که آقای کرزی به نحوی تلاش دارد که با الگو قرار دادنِ نوع حکومت در روسیه در سال‌های اخیر، جایگاه خود را در ساختار قدرت در افغانستان حفظ کند. برای این‌که آقای کرزی به چنین هدفی دست پیدا کند، پیش از آن نیاز به وارد کردنِ تغییرات در قانون اساسی کشور دارد؛ چیزی که حداقل با فرصت باقی‌مانده تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، تحققِ آن چندان آسان به نظر نمی‌رسد.
آقای کرزی اگر چنین طرحی روی دست می‌داشت، باید پیش از آن، تغییرات لازم در قانون اساسی به وجود می‌آورد تا زمینۀ ادامۀ قدرتِ او را به شکلی دیگر ضمانت می‌کرد. فکر می‌شود این طرح چندان زمینه‌های اجرایی ندارد و آقای کرزی حتا اگر این شیوه را بیشتر به نفع خود بداند، زمان با او سرِ سازگاری در این خصوص نشان نمی‌دهد. این طرح شاید زمانی تقویت شد که برخی گروه‌های مسلح مخالف و از جمله گروه طالبان، دم از تغییرات در قانون اساسی زدند و به گونه‌یی این نگرانی را ایجاد کردند که ممکن است آقای کرزی در پشت درهای بسته، با این گروه به توافقاتی دست پیدا کرده باشد تا الگوی تغییر در قدرت سیاسیِ روسیه را در افغانستان تجربه کند.
از جانب دیگر، جامعۀ جهانی به عنوان اصلی‌ترین تمویل‌کنندۀ اقتصادی و نظامی کشور، با چنین طرحی چندان موافق نیست و آن را انحطاط در قدرت سیاسی در افغانستان می‌داند. اما راه نزدیک‌تر و عملی‌تر برای آقای کرزی که سبب نگرانی‌ها در میان احزاب سیاسی کشور شده، طرح برگزاری لویه‌جرگه در دقیقۀ نودم است. بر مبنای این طرح، ممکن است آقای کرزی همان‌گونه که ظاهراً ابراز می‌کند، زمینۀ برگزاری انتخابات را فراهم سازد و بگذارد که همۀ نهادها و ساختارهای ذی‌ربط در این خصوص مشغول شوند، ولی در آخرین مرحله با استفاده از وضعیت بحرانی کشور، با بهانه قرار دادنِ ناامنی‌ها، انتخابات را به تعویق اندازد و تا فراهم شدن شرایط مساعد، لویه‌جرگۀ سنتی را فرا خواند و در این لویه‌جرگه برای ادامۀ قدرتِ خود حداقل برای چند سال محدود هم که شده، مشروعیت بگیرد.
این طرح زیاد دور از انتظار نمی‌نماید و احتمال دارد که آقای کرزی با اغفال تمام نهادها، این نقشه را در همکاری با برخی گروه‌های متحد مسلح و کشورهای منطقه به مرحلۀ اجرا درآورد. نگرانی‌هایی را هم که احزاب و جامعۀ مدنی در خصوص انتخابات آیندۀ ریاست‌جمهوری مطرح می‌کنند، عمدتاً از چنین آبشخوری برخوردار است و به نظر می‌رسد که این نگرانی را واقعاً باید جدی گرفت.
مسالۀ دیگری که می‌تواند به عنوان تهدید انتخابات آینده مطرح شود، بحث انجام تقلب و ایجاد زمینه‌های لازم برای پیروزی فرد مورد نظر است. حالا واقعاً مشخص نیست که فرد مورد نظرِ آقای کرزی در انتخابات آینده کیست. برخی‌ها از داشتن تمایل قیوم کرزی برادر رییس‌جمهوری برای شرکت در انتخابات آینده سخن می‌گویند، ولی برخی دیگر به این نظر اند که در حال حاضر اختلاف‌های جدی در خصوص انتخابات آینده در میان خانوادۀ آقای کرزی بروز کرده است. به نظر این افراد نزدیک به ارگ ریاست‌جمهوری، آقای کرزی تلاش دارد به جای قیوم کرزی، برادر دیگرش، شاه‌ولی کرزی را در انتخابات ریاست‌جمهوری به میدان آورد. این مسأله به گفتۀ این افراد، زمینۀ نوعی اختلاف‌های شدید را میان برادران کرزی فراهم کرده و همین حالا زمینه‌ساز برخی تنش‌ها در این خانواده شده است. اما از جانب دیگر، برخی به این باور اند که فرد مورد توجه آقای کرزی در انتخابات آینده از جملۀ برادرانش نیست، هرچند او تلاش می‌کند این توهم را در سطح جامعه به وجود آورد که ظاهراً او از یکی از برادرانش در انتخابات حمایت خواهد کرد. به نظرِ این طیف از افراد نزدیک به رییس‌جمهور، فرد مورد حمایت و توجه او، کسی جز زلمی رسول وزیر امور خارجۀ فعلی نمی‌باشد.
به هر حال، این حرف‌وحدیث‌ها در سطح جامعه وجود دارد و واقعاً مشخص نیست که آقای کرزی چه برنامه و نقشه‌یی برای انتخابات بعدیِ ریاست‌جمهوری در سر می‌پروراند. به همین دلیل، نگرانی احزاب سیاسی و جامعۀ جهانی می‌تواند مهم تلقی شود. در حال حاضر، آن‌گونه که اوضاع و شرایط نشان می‌دهد، آقای کرزی و اطرافیانِ او به‌شدت از ایجاد یک طرح ملی نسبت به انتخابات هراس دارند و به این نظر اند که به هر شکل ممکن از ایجاد چنین طرحی در کشور جلوگیری کنند؛ طرحی که مبنای ملی داشته باشد و بیشتر احزاب و نهادهای مورد حمایت مردم را در بر گیرد. به همین دلیل، تلاش‌های گسترده در جهت ایجاد شکاف در میان اپوزیسیون در روزهای اخیر از سوی ارگ افزایش یافته و این فعالیت‌ها در چند جهت و جبهه ادامه دارد.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.